مقدمه

﴿وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ[۱].

در این آیه از فرد نامشخص سخن به میان آمده است که با رجوع به تفاسیر به اسم واقعی آن دست پیدا می‌کنیم. در مجمع البیان آمده است: «عیسی(ع) دو فرستاده از حواریین خویش را به شهر انطاکیه گسیل داشت. هنگامی که به نزدیکی شهر رسیدند پیرمردی که گوسفند‌های خود را می‌چرانید بدیدند. او حبیب، صاحب یس بود»[۲].

حبیب نجار نام مؤمن آل یس است حرفه او درودگری بود و بنا به روایتی از پیامبر اکرم(ص) یکی از سه نفر صدیقین بود که در همه عمر هیچ‌گاه در کردار و گفتار نسبت به خداوند کفر نورزید[۳]. او همان کسی است که رسول خدا(ص) طبق روایتی که شیعه و سنی از آن حضرت نقل کرده‌اند درباره‌اش فرمود: میان امت‌ها سه نفر بودند که در ایمان به خدا از همگان سبقت جستند و چشم برهم زدنی کافر نشدند:

  1. حزقیل، مؤمن آل فرعون
  2. حبیب نجار، صاحب یاسین
  3. علی ابن ابی طالب و او برتر از دیگران است[۴].

برخی از علما و بزرگان می‌فرمایند: اقصای مدینه به معنای بالای شهر و دورترین نقطه آن نسبت به ابتداء فرضی آن است و در اول کلام به جای مدینه قریه آورده بود، در اینجا از آن به مدینه تعبیر کرد تا بفهماند قریه نامبرده بزرگ بوده[۵] المیزان به نقل از مجمع البیان متذکر شده است: عیسی(ع) دو نفر از حواریین را به عنوان رسول به شهر انطاکیه گسیل داشت[۶].

اگر تا این مرحله از کلام با یکدیگر همگام بوده باشیم در نهایت ذهن ما شهری را در خود مجسم خواهد کرد که نام «انطاکیه» را دارد. «انطاکیه نام یکی از شهر‌های قدیمی سوریه است که (نیکاتور) در سال ۳۰۰ قبل از میلاد آن را بنا کرده‌اند. این شهر در روزگار قدیم از حیث ثروت، علم و تجارت یکی از سه شهر بزرگ کشور محسوب می‌شد با حلب ۱۰۰ و با اسکندریه ۶۰ کیلومتر فاصله داشت»[۷].

و در انتها آن که: «انطاکیه» اکنون در نزدیکی مرزهای سوریه و در خاک ترکیه قرار دارد[۸]

منابع

پانویس

  1. «و از دورترین جای شهر مردی شتابان آمد؛ گفت: ای قوم من، از این فرستادگان پیروی کنید» سوره یس، آیه ۲۰.
  2. دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ص۸۹۱.
  3. دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ص۸۹۱.
  4. تاریخ انبیاء، رسول محلاتی، ص۳۸۱.
  5. علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۱۱۶.
  6. تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۱۲۶.
  7. اطلاعات قرآنی، ص۱۲۴.
  8. فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۷۳۸.