حقیقت وحی تجربه دینی یا عرفانی؟ (مقاله)

حقیقت وحی، تجربه دینی یا عرفانی؟ عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی وحی از منظر تجربه دینی و عرفانی می‌پردازد. این مقاله ۱۵ صفحه‌ای به قلم محمد حسن قدردان قراملکی نگاشته شده و در فصلنامه قبسات (شماره ۲۶، زمستان ۱۳۸۱) منتشر گشته است.[۱].

حقیقت وحی
تجربه دینی یا عرفانی؟
رتبه علمیعلمی پژوهشی
زبانفارسی
نویسندهمحمد حسن قدردان قراملکی
موضوعمجاری علم لدنی، وحی، وحی در فلسفه دین
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه قبسات
وابسته بهپژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
محل نشرقم، ایران
تاریخ نشرزمستان ۱۳۸۱
شماره۲۶
تعداد صفحات۱۵
شماره صفحاتاز صفحه ۵۱ تا ۶۵ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه تخصصی مجلات نور

چکیده مقاله

  • نویسنده در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسد: «مقاله ذیل به تحلیل وحی از منظر تجربه دینی و عرفانی می‌پردازد. نگارنده، نخست به‌صورت مقدمه به چهار رهیافت ذیل از وحی اشاره می‌کند: ۱. روان‌شناختی؛ ۲. جامعه‌شناختی؛ ۳. تجربه معرفتی (فلاسفه)؛ ۴. معرفتی و زبانی (متکلمان)؛ سپس دیدگاه همسان‌انگاری وحی و تجربه دینی با تعریف تجربه دینی و تقسیم آن به ذاتی‌گرا و ساختی‌گرا تحلیل و نقد می‌شود».
  • نویسنده در ادامه چکیده می‌نویسد: «در نقد آن به نکاتی چون لزوم تنزل وحی به تجربه عادی، غیر آسمانی انگاشتن وحی، تکثر ادیان به عدد تکثر تجارب دینی و تعمیم نبوت اشاره خواهد رفت. قسمت دوم مقاله به رویکرد عارفان از وحی اختصاص دارد. در این قسمت، نگارنده با بهره‌گیری از اصول و مبانی عرفانی به تبیین وحی می‌پردازد و تأکید می‌کند که حقیقت وحی نزد عارفان، تجربه است؛ اما نه از قسم تجربه دینی؛ بلکه نوعی تجربه الوهی خاص که مبدأ و پیشینه آن به عالم عقول و مقام واحدیت و صادر اول بر می‌گردد و در واقع، وحی مخصوصا وحی پیامبر اسلام(ص) تجربه دوم و به عبارت دقیق‌تر ظهور تجربه وحیانی پیامبر(ص) در عالم عقول است که با نزول عین ثابته پیامبر از حقیقت محمدیه و صعود دوباره و اتصال به آن تحقق می‌یابد».[۱]

فهرست مقاله

  • چکیده؛
  • مقدمه؛
  • اشاره‌ای به رهیافت‌های گوناگون وحی:
    • رهیافت روان‌‏شناختی؛
    • رهیافت جامعه‏‌شناختی؛
    • رهیافت تجربی معرفتی (فیلسوفان)؛
    • رهیافت معرفتی و زبانی (متکلّمان)؛
  • همسان‏‌انگاری تجربه دینی و وحی؛
  • تعریف تجربه دینی و اقسام آن:
    • کلام مسیحی؛
  • بعضی محققان مسلمان معاصر:
    • دکتر سروش؛
    • مجتهد شبستری؛
  • توجیه آیات؛
  • تحلیل و بررسی؛
  • وحی، تجربه عرفانی خاص؛
  • چگونگی وحی پیامبران؛
  • ارزیابی و نتیجه‌گیری؛
  • پی‌نوشت‌ها.

دربارهٔ پدیدآورنده

 
محمد حسن قدردان قراملکی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن قدردان قراملکی، (متولد ۱۳۴۴ ش، تبریز)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی و عبدالله جوادی آملی پیگیری کرد. عضوهیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، انجمن عالی حکمت و انجمن مهدویت از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است.«امامت»، «آیین خاتم»، «خداشناسی توحیدی»، «خاتمیت و جاودانگى اسلام»، «حکومت دینى از منظر استاد شهید مطهرى»، «حقوق متقابل مردم و حکومت»، «خدا در حکمت و شریعت»، «معجزه در قلمرو عقل و دین»، «جایگاه مصلحت در سیره نظری و عملی معصومان (ع)»، «حدوث و قدم»، «اسلام»، «نقش پیامبر در وحی»، «امامت علی و توجیه‌های مخالفان»، «تحلیلی از وحی و شبهات آن» و «حقیقت وحی تجربه دینی یا عرفانی؟» برخی از این آثار است.[۲]

پانویس

دریافت متن