حماد بن ابی‌سلیمان

آشنایی اجمالی

ابواسماعیل حماد بن ابی سلیمان، ایرانی الاصل و پدرش فرمانروای اصفهان بود. پدرش در جریان فتح آن شهر در زمان خلیفه دوم به دست ابوموسی اشعری اسیر شد و در حضور خلیفه اسلام آورد.

ابوسلیمان از جمله ده برده‌ای بود که معاویه در نبرد صفین به ابوموسی اشعری بخشید. وی که به همراه پدر اسیر شد و از راه ارث به ملک ابراهیم بن ابی‌موسی اشعری در آمده بود، آزاد و در کوفه ساکن شد.[۱]

خدمات

حماد از طبقه پنجم راویان کوفی است. شیخ طوسی او را در شمار اصحاب امام باقر و امام صادق(ع) آورده است. او به کثرت حدیث توصیف شده است. دانشمندان اسلامی او را با عناوین امام، مجتهد، جواد و کریم یاد کرده‌اند.

ابن سعد از حماد بن زید نقل می‌کند که وقتی از مسافرت به بصره بازگشت، از وی پرسیدند: بصریان را چگونه یافتی؟ گفت: آنان شاخه‌ای از اهل شام هستند که در نزدیکی ما فرود آمده‌اند. حماد بن زید میافزاید: یعنی آنان درباره علی(ع) چون ما نیستند.

علامه سید محسن امین عاملی می‌نویسد: این گفتار نشانه تشیع اوست، به این دلیل که بصریان از امیرمؤمنان(ع) روی‌گردان بودند و اهل کوفه شیعه آن حضرت بودند [۲]. حماد در سال ۱۲۰ه‍.ق در کهولت سن وفات یافت [۳].[۴]

منابع

پانویس

  1. قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص114.
  2. راویان مشترک، ج۱، ص۲۶۶.
  3. تاریخ خلیفه، ص۲۷۵.
  4. قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص 114 - 115.