خوش‌رویی در معارف و سیره سجادی

مقدمه

خوش‌رویی، یعنی با روی گشاده و لبخندزنان ظاهر شدن؛ ویژگی ارزشمندی است که هزینه کم دارد و سود بسیار. از منظر منابع و متون دینی هم این ویژگی صفتی ممدوح و شایسته تلقی شده است. امام صادق (ع) فرموده است: «سه چیز است که هر کس یکی از آنها را نزد خدا برد، خدا بهشت را بر او واجب کند: انفاق در حال تنگدستی، خوش‌رویی برای همه مردم و انصاف دادن از خود (یعنی حق را بگوید اگرچه بر زیان او باشد)»[۱].

به این ترتیب می‌توان خوش‌رویی را جزو محاسن ادب و خُلق نیکویی به شمار آورد که آموزه‌های ارجمند صحیفه انسان را به سوی آن دعوت می‌کند. در نیایش‌های صحیفه سجادیه در یک جا از کلمه بشاشت یا همان خوش‌رویی استفاده شده و آن در مورد افرادی است که علی‌رغم خبث باطن، چاپلوسانه با روی گشاده برخورد می‌کنند و در واقع خوش‌رویی را سپری برای ضربه زدن قرار داده‌اند: «ای خداوند من، چه بسا دشمن ستمگر که با مکاید خویش مرا بیازارد... و در همان حال که با گشاده‌رویی چابلوسی می‌کرد با نگاه خشم‌آلودش در من می‌نگریست»[۲].[۳].[۴]

منابع

پانویس

  1. اصول کافی، ج۳، ص۱۶۱.
  2. نیایش چهل‌و‌نهم.
  3. اصول کافی، محمد بن‌یعقوب کلینی، ترجمه سیدجواد مصطفوی، کتاب‌فروشی علمیه اسلامیه، تهران، ۱۳۶۹، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم.
  4. خالقیان، فضل‌الله، مقاله «خوش‌رویی»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۰۶.