رزق در فقه اسلامی

مقدمه

کار و تلاش جهت تحصیل روزی حلال در حدّ تأمین نیازهای ضروری خود و خانواده، واجب؛ به قصد توسعه زندگی و مشارکت در کارهای نیک، مستحب؛ به انگیزه ثروت اندوزی، مکروه و به قصد ارتکاب معصیت، حرام است. [۱]

بنابر تصریح برخی، در صورت تعارض میان تحصیل روزی واجب و علم واجب، تحصیل روزی مقدم است [۲]

در برخی روایات، طلب روزی حلال، عبادت و جهاد در راه خدا دانسته شده و نیز آمده است: کسی که در پی به دست آوردن روزی نمی‏‌رود و از خداوند می‌‏خواهد که روزی‌اش را برساند، خداوند دعایش را مستجاب نمی‏‌کند. [۳]

در تحصیل روزی، گزینش راه تجارت بر دیگر راه‌ها ترجیح دارد [۴]

گشودن در مغازه و نشستن در آن و پهن کردن بساط در تحصیل روزی کفایت می‏‌کند؛ هرچند به علت تنگدستی و نداشتن سرمایه، کالای در خور اعتنایی نداشته باشد. [۵]

دعا کردن جهت تأمین روزی و افزایش آن، حتی در سجده نماز مستحب است. [۶] طبق برخی روایات، تعقیب نماز از اسباب زیاد شدن روزی است. [۷]

از دیگر مستحبات، اختصار و اعتدال در طلب روزی؛ [۸] سعی و تلاش جهت به دست آوردن آن و صبح زود به دنبال روزی رفتن [۹] است؛ چنان که تحصیل روزی اندک نیز مستحب است و موجب افزایش آن می‏‌گردد و ترک آن به جهت ناچیز بودنش مکروه می‏‌باشد. [۱۰]

مستحب است مرد، قبل از ازدواج جهت برگزیدن همسر، دو رکعت نماز بخواند و پر روزی‌‏ترین، پاکدامن‏ترین و پر برکت‌‏ترین زن را از خداوند طلب کند[۱۱].[۱۲]

منابع

پانویس

  1. وسائل الشیعة ۱۶/ ۵ ـ ۱۰۷
  2. الروضة البهیة ۱/ ۶۶۱.
  3. الروضة البهیة ۱/ ۶۹۱.
  4. مختلف الشیعة ۴/ ۸۵.
  5. مختلف الشیعة ۴/ ۵۴ ـ ۵۵
  6. جواهر الکلام ۱۱/ ۱۱۹.
  7. وسائل الشیعة ۶/ ۴۲۹؛ جواهر الکلام ۱۰/۳۹۲
  8. وسائل الشیعة ۱۷/۴۴ و ۴۸
  9. وسائل الشیعة ۴۴ /۷۷
  10. وسائل الشیعة ۴۴ /۴۵
  11. المهذب البارع ۳/ ۲۰۲.
  12. هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۴، صفحه ۹۳-۹۴.