زبان حال جملاتی که هنگام مرثیه خوانی، از زبان امام حسین (ع) و شهدای کربلا یا بازماندگانشان گفته می‌شود، بی آنکه در یک متن تاریخی یا روایی آمده باشد، در مقابل "زبان قال".

مقدمه

این جملات، صرفاً نوعی بیان عاطفی است که از حال و وضع کسی آنگونه برداشت می‌شود، زیرا گاهی حالت‌ها گویاتر از الفاظ است. البته گاهی به بهانه "زبان حال"، حرف‌های نامناسب و سبک به اولیاء خدا و امام حسین (ع) نسبت میدهند که وهن مقام امام و نشان دهنده ذلّت و خواری و زبونی است؛ مثل این که از قول امام حسین (ع) می‌گویند: "شدم راضی که زینب خوار گردد...". یا اینکه امام، التماس کند جرعه‌ای آب به او بدهند. این نحوه زبان حال‌ها اغلب در اشعار مرثیه و نوحه دیده می‌شود که باید توجّه نمود مطالب انحرافی و دروغ به آن پیشوایان حق و صدق، نسبت داده نشود[۱].

منابع

پانویس