ضبیعة بن زهیر اسدی
مقدمه
ابن ابی شیبه، حدیثی را نقل کرده است که علی(ع) مردی از بنی اسد را به نام ضبیعة بن زهیر یا زهیر بن ضبیعه به کار گمارد. وی هنگامی که از محل مأموریت خود برگشت - که ظاهراً برای گردآوری خراج یا زکات رفته بود - هدایایی با خود آورد و به علی(ع) گفت: «در هنگام کار کالاهایی به من اهدا کردند و من آن را برای تو آورده‌ام اگر حلال است از آن استفاده کنم و در غیر آن صورت، آنها را نزد تو بیاورم». آن گاه علی(ع) آنها را برداشت و جمع کرد و فرمود: «اگر آنها را برای خود نگه می‌داشتی غلول و حرام بود»[۱]؛
وکیع در اخبار القضاة این حدیث را از ابو نعیم نقل کرده است و در آن آمده است که علی(ع) به ضبیعة بن زهیر فرمود: «اگر آن را نگه می‌داشتی غلول و حرام بود، سپس آن را گرفت و در بیت المال قرار داد» [۲]؛
درباره این کارگزار حضرت، بیش از این مطلبی به دست نیامد. سند روایت در مصنف این گونه است: حدیث کرد ما را ابوبکر، گفت حدیث کرد: ما را وکیع، گفت حدیث کرد: ما را سعید بن عبید طایی از علی بن ربیعه.
هدایایی که در هنگام گردآوری مالیات به مأموران داده می‌شود، حالت رشوه دارد و برای جلب نظر آنهاست و در روایات غلول نامیده شده که حرام است.[۳]
منابع
پانویس
- ↑ «لَوْ حَبَسْتُهَا كَانَ غُلُولًا»؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج۵، ص۲۲۹.
- ↑ «لو أمسكته لكان غلولا فقبضه منه و جعله في بيت المال»؛ وکیع، اخبار القضاة، ج۱، ص۵۹ – ۶۰.
- ↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج3، ص 376 - 377.