منصور بن محمد سمعانی تمیمی مروزی
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
آشنایی اجمالی
ابومظفر منصور بن محمد بن عبدالجبار بن احمد سمعانی تمیمی مروزی در سال ۴۲۶ه به دنیا آمد. او اهل مرو بود و در آنجا فقه حنفی را نزد پدرش و حدیث را از ابوغانم احمد بن علی کراعی و ابوبکر ترابی فرا گرفت و سپس برای فراگیری علوم بیشتر به شهرهای گرگان، بغداد و حجاز سفر نمود و از محضر محدثانی چون ابوالقاسم خلال، عبدالصمد بن مأمون و ابوعلی شافعی بهره برد. سمعانی سال ۴۶۱ه وارد بغداد شد و سال ۴۶۸ه زمانی که با ابونصر بن صباغ در مسئله‌ای به منازعه پرداخت، به مذهب شافعی گروید.[۱] سمعانی سپس بغداد را به قصد مرو ترک نمود، ولی چون مردم از شافعی بودنش باخبر شده بودند، از دست او عصبانی بودند؛ لذا او را از مرو بیرون کردند و به ناچار به توس و از آنجا به نیشابور هجرت نمود. در آنجا مورد استقبال شایان مردم و نظام الملک و بزرگان شافعی قرار گرفت، برایش مجلس درس و وعظ تشکیل دادند و او به ترویج و تدریس فقه شافعی پرداخت و توانست پایه‌های این مذهب را در آنجا تقویت و مستحکم سازد؛ ازاین رو دوباره به مرو رفت و در آنجا به تدریس فقه شافعی مشغول گردید. [۲] علمای رجال اهل سنت او را فاضل، فقیهی زاهد، پرهیزگار و یگانه عصرش دانسته‌اند و کسانی چون ابوطاهر سنجی، ابراهیم مروروذی، عمر بن سرخسی از او روایت کرده‌اند. سمعانی سرانجام پس از تدریس و تألیف بسیاری که در فقه و حدیث داشت روز جمعه ماه ربیع الاول سال ۴۸۹ه در مرو از دنیا رفت. [۳] تألیفات سمعانی عبارت‌اند از: منهاج اهل السنه، القواطع فی اصول الفقه، تفسیر القرآن، الاصطلاح، الانتصار فی الحدیث، [۴] الرد علی القدریه، البرهان، الاوساط و المختصر که درباره سیر در آفاق و اقطار می‌‌باشد[۵].[۶]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۳
