مقدمه

وادی به معنای مسیل و سرزمین گود میان دو کوه یا تپه است. “وادی عقیق”، نام یکی از منزلگاه‌هایی است که امام حسین (ع) پس از خروج از مکه از آن گذشته و به سوی “ذات عرق” رفته است. در این محلّ برخی برای حج محرم می‌شدند و به مکه نزدیک‌تر از ذو الحلیفه بوده است[۱].[۲]

وادی عقیق

معروف‌ترین وادی مدینه است که در غرب مدینه از شمال تا به جنوب کشیده شده است. گاهی آب این وادی در برخی از فصول بسیار فراوان بوده و مزارع غرب مدینه به سمت جنوب را تأمین کند. این وادی به سه بخش صغیر، کبیر، و اکبر تقسیم شده است[۳]. قسمت اکبر آن در اختیار حضرت علی(ع) بوده که ۲۳ چاه در آن حفر کرده بودند. این چاه‌ها در منطقه مسجد شجره کنونی قرار داشته و به همین جهت هنوز مسجد شجره به «مسجد ابیار» یا «آبار علی» معروف است. این سه وادی در ابتدا به اقطاع «بلال بن حارث المزنی» در آمد و پس از وی به دست ابوبکر و عمر افتاد.

این وادی را وادی مبارک نیز می‌نامند؛ زیرا که رسول خدا(ص) نسبت به آن عنایت ویژه داشته است[۴]. نقل شده است که حضرتش فرمود: جبرئیل شبی از جانب خداوند برای من پیام آورد که در این وادی مبارک نماز بگزار و بگوی: عمره‌ای در حج است. در کنار این وادی، قصرهای زیادی ساخته شده که بقایای برخی از آنها از جمله قصر سعید بن عاص و قلعه عروه بن زبیر تا این اواخر وجود داشته است[۵]. این وادی یکی از میقات‌های شش‌گانه است که زائران در آن محرم می‌شوند. این وادی در ۹۴ کیلومتری شمال شرقی مکه بوده، میقات کسانی است که از راه عراق و نجد به مکه می‌روند. اوایل این وادی را «مسلخ» و اواسط آن را «غمره» و پایان آن را «ذات عِرق» می‌گویند[۶].[۷].

منابع

پانویس

  1. مقتل الحسین، مقرّم، ص۲۰۴، به نقل از معجم البلدان.
  2. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۴۹۱.
  3. البلدان، یعقوبی، ص۷۶.
  4. تاریخ المدینه المنوره، ابن شبه، ج۱، ص۱۴۸.
  5. آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، مشعر، ص۱۸۰.
  6. تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، اصغر قائدان، مشعر، ص۱۶۴.
  7. تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۱۰۴۷.