وظیفه اقتصادی حاکم

وظایف اقتصادی

توجه به بخش اقتصاد: در کار خراج چنان بنگر که صلاح خراج دهندگان در آن است؛ چه صلاح خراج و خراج دهندگان به صلاح دیگران است، و کار دیگران سامان نگیرد تا کار خراج دهندگان سامان نپذیرد؛ که مردمان همگان، هزینه‌خوار خراجند و خراج دهندگان، و باید نگریستنت به آبادانی زمین بیش‌تر از ستدن خراج بُود؛ که ستدن خراج جز با آبادانی میسر نشود، و آن‌که خراج خواهد و به آبادانی نپردازد، شهرها را ویران کند و بندگان را هلاک سازد، و کارش جز اندکی راست نیاید، و اگر از سنگینی [[[مالیات]]] شکایت کردند یا از آفتی که [به کشت] رسیده یا آبی که از کشت‌هاشان بریده یا باران بدان‌ها نباریده یا [بذر زمین] بر اثر غرق شدن یا بی‌آبی تباه گردیده، بار آنان را سبک گردان؛ چندان که می‌دانی کارشان سامان پذیرد، بدان.... با آبادانی که در شهرهایت کنند و آرایشی که ولایت‌ها دهند نیز ستایش آنان را به خود کشاندهای.... زمین جز با تنگدستی ساکنان آن ویران نشود. مردم شهرها هنگامی تنگدست گردند که والیان روی به گرد آوردن مال آرند و از ماندن خود بر سر کار اطمینان ندارند[۱].[۲]

منابع

پانویس

  1. برای همه موارد پیشین ر.ک: نهج البلاغه، نامه ۵۳.
  2. مهاجرنیا، محسن، مقاله «ساختار حکومت امام علی»، دانشنامه امام علی ج۶، ص ۱۵.