بهشت: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۲۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ نوامبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'ک: دانشنامه نهج البلاغه' به 'ک: [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه'
جز (جایگزینی متن - 'ک: دانشنامه نهج البلاغه' به 'ک: [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه')
خط ۸: خط ۸:


== اوصاف بهشت ==
== اوصاف بهشت ==
* بهشت مترادف با [[فردوس]]، خلد، [[جنت]] و دارالسلام<ref>ر. ک: [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۱۷۸- ۱۷۹. </ref>؛ جایی است خوش [[آب]] و هوا و فراخ و پُرنعمت و آراسته که [[نیکوکاران]] پس از [[مرگ]]، در آن جاودانه می‌شوند<ref>فرهنگ معین.</ref> و این وعدۀ قطعی [[الهی]] است<ref>{{متن قرآن|جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدَ الرَّحْمَنُ عِبَادَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّهُ كَانَ وَعْدُهُ مَأْتِيًّا}}«بهشت‌هایی جاودان که (خداوند) بخشنده به بندگانش در (جهان) نهان وعده کرده است؛ بی‌گمان وعده او شدنی است» سوره مریم، آیه ۶۱.</ref>. [[قرآن]] از دو بهشت یاد کرده است: یکی در [[عالم برزخ]] که موقت است و دیگری در آن [[جهان]] که جاودانه و ابدی است<ref>{{متن قرآن|وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ}}«و برای آن کس که از ایستادن در برابر پروردگار خویش هراسیده است دو بهشت خواهد بود» سوره الرحمن، آیه ۴۶؛ پیام قرآن‌، ۶/ ۳۳۴.</ref> و وسعت آن به اندازۀ [[زمین]] و [[آسمان]] است<ref>{{متن قرآن|وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ}}«و برای (رسیدن به) آمرزش پروردگارتان و بهشتی به پهنای آسمان‌ها و زمین که برای پرهیزگاران آماده شده است شتاب کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۳۳.</ref><ref>ر. ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۶۲.</ref>
* بهشت مترادف با [[فردوس]]، خلد، [[جنت]] و دارالسلام<ref>ر. ک: [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۱۷۸- ۱۷۹. </ref>؛ جایی است خوش [[آب]] و هوا و فراخ و پُرنعمت و آراسته که [[نیکوکاران]] پس از [[مرگ]]، در آن جاودانه می‌شوند<ref>فرهنگ معین.</ref> و این وعدۀ قطعی [[الهی]] است<ref>{{متن قرآن|جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدَ الرَّحْمَنُ عِبَادَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّهُ كَانَ وَعْدُهُ مَأْتِيًّا}}«بهشت‌هایی جاودان که (خداوند) بخشنده به بندگانش در (جهان) نهان وعده کرده است؛ بی‌گمان وعده او شدنی است» سوره مریم، آیه ۶۱.</ref>. [[قرآن]] از دو بهشت یاد کرده است: یکی در [[عالم برزخ]] که موقت است و دیگری در آن [[جهان]] که جاودانه و ابدی است<ref>{{متن قرآن|وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ}}«و برای آن کس که از ایستادن در برابر پروردگار خویش هراسیده است دو بهشت خواهد بود» سوره الرحمن، آیه ۴۶؛ پیام قرآن‌، ۶/ ۳۳۴.</ref> و وسعت آن به اندازۀ [[زمین]] و [[آسمان]] است<ref>{{متن قرآن|وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ}}«و برای (رسیدن به) آمرزش پروردگارتان و بهشتی به پهنای آسمان‌ها و زمین که برای پرهیزگاران آماده شده است شتاب کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۳۳.</ref><ref>ر. ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۶۲.</ref>
* بهشت تا حدی [[عظمت]] دارد که [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} می‌‌فرماید: «اگر مانند شخص فرزندمرده ناله سر دهید و اگر مانند کبوتران نوحه‌سرایی کنید و اگر مانند [[راهبان]] [[عبادت]] کنید و اگر از [[فرزندان]] و [[اموال]] خود دست بکشید و شب و روز به [[گریه و زاری]] بپردازید، برای پاداشی که در [[انتظار]] شماست اندک است»<ref>{{متن حدیث|فَوَاللَّهِ لَوْ حَنَنْتُمْ حَنِینَ الْوُلَّهِ الْعِجَالِ وَ دَعَوْتُمْ بِهَدِیلِ الْحَمَامِ وَ جَأَرْتُمْ جُؤَارَ مُتَبَتِّلِی الرُّهْبَانِ وَ خَرَجْتُمْ إِلَی اللَّهِ مِنَ الْأَمْوَالِ وَ الْأَوْلَادِ الْتِمَاسَ الْقُرْبَةِ إِلَیْهِ فِی ارْتِفَاعِ دَرَجَةٍ عِنْدَهُ أَوْ غُفْرَانِ سَیِّئَةٍ أَحْصَتْهَا کُتُبُهُ وَ حَفِظَتْهَا رُسُلُهُ لَکَانَ قَلِیلا}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۵۲.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} بهشت را تنها بهای ارزشمند [[اعمال]] می‌داند و به [[مردمان]] سفارش می‌کند که خود را در مقابل غیر از آن نفروشند<ref>{{متن حدیث|إِنَّهُ لَيْسَ لِأَنْفُسِكُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ، فَلَا تَبِيعُوهَا إِلَّا بِهَا}}؛ نهج البلاغه، خطبه ٤٥٧.</ref><ref>ر. ک: [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۱۷۸- ۱۷۹.</ref>
* بهشت تا حدی [[عظمت]] دارد که [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} می‌‌فرماید: «اگر مانند شخص فرزندمرده ناله سر دهید و اگر مانند کبوتران نوحه‌سرایی کنید و اگر مانند [[راهبان]] [[عبادت]] کنید و اگر از [[فرزندان]] و [[اموال]] خود دست بکشید و شب و روز به [[گریه و زاری]] بپردازید، برای پاداشی که در [[انتظار]] شماست اندک است»<ref>{{متن حدیث|فَوَاللَّهِ لَوْ حَنَنْتُمْ حَنِینَ الْوُلَّهِ الْعِجَالِ وَ دَعَوْتُمْ بِهَدِیلِ الْحَمَامِ وَ جَأَرْتُمْ جُؤَارَ مُتَبَتِّلِی الرُّهْبَانِ وَ خَرَجْتُمْ إِلَی اللَّهِ مِنَ الْأَمْوَالِ وَ الْأَوْلَادِ الْتِمَاسَ الْقُرْبَةِ إِلَیْهِ فِی ارْتِفَاعِ دَرَجَةٍ عِنْدَهُ أَوْ غُفْرَانِ سَیِّئَةٍ أَحْصَتْهَا کُتُبُهُ وَ حَفِظَتْهَا رُسُلُهُ لَکَانَ قَلِیلا}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۵۲.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} بهشت را تنها بهای ارزشمند [[اعمال]] می‌داند و به [[مردمان]] سفارش می‌کند که خود را در مقابل غیر از آن نفروشند<ref>{{متن حدیث|إِنَّهُ لَيْسَ لِأَنْفُسِكُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ، فَلَا تَبِيعُوهَا إِلَّا بِهَا}}؛ نهج البلاغه، خطبه ٤٥٧.</ref><ref>ر. ک: [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۱۷۸- ۱۷۹.</ref>
* بنابر [[روایات]] مناظر بهشت هر چشمی را خیره می‌کنند و نعمت‌هایش پایان نمی‌پذیرند و شادی‌اش از میان نمی‌رود و اقامت در آنجا همیشگی است. کسی در آنجا آسیب نمی‌بیند و هراسی ندارد و [[زندگی]] در آنجا به کام [[بهشتیان]] است<ref>میزان الحکمة، ج۱، ص۴۳۴ و ۲۶۲۴؛ پیام قرآن‌، ج۶، ص۳۰۴- ۲۲۹.</ref>.
* بنابر [[روایات]] مناظر بهشت هر چشمی را خیره می‌کنند و نعمت‌هایش پایان نمی‌پذیرند و شادی‌اش از میان نمی‌رود و اقامت در آنجا همیشگی است. کسی در آنجا آسیب نمی‌بیند و هراسی ندارد و [[زندگی]] در آنجا به کام [[بهشتیان]] است<ref>میزان الحکمة، ج۱، ص۴۳۴ و ۲۶۲۴؛ پیام قرآن‌، ج۶، ص۳۰۴- ۲۲۹.</ref>.


خط ۱۷: خط ۱۷:
* راه‌های مختلفی برای رسیدن به بهشت بیان شده است، اولین قدم برای رسیدن به بهشت، پیرو [[شریعت]] بودن و انجام [[واجبات]] و ترک [[محرمات]] است<ref>َ{{متن حدیث|بَيَّنَ لَكُمْ مَحَابَّهُ مِنَ الْأَعْمَالِ وَ مَكَارِهَهُ مِنْهَا لِتَتَّبِعُوا هَذِهِ وَ تَجْتَنِبُوا هَذِهِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷٦.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: «پس آنکه مشتاق بهشت بود، [[شهوت‌ها]] را از [[دل]] زدود و آنکه از [[دوزخ]] ترسید، از آنچه [[حرام]] است دوری گزید و آنکه ناخواهان [[دنیا]] بود، [[مصیبت‌ها]] بر وی آسان نمود و آن که [[مرگ]] را چشم داشت، در [[کارهای نیک]] پای پیش گذاشت»<ref>{{متن حدیث|فَمَنِ اشْتَاقَ إِلَی الْجَنَّةِ سَلَا عَنِ الشَّهَوَاتِ وَ مَنْ أَشْفَقَ مِنَ النَّارِ اجْتَنَبَ الْمُحَرَّمَاتِ وَ مَنْ زَهِدَ فِی الدُّنْیَا اسْتَهَانَ بِالْمُصِیبَاتِ وَ مَنِ ارْتَقَبَ الْمَوْتَ سَارَعَ [فِی] إِلَی الْخَیْرَات}}؛ نهج البلاغه، حکمت ۳۱.</ref>. در منظر [[امام]] کسانی اهل بهشت‌اند که شب زنده‌دارند؛ هنگام شب [[استغفار]] کنند و در روز نیز از [[ترس]] [[خداوند]] [[مرتکب گناه]] نشوند<ref>{{متن حدیث|الَّذِينَ كَانَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا زَاكِيَةً وَ أَعْيُنُهُمْ بَاكِيَةً وَ كَانَ لَيْلُهُمْ فِي دُنْيَاهُمْ نَهَاراً تَخَشُّعاً وَ اسْتِغْفَارًا وَ كَانَ نَهَارُهُمْ لَيْلًا تَوَحُّشاً وَ انْقِطَاعاً}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲۳۲.</ref>.
* راه‌های مختلفی برای رسیدن به بهشت بیان شده است، اولین قدم برای رسیدن به بهشت، پیرو [[شریعت]] بودن و انجام [[واجبات]] و ترک [[محرمات]] است<ref>َ{{متن حدیث|بَيَّنَ لَكُمْ مَحَابَّهُ مِنَ الْأَعْمَالِ وَ مَكَارِهَهُ مِنْهَا لِتَتَّبِعُوا هَذِهِ وَ تَجْتَنِبُوا هَذِهِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷٦.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: «پس آنکه مشتاق بهشت بود، [[شهوت‌ها]] را از [[دل]] زدود و آنکه از [[دوزخ]] ترسید، از آنچه [[حرام]] است دوری گزید و آنکه ناخواهان [[دنیا]] بود، [[مصیبت‌ها]] بر وی آسان نمود و آن که [[مرگ]] را چشم داشت، در [[کارهای نیک]] پای پیش گذاشت»<ref>{{متن حدیث|فَمَنِ اشْتَاقَ إِلَی الْجَنَّةِ سَلَا عَنِ الشَّهَوَاتِ وَ مَنْ أَشْفَقَ مِنَ النَّارِ اجْتَنَبَ الْمُحَرَّمَاتِ وَ مَنْ زَهِدَ فِی الدُّنْیَا اسْتَهَانَ بِالْمُصِیبَاتِ وَ مَنِ ارْتَقَبَ الْمَوْتَ سَارَعَ [فِی] إِلَی الْخَیْرَات}}؛ نهج البلاغه، حکمت ۳۱.</ref>. در منظر [[امام]] کسانی اهل بهشت‌اند که شب زنده‌دارند؛ هنگام شب [[استغفار]] کنند و در روز نیز از [[ترس]] [[خداوند]] [[مرتکب گناه]] نشوند<ref>{{متن حدیث|الَّذِينَ كَانَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا زَاكِيَةً وَ أَعْيُنُهُمْ بَاكِيَةً وَ كَانَ لَيْلُهُمْ فِي دُنْيَاهُمْ نَهَاراً تَخَشُّعاً وَ اسْتِغْفَارًا وَ كَانَ نَهَارُهُمْ لَيْلًا تَوَحُّشاً وَ انْقِطَاعاً}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲۳۲.</ref>.
* یکی دیگر از راه‌های رسیدن به بهشت، استفاده از [[تعالیم]] [[قرآنی]] است. [[نهج البلاغه]] [[قرآن]] را [[راهنمایی]] می‌داند که هیچ‌گاه دچار [[خطا]] نمی‌شود و هرکس به راه او ادامه دهد به بهشت برین خواهد رسید<ref>{{متن حدیث|وَ اعْلَمُوا أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ هُوَ النَّاصِحُ الَّذِي لَا يَغُشُّ وَ الْهَادِي الَّذِي لَا يُضِلُّ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۵.</ref>.  
* یکی دیگر از راه‌های رسیدن به بهشت، استفاده از [[تعالیم]] [[قرآنی]] است. [[نهج البلاغه]] [[قرآن]] را [[راهنمایی]] می‌داند که هیچ‌گاه دچار [[خطا]] نمی‌شود و هرکس به راه او ادامه دهد به بهشت برین خواهد رسید<ref>{{متن حدیث|وَ اعْلَمُوا أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ هُوَ النَّاصِحُ الَّذِي لَا يَغُشُّ وَ الْهَادِي الَّذِي لَا يُضِلُّ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۵.</ref>.  
* از دیگر عوامل راه‌یابی: [[شناخت]] [[امامان معصوم]] {{ع}} و [[پیروی]] از آنان<ref>{{متن حدیث|وَ إِنَّمَا الْأَئِمَّةُ قُوَّامُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ عُرَفَاؤُهُ عَلَى عِبَادِهِ، وَ لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ عَرَفَهُمْ وَ عَرَفُوهُ}}؛ نهج البلاغه‌، خ ۱۵۲.</ref>؛ [[پیروی]] نکردن از [[هوا و هوس]]<ref>{{متن حدیث|فَرَحِمَ اللَّهُ امْرَأً نَزَعَ عَنْ شَهْوَتِهِ وَ قَمَعَ هَوَى نَفْسِهِ}}؛ نهج البلاغه‌، خ ۱۷۶.</ref>؛ [[استوار]] ماندن بر [[حق]]<ref>{{متن حدیث|وَ الِاسْتِقَامَةَ الِاسْتِقَامَةَ}}؛ نهج البلاغه‌، خ ۱۷۶.</ref>؛ [[تکبر]] نورزیدن<ref>{{متن حدیث|وَ خَلْعَ التَّكَبُّرِ مِنْ أَعْنَاقِكُمْ}}؛ نهج البلاغه‌، خ١٩٢.</ref>؛ بهره‌برداری درست از [[دنیا]]<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الدُّنْيَا دَارُ صِدْقٍ لِمَنْ صَدَقَهَا وَ دَارُ عَافِيَةٍ لِمَنْ فَهِمَ عَنْهَا وَ دَارُ غِنًى لِمَنْ تَزَوَّدَ مِنْهَا وَ دَارُ مَوْعِظَةٍ لِمَنِ اتَّعَظَ بِهَا}}؛ نهج البلاغه‌، حکمت ۱۳۱.</ref> و تقواست<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ التَّقْوَى فِي الْيَوْمِ الْحِرْزُ وَ الْجُنَّةُ}}؛ نهج البلاغه‌، خطبه ۱۹۱.</ref><ref>ر. ک: [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۱۷۹؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۶۴.</ref>
* از دیگر عوامل راه‌یابی: [[شناخت]] [[امامان معصوم]] {{ع}} و [[پیروی]] از آنان<ref>{{متن حدیث|وَ إِنَّمَا الْأَئِمَّةُ قُوَّامُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ عُرَفَاؤُهُ عَلَى عِبَادِهِ، وَ لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ عَرَفَهُمْ وَ عَرَفُوهُ}}؛ نهج البلاغه‌، خ ۱۵۲.</ref>؛ [[پیروی]] نکردن از [[هوا و هوس]]<ref>{{متن حدیث|فَرَحِمَ اللَّهُ امْرَأً نَزَعَ عَنْ شَهْوَتِهِ وَ قَمَعَ هَوَى نَفْسِهِ}}؛ نهج البلاغه‌، خ ۱۷۶.</ref>؛ [[استوار]] ماندن بر [[حق]]<ref>{{متن حدیث|وَ الِاسْتِقَامَةَ الِاسْتِقَامَةَ}}؛ نهج البلاغه‌، خ ۱۷۶.</ref>؛ [[تکبر]] نورزیدن<ref>{{متن حدیث|وَ خَلْعَ التَّكَبُّرِ مِنْ أَعْنَاقِكُمْ}}؛ نهج البلاغه‌، خ١٩٢.</ref>؛ بهره‌برداری درست از [[دنیا]]<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الدُّنْيَا دَارُ صِدْقٍ لِمَنْ صَدَقَهَا وَ دَارُ عَافِيَةٍ لِمَنْ فَهِمَ عَنْهَا وَ دَارُ غِنًى لِمَنْ تَزَوَّدَ مِنْهَا وَ دَارُ مَوْعِظَةٍ لِمَنِ اتَّعَظَ بِهَا}}؛ نهج البلاغه‌، حکمت ۱۳۱.</ref> و تقواست<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ التَّقْوَى فِي الْيَوْمِ الْحِرْزُ وَ الْجُنَّةُ}}؛ نهج البلاغه‌، خطبه ۱۹۱.</ref><ref>ر. ک: [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۱۷۹؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۶۴.</ref>


== [[بهشتیان]] ==
== [[بهشتیان]] ==
۲۱۸٬۴۶۵

ویرایش