بحث:عصمت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بحث:عصمت در کلام اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۰۲

۳٬۶۳۰ بایت حذف‌شده ، ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۲

←‏وجوه اشتراک و افتراق گستره عصمت در معصومان

دیداریویکی‌متن

فرقانی

مدیران

۱۱٬۱۹۲

ویرایش

@@ خط ۳۳۴: / خط ۳۳۴: @@
 == وجوه اشتراک و افتراق [[گستره عصمت]] در [[معصومان]] ==
-آنچه در گستره عصمت بیان شد نسبت به همه مصادیق معصومان یکسان نیست بلکه با توجه به تشکیکی بودن مقوله [[عصمت]] این وصف دارای درجاتی است از این رو [[متکلمان امامیه]] بر این باورند که [[پیامبر خاتم]] و [[امامان معصوم]] که [[جانشینان]] آن [[حضرت]] هستند از عالی‌ترین درجه عصمت برخوردارند و سایر پیامبران{{ع}} به تناسب [[شأن]] و جایگاهشان از درجات پایین‌تر آن بهره‌مند هستند با این توضیح در بحث گستره زمانی عصمت [[متکلمان اسلامی]] به ویژه از عصر [[سیدمرتضی]] به بعد به عصمت پیامبر خاتم{{صل}} و امامان معصوم{{ع}} پیش و پس از [[تصدی منصب نبوت]] و [[امامت]] [[عقیده]] دارند هر چند عصمت آن حضرات قبل از [[تصدی منصب]] یا در دوره [[شیخ صدوق]] و مرحوم [[شیخ مفید]] مطرح نبود و یا آنکه این دو بزرگوار به عدم [[ضرورت عصمت پیامبر]] و امامان از [[گناهان صغیره]] [[معتقد]] بودند<ref>احمدحسین شریفی و حسن یوسفیان، پژوهشی در عصمت معصومان، ص۶۹؛ استادی رضا، پاسخ به چالش‌های فکری در بحث عصمت و امامت، ماهنامه معرفت، شماره۳۷، ص۳۶</ref>.روشن است که این [[حکم]] در مورد سایر [[انبیا]] نیز چنین است اما نسبت به دوران پس از تصدی منصب [[جمهور]] [[امامیه]] قائل به عصمت همه معصومان اعم از پیامبران{{ع}}، پیامبر خاتم{{صل}} و امامان{{ع}} از همه اقسام این بخش هستند
+آنچه در گستره عصمت بیان شد نسبت به همه مصادیق معصومان یکسان نیست بلکه با توجه به تشکیکی بودن مقوله [[عصمت]] این وصف دارای درجاتی است از این رو [[متکلمان امامیه]] بر این باورند که [[پیامبر خاتم]] و [[امامان معصوم]] که [[جانشینان]] آن [[حضرت]] هستند از عالی‌ترین درجه عصمت برخوردارند و سایر پیامبران{{ع}} به تناسب [[شأن]] و جایگاهشان از درجات پایین‌تر آن بهره‌مند هستند با این توضیح می‌توان گفت به طور کلی هر جا [[متکلمان]] معتقد به عدم [[ضرورت عصمت]] از امری خاص برای [[پیامبر خاتم]] و [[امامان]] معصوم شده‌اند با [[عنایت]] به [[برتری]] آن حضرات بر دیگر [[پیامبران]] به وضوح می‌توان به [[اعتقاد]] آنها به عدم عصمت سایر انبیا در همان مسأله نیز دست یافت اما چنین نیست که در تمامی مواردی که معتقد به عصمت [[پیامبر خاتم]] و امامان شده‌ باشند همان عصمت را برای سایر انبیا نیز [[باور]] داشته باشند بلکه در این میان حداقل میان [[عصمت از گناهان]] [[صغیره]] قبل از [[تصدی منصب]] یا از ابتدای [[تولد]] و نیز عصمت از ارتکاب [[سهو]] در امور عادی [[زندگی]] و نیز عصمت از ترک مستحاب و [[ترک اولی]] میان پیامبر خاتم و امامان و سایر انبیا تفاوت‌هایی در کلمات متکلمان به چشم می‌خورد.
-آری در مواردی به لحاظ همان بحث تشکیکی بودن عصمت، [[متکلمان]] [[عصمت از ترک مستحبات]] و [[ترک اولی]] را برای سایر انبیا ضروری ندانسته‌اند
-نسبت به گستره متعلق نیز متکلمان امامیه به عصمت معصومان در همه ابعاد آن اعم از [[عصمت علمی]] و عملی به نحو یکسان عقیده دارند هر چند در قسم [[عصمت از سهو]] اختلافی میان مرحوم صدوق و استادش [[ابن ولید]]<ref>شاهد بر این سخن روایاتی است که مرحوم صدوق آنها را نقل نموده و ملتزم به صحت آنها شده است. این روایات متضمن جواز سهو و نیز وقوع آن توسط نبی و امام است. به عنوان نمونه: ر.ک: صدوق، عیون اخبار الرضا{{ع}ج، ج2، ص203. علاوه بر اینکه وی در جایی پس از نقل روایتی که متضمن اشتباه پیامبر خاتم{{صل}} است، منکر سهو النبی را غالی و از مفوضه دانسته و آنها را لعن نموده است. صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج1، ص360-358، ح1031 و صدوق، عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج2، ص203</ref>  با سایر متکلمان بعد از وی<ref> به عنوان نمونه شیخ مفید به صراحت عصمت امام در انجام واجبات دینی را لازم می‌داند. ر.ک: مفید، محمدبن محمد بن نعمان، الفصول المختارة، ص104</ref> به چشم می‌خورد به نحوی که ایشان این عصمت را در [[انجام تکالیف دینی]] لازم و ضروری ندانسته و معتقد به [[سهو پیامبر]] و [[امام]] در ادای برخی [[تکالیف]] همچون [[اقامه نماز]] هستند با این حال میان پیامبر خاتم {{صل}} و امامان[[ع]] و سایر [[انبیا]] در این قسم تفاوتی قائل نیستند و از آن طرف آنها که [[معتقد]] به [[ضرورت]] چنین عصمتی برای [[معصومان]] هستند نیز تفاوتی میان مصادیق آن در بهره‌مندی از این [[عصمت]] قائل نیستند.
-به طور کلی هر جا [[متکلمان]] معتقد به عدم [[ضرورت عصمت]] از امری خاص برای [[پیامبر خاتم]] و [[امامان]] معصوم شده‌اند با [[عنایت]] به [[برتری]] آن حضرات بر دیگر [[پیامبران]] به وضوح می‌توان به [[اعتقاد]] آنها به عدم عصمت سایر انبیا در همان مسأله نیز دست یافت اما چنین نیست که در تمامی مواردی که معتقد به عصمت [[پیامبر خاتم]] و امامان شده‌ باشند همان عصمت را برای سایر انبیا نیز [[باور]] داشته باشند بلکه در این میان حداقل میان [[عصمت از گناهان]] [[صغیره]] قبل از [[تصدی منصب]] یا از ابتدای [[تولد]] و نیز عصمت از ارتکاب [[سهو]] در امور عادی [[زندگی]] و نیز عصمت از ترک مستحاب و [[ترک اولی]] میان پیامبر خاتم و امامان و سایر انبیا تفاوت‌هایی در کلمات متکلمان به چشم می‌خورد.
 == [[ضرورت]] و امکان [[عصمت]] ==