مرجعیت علمی امام صادق: تفاوت میان نسخه‌ها

#مناظره‌پروری؛ امام صادق{{ع}} برای مناظره‌کننده‌ای که اهل بیت{{عم}} را کمک کند، مژده [[بهشت]] داد<ref>مفید، الامالی، ص۳۳.</ref> و از [[اصحاب]] خواست با گفتار ایشان با مخالفان [[مناظره]] کنند<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۷۴۱ و ۷۴۶.</ref>. آرای [[فقهی]] محور گفتگوهای فقهی و [[امامت]] و [[خلافت]]، محور گفتگوهای [[کلامی]] بود. امام صادق{{ع}} از [[متکلمان]] خواست در حضور ایشان با مخالفان مناظره کنند و خود ضمن رصد، ارزیابی و درخواست گزارش از [[مناظرات]]<ref>ر.ک: کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۶۹ – ۱۷۱.</ref>، با [[مخالفان]] [[مناظره]] کرد. [[مفضل بن عمر]] [[مناظره امام]] صادق{{ع}} را با پزشک [[هندی]] درباره [[توحید]] نقل کرده که به اِهلیجه معروف است<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۳، ص۱۵۲، ج۱۰۲، ص۳۷.</ref>. [[علی بن یقطین]] (م۱۸۲ق) نیز مناظره آن [[حضرت]] را با یکی از تردیدگرایان به نام {{عربی|مناظرة الشاك بحضرة الصادق{{ع}}}} تدوین کرده است<ref>طوسی، الفهرست، ص۱۵۵.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]] ص ۲۹۸.</ref>

تحول‌آفرینی حضرت در حوزه‌های [[فقه]] و [[کلام]] و [[تفسیر]] و نیز [[تربیت]] شاگردانی برجسته در عرصه‌های مختلف [[علمی]] مهم‌ترین میراث علمی آن حضرت است. [[زراره]]، بُکَیر و حِمران [[فرزندان]] اَعیَن، [[جمیل بن دراج]]، [[محمد بن مسلم]]، [[برید بن معاویه]]، [[هشام بن سالم]]، [[هشام بن حکم]]، [[ابوبصیر]]، عبیدالله و محمد و [[عمران حلبی]]، [[عبدالله بن سنان]] و [[ابوصباح کنانی]] برخی از شاخص‌ترین [[شاگردان]] و [[راویان]] [[امام]]{{ع}} بودند<ref>حلی (محقق)، المعتبر، ج۱، ص۲۶.</ref>. تعداد راویان را تا چهار هزار نفر<ref>مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۷۹. قَرشی رقم راویان را ۳۶۵۲ تن و شبستری ۳۷۵۹ نفر را در سه جلد فهرست کرده است؛ شریف قَرشی، موسوعة الامام صادق{{ع}}، ج۶، همه صفحات و شبستری، الفائق فی روات و اصحاب الامام لاصادق{{ع}}، ج۱، ص۲۱ - ۶۹۹؛ ج۲، ص۵ - ۶۹۱؛ ج۳، ص۵ - ۵۳۵.</ref> عراقی، حجازی، [[خراسانی]] و شامی یاد کرده‌اند<ref>شهید اول، ذکری، ج۱، ص۵۸.</ref>.

تنوع [[فکری]]، راویان را شامل عامی مذهبان ([[اهل سنت]])، [[کیسانیه]]، [[زیدیه]]، [[غالیان]]، صوفیان و [[شیعیان]] ([[پیروان]]) قرار می‌داد. خود صحابیانِ [[شیعی]] نیز هم در برخورد با مخالف، به واگرا و هم‌گرا تقسیم می‌شدند و هم در [[بینش سیاسی]]، برخی طرفدار و برخی دیگر مخالف قیام علیه [[خلیفه]] یا [[همکاری با حکومت]] بودند.