←منابع
(صفحهای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = ولایت | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} == مقدمه == ضرورت وجود نبوت و امامت مسألهای میان رشتهای بین علوم کلام اسلامی و نظام سیاسی اسلام است. استدلالهای متکلمان بیانگر جنبه کلامی این ب...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
مقابله با آفات و [[انحرافات]] در [[دینداری]] و نیز [[حاکمیت]] [[جامعه]] مستلزم حضور [[دین]] شناسان [[مصون از خطا]] و انحراف در رأس [[هرم]] [[جامعه اسلامی]] است. [[حضرت آیتالله خامنهای]] این [[حقیقت]] را دلیل دیگری بر [[ضرورت]] حاکمیت [[اولیای الهی]] در جامعه اسلامی معرفی کرده و معتقدند [[قلمرو دین]] هر دو صحنه فعالیتهای فردی و [[فعالیتهای سیاسی]] و [[اجتماعی]] را شامل میشود. دو آفت دینداری را [[تهدید]] میکند: آفت نخست رخنه کردن [[تحجر]]، [[جمود]] و [[التقاط]] و آفت دوم محدود شدن دین به [[زندگی شخصی]]. دو خطر نیز [[سیاست]] را تهدید میکند: فاصله گرفتن سیاست از [[اخلاق]] و [[معنویت]] و حاکم شدن [[هواهای نفسانی]] و شیطنتها و خطر دوم حاکمیت انسانهای بیکفایت، کوته بین، [[کودک]] [[منش]] و [[ضعیف]] و خارج شدن زمام سیاست از دستهای پرقدرت. | مقابله با آفات و [[انحرافات]] در [[دینداری]] و نیز [[حاکمیت]] [[جامعه]] مستلزم حضور [[دین]] شناسان [[مصون از خطا]] و انحراف در رأس [[هرم]] [[جامعه اسلامی]] است. [[حضرت آیتالله خامنهای]] این [[حقیقت]] را دلیل دیگری بر [[ضرورت]] حاکمیت [[اولیای الهی]] در جامعه اسلامی معرفی کرده و معتقدند [[قلمرو دین]] هر دو صحنه فعالیتهای فردی و [[فعالیتهای سیاسی]] و [[اجتماعی]] را شامل میشود. دو آفت دینداری را [[تهدید]] میکند: آفت نخست رخنه کردن [[تحجر]]، [[جمود]] و [[التقاط]] و آفت دوم محدود شدن دین به [[زندگی شخصی]]. دو خطر نیز [[سیاست]] را تهدید میکند: فاصله گرفتن سیاست از [[اخلاق]] و [[معنویت]] و حاکم شدن [[هواهای نفسانی]] و شیطنتها و خطر دوم حاکمیت انسانهای بیکفایت، کوته بین، [[کودک]] [[منش]] و [[ضعیف]] و خارج شدن زمام سیاست از دستهای پرقدرت. | ||
بهترین [[تدبیر]] برای [[پیشگیری]] از مجموعه تهدیدهای فوق این است که در رأس سیاست و [[اداره امور]] [[جوامع]]، کسانی قرار گیرند که دینداری و سیاستگذاری آنها این دو آفت را نداشته باشد؛ یعنی کسانی که از انحراف، تحجر، جمود، التقاط و کجبینی در دین مصون و در سیاست، انسانهایی [[با کفایت]]، [[با تدبیر]] و [[شجاع]] باشند و سیاست را از معنویت و اخلاق جدا نکنند. بهترین شکل این وضعیت آن جاست که [[انسان]] [[معصوم از خطا]] و [[اشتباه]] در رأس [[قدرت سیاسی]] و [[دینی]] قرار گیرد و این معنای [[امامت]] است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در دیدار با زائران امام رضا{{ع}} در مشهد مقدس در سالروز عید غدیر، ۱۲/۱۲/۱۳۸۰.</ref>.<ref>[[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[ولایت در منظومه فکری مقام معظم رهبری (مقاله)|مقاله «ولایت»]]، [[منظومه فکری آیتالله العظمی خامنهای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیتالله العظمی خامنهای ج۲]] ص ۱۶۳.</ref> | بهترین [[تدبیر]] برای [[پیشگیری]] از مجموعه تهدیدهای فوق این است که در رأس سیاست و [[اداره امور]] [[جوامع]]، کسانی قرار گیرند که دینداری و سیاستگذاری آنها این دو آفت را نداشته باشد؛ یعنی کسانی که از انحراف، تحجر، جمود، التقاط و کجبینی در دین مصون و در سیاست، انسانهایی [[با کفایت]]، [[با تدبیر]] و [[شجاع]] باشند و سیاست را از معنویت و اخلاق جدا نکنند. بهترین شکل این وضعیت آن جاست که [[انسان]] [[معصوم از خطا]] و [[اشتباه]] در رأس [[قدرت سیاسی]] و [[دینی]] قرار گیرد و این معنای [[امامت]] است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در دیدار با زائران امام رضا{{ع}} در مشهد مقدس در سالروز عید غدیر، ۱۲/۱۲/۱۳۸۰.</ref>.<ref>[[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[ولایت در منظومه فکری مقام معظم رهبری (مقاله)|مقاله «ولایت»]]، [[منظومه فکری آیتالله العظمی خامنهای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیتالله العظمی خامنهای ج۲]] ص ۱۶۳.</ref> | ||
==اهمیت ولایت== | |||
در منظومه [[فکری]] [[مقام معظم رهبری]]، [[توحید]]، نقطه کانونی است و همه مفاهیم باید مرتبط با آن معنا شود. ایشان [[هدف خلقت انسان]] را رسیدن به [[ولایت الهی]] میدانند. برای تحقق ولایت الهی لازم است همه نیروهای داخلی [[جامعه]] به سمت [[حاکمیت]] توحید و کسب [[رضایت خداوند]]، [[بسیج]] شود. در این میان، [[قلب]] جامعه که تمام نیروها را همسو میکند و آنها را از پیوند با [[طاغوت]] [[ایمان]] میکند [[امام]] است. [[مردم]] با پیوند با این نقطه مرکزی، به سمت تحقق [[حاکمیت الهی]] حرکت کرده و با [[حفظ]] [[انسجام]] و پیوند درونی خود ([[ولایت مؤمنین]]) راه [[نفوذ]] [[جبهه]] [[باطل]] را [[سد]] میکنند. بنابراین در [[تفکر]] معظم له، لازمه حاکمیت توحید، تحقق [[ولایت]] در لایههای مختلف آن است. ایشان معتقدند سه لایه اصلی ولایت «پیوند مردم با قلب [[امت اسلامی]] (امام)؛ پیوند [[مؤمنین]] با یکدیگر؛ قطع پیوند با [[کفار]]» است که زمینهساز تحقق ولایت الهی در جامعه میشود<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در تاریخ ۲۰/۷/۱۳۵۳.</ref>. | |||
به [[اعتقاد]] ایشان، ولایت مانند [[روح]] برای پیکر جامعه است. جامعه بدون ولایت مانند پیکری بیجان است که چشم، مغز، زبان، معده و کبد و... دارد ولی هیچ کدام کار نمیکند. در جامعه بدون ولایت هم، همه استعدادها هدر میرود، [[ذهن]] جامعه به فسادآفرینی میاندیشد، و اعضا و جوارح جامعه، عملی مطابق [[حقیقت]] انجام نمیدهند<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در تاریخ ۲۱/۷/۱۳۵۳.</ref>. در مقابل، جامعه دارای ولایت، تمام استعدادهای [[انسانی]] را [[رشد]] میدهد، آنچه برای کمال و تعالی [[انسان]] است بارور میکند، [[انسانها]] را به [[تکامل]] میرساند. [[ولیّ]]، جامعه را در مسیر [[ذکر الهی]] قرار میدهد، [[عدالت اجتماعی]] را محقق میکند، برای نشر [[نیکیها]] و ریشهسوز کردن [[بدیها]] تلاش میکند<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در تاریخ ۲۱/۷/۱۳۵۳.</ref>. {{متن قرآن|الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ}}<ref>«(همان) کسانی که اگر آنان را در زمین توانمندی دهیم نماز بر پا میدارند و زکات میپردازند و به کار شایسته فرمان میدهند و از کار ناپسند باز میدارند و پایان کارها با خداوند است» سوره حج، آیه ۴۱.</ref>. | |||
بر همین اساس، [[مقام معظم رهبری]] [[ولایت]] را مهمترین [[امانت الهی]] توصیف میکنند<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در تاریخ ۲۲/۷/۱۳۵۳.</ref>. ایشان، ولایت را اساس و پایه [[اعتقادات شیعه]] دانسته<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام در عید سعید غدیر ۸/۳/۱۳۷۳.</ref> و معتقدند [[هدف]] تمام زحمات [[پیغمبر اکرم]]{{صل}}، بزرگان [[دین]] و [[انبیاء الهی]]{{عم}} استقرار [[ولایت الهی]] بوده است. [[هدف انبیاء]] این بود که [[انسانها]] را از ولایت [[بندگان]] و بردگان خارج سازند و به [[ولایت الله]] نائل کنند. | |||
ایشان [[قلمرو ولایت]] را دو حوزه میدانند: قلمرو [[نفس انسانی]] که [[انسان]] بتواند [[اراده الهی]] را بر نفس خود ولایت داده و خود را داخل ولایت الله کند. قلمرو دوم اینکه محیط [[زندگی]] را در ولایت الله داخل نموده و [[جامعه]]، با ولایت الهی حرکت کند<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در دیدار با مسئولان لشکری و کشوری در عید سعید غدیر، ۱۹/۳/۱۳۷۲.</ref>. ایشان با استناد به تأکیدات [[پیامبر]] بر [[تعیین جانشین]] و نیز اهتمام [[امام راحل]] و فقهای پیشین بر [[مدیریت جامعه]]، [[حکومت]] و ولایت را مسأله اول [[جامعه اسلامی]] شمردهاند که در [[پناه]] آن [[هدایت]] یا [[گمراهی]] [[مردم]] محقق میشود<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام در عید سعید غدیر، ۲۷/۹/۱۳۸۷.</ref>. [[رهبر معظم انقلاب]]، حساسترین و تعیین کنندهترین مسأله هر ملتی را ولایت و حکومت میدانند و [[عید]] بودن [[روز غدیر]] را که در آن مهمترین مسأله [[مسلمین]] به بهترین شکل حل گردید، بر همین اساس تحلیل میکنند<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام در عید سعید غدیر، ۲۰/۴/۱۳۶۹.</ref>. [[حضرت آیتالله خامنهای]] در [[تأیید]] سخن خویش به [[حدیثی]] از [[امام باقر]]{{ع}} اشاره میکنند که فرمودند: «[[خداوند متعال]] فرمود به تحقیق هر رعیتی که [[ولایت امام]] جائری که از جانب [[خدا]] نیست را بپذیرد، [[عذاب]] خواهم کرد حتی اگر [[اعمال صالح]] داشته باشد و هر آینه هر رعیتی که [[ولایت امام]] [[عادل]] [[منصوب از جانب خدا]] را بپذیرد [[عفو]] خواهم کرد حتی اگر [[گناهکار]] باشد»<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} قَالَ: قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَأُعَذِّبَنَّ كُلَّ رَعِيَّةٍ فِي الْإِسْلَامِ دَانَتْ بِوَلَايَةِ كُلِّ إِمَامٍ جَائِرٍ لَيْسَ مِنَ اللَّهِ وَ إِنْ كَانَتِ الرَّعِيَّةُ فِي أَعْمَالِهَا بَرَّةً تَقِيَّةً وَ لَأَعْفُوَنَّ عَنْ كُلِّ رَعِيَّةٍ فِي الْإِسْلَامِ دَانَتْ بِوَلَايَةِ كُلِّ إِمَامٍ عَادِلٍ مِنَ اللَّهِ وَ إِنْ كَانَتِ الرَّعِيَّةُ فِي أَنْفُسِهَا ظَالِمَةً مُسِيئَةً}}؛ کلینی، کافی، ج۱، ص۳۷۶.</ref>. ایشان در توضیح [[حدیث]] فوق میفرمایند اگر دستگاه [[مدیریت جامعه]]، [[صالح]] باشد، خطاهای متن [[جامعه]]، قابل [[اغماض]] بوده و در مسیر جامعه، مشکلی به وجود نخواهد آورد. اما اگر مدیریت جامعه، از [[صلاح]] و [[استقامت]] دور باشد، ولو در میان [[مردم]] صلاح وجود داشته باشد، صلاح بدنه مردم، نمیتواند این جامعه را به سر [[منزل]] مطلوب [[هدایت]] کند و این نشاندهنده تأثیر رأس [[هرم]] مجموعه [[مدیریت]] یک جامعه است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام در عید سعید غدیر، ۲۰/۴/۱۳۶۹.</ref>. ایشان معنای این حدیث را در قالب تشبیهی توضیح میدهند. دو راننده را فرض کنید: رانندهای که مسافران را به سمت مقصد حرکت میدهد، هر چند برخی از مسافران با یکدیگر قدری نامهربان و بداخلاق باشند. چنین جمعی حتماً به مقصد میرسد. در برابر، اگر رانندهای مست و [[ناآگاه]]، مسافران را در مسیری خلاف جهت حرکت دهد، هیچگاه به مقصد نخواهند رسید، هرچند مسافران با یکدیگر [[مهربان]] و صمیمی باشند<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات در تاریخ ۲۴/۷/۱۳۵۳.</ref>.<ref>[[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[ولایت در منظومه فکری مقام معظم رهبری (مقاله)|مقاله «ولایت»]]، [[منظومه فکری آیتالله العظمی خامنهای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیتالله العظمی خامنهای ج۲]] ص ۱۵۱.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == |