بنی‌کنده در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

پس از [[اسلام]] نیز، [[کوفه]] از بزرگترین مراکز حضور [[قبایل]] کنده به شمار می‌‌رفت. این [[شهر]] در [[قرن اول هجری]] [[شاهد]] حضور قبایلی مانند [[بنی‌مرة بن حجر]] -از بطون [[بنی معاویه الأکرمین]] و [[بنی‌شجره]] از [[نسل]] بنی‌معاویه- بود که علاوه بر [[مسجد]] عمومی کندیان، خود دارای مسجد مستقلی در این شهر بودند. [[بنی شیطان]] نیز از دیگر قبایل مهم کنده در [[کوفه]] محسوب می‌شد.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[قبیله کنده و نقش آن در مهم‌ترین رویدادهای عصر جاهلی و صدر اسلام (مقاله)|قبیله کنده و نقش آن در مهم‌ترین رویدادهای عصر جاهلی و صدر اسلام]]، ص۱۱۶-۱۱۷</ref> حضور پُر رنگ کندیان در کوفه هنگامی ملموس‌تر می‌‌شود که بنابر نقل گزارشات [[تاریخی]]، زمانی که [[زیاد بن ابیه]] -[[فرماندار کوفه]]- در [[سال ۵۰ هجری]]، [[نظام]] ارباع<ref>در نظام ارباع، کل قبایل کوفه به چهار قسمت اهل مدینه، تمیم و همدان، ربیعة و کنده و مذحج و اسد تقسیم می‌‌شدند. فرماندهانی که زیاد برای ارباع انتخاب کرده بود به ترتیب عبارت بودند از: عمروبن حریث، خالد بن عرفطه، قیس بن ولید و ابوبردة بن ابوموسی اشعری</ref> را جایگزین نظام اسباع<ref>قبل از بنیان نهادن شهر کوفه، قبایل مختلفی در فتوحات شرکت داشتند. این قبایل در جنگ تحت نظام اعشار اداره می‌‌شدند به این معنا که سعد بن ابی وقاص، لشکر خود را به ده قسدت تقسیم میکرد و برای هر قسمت فرماندهی انتخاب می‌‌نمود و در هر قسمت که به نام عشر خوانده می‌‌شد، دو یا چند قبیل یا تیره‌هایی از قبایل مختلف، فعالیت می‌‌کردند. پس از شهرنشین شدن لشکریان، سعد بن وقاص به دستور عمر بن خطاب، نظام اسباع را به جای نظام اعشار در کوفه تأسیس کرد. به این ترتیب که از نسب‌شناسان عرب دعوت کرد، قبایل و تیره‌هایی را که به‌هم نزدیک بودند در یک گروه قرار دهند. او کل جمعیت عرب کوفة را به هفت قسمت تقسیم کرد. هر قسدت به نام سبع خوانده می‌‌شد و برای هر سبع، فرماندهی تعیین شد. نعمت الله صفری فروشانی، مردم‌شناسی کوفه، مشکوة، شماره ۵۳، زمستان ۵۷، ص۲۹-۳۰</ref> کرد، [[قبایل]] [[ربیعه]] و کنده به [[تنهایی]] یک چهارم [[جمعیت]] [[کوفه]] را به خود اختصاص داده بودند.<ref>نعمت الله صفری فروشانی، مردم‌شناسی کوفه، مشکوة، شماره ۵۳، زمستان ۵۷، ص۲۹-۳۰</ref> «سکاسک» از تیره‌های مهم [[بنی‌الأشرس]] در [[شام]] [[اموال]] بسیاری داشتند؛ ضمن این که برخی نیز از حضور تیره‌هایی از [[قبیله تجیب]] –از دیگر بطون مشهور کنده- مانند [[بنی‌صمادخ]]، [[بنی‌ذی البؤن]] و [[بنی‌الأفطس]] در [[شام]] و [[مصر]] و [[اندلس]] خبر داده‌اند.<ref>ابن‌خلدون، تاریخ، بیروت، داراحیا، التراث العربی، ۱۳۹۱ه. ق. ، ج ۲، ص۲۷۶</ref> همچنین، درباره سکونت کندیان در [[حیره]] و اندلس، به ویژه درباره تجیبی‌ها که در اندلس دارای حکومت‌های [[ملوک]] الطوائفی بودند،<ref>طبری، تاریخ الرسل و الملوک، به کوشش محمد ابوالفضل، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا، ج۵، ص۶۰ و ج۳، ص۴۰۶</ref> گزارش‌هایی وجود دارد.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[قبیله کنده و نقش آن در مهم‌ترین رویدادهای عصر جاهلی و صدر اسلام (مقاله)|قبیله کنده و نقش آن در مهم‌ترین رویدادهای عصر جاهلی و صدر اسلام]]، ص۱۱۲-۱۱۳</ref>

مسجد جامع کوفه، درهای متعددی داشت که به جهت حضور کندیان در ورود و خروج از یکی از دربها، آن درب، باب الکنده نامیده می‌‌شد.<ref>حسن براقی، تاریخ کوفه، مشهد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، ۱۳۸۸، ص۵۳.</ref> [[قاتلان]] امیرمؤمنان [[حضرت علی بن ابی طالب]] {{ع}} از باب الکنده مسجد جامع گریختند.<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ج۵، ص۱۴۵.</ref> علاوه بر مساجد در کوفه، هر قبیله‌ای جبانه‌ای<ref>جبان به معنای زمینه مسطح، صاف و بی‌درخت است که به معنای گورستان استفاده شده است. این زمین‌ها علاوه بر این که به عنوان گورستان استفاده می‌‌شد، محل تجمع قبایل هم بود.)ن. ک: هشام جیعد، کوفة پیدایش شهر اسلامی، ترجمه ابوالحسن سرو، مشهد، آستان قدس، ۱۳۷۲ق، ص۳۵۴) یکی از این جبان‌ها به جبان کنده معروف بود و در جنوب کوفه قرار داشت که محل استفاده قبایل کنده و ربیع بود. جبان از ابتکارات یمنی‌ها بود. بنابر این بیشتر جبان به قبایل یمنی تعلق داشت. (ن. ک. هشام جیعد، کوفة پیدایش شهر اسلامی، ترجمه ابوالحسن سرو، مشهد، آستان قدس، ۱۳۷۲ق، ص۳۴۲) </ref> داشت که به نام [[قبیله]] یا [[رئیس]] قبیله مشهور بود.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۱۰.</ref> [[اشعث]]، جبانه قبیله را به محض ورود به [[کوفه]] رسم کرد و زمین‌های اطراف آن را بین کندیان تقسیم نمود.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۵۱.</ref> این جبانه به جبانه کنده [[شهرت]] یافت. محله کندیان درکوفه معروف و مشهور بود. بر اساس برخی گزارش‌های [[تاریخی]]، هنگامی که [[ابو هریره]] در کوفه بود، به جهت موقعیت ویژه محله کندیان، پس از [[نماز]] عشا در [[قبیله کنده]] می‌‌نشست و [[مردم]] نزدش می‌‌آمدند.<ref>ابن شاذان، الفضائل، نجف، مکتبة الحیدریة، ۱۳۸۱، ص۴۹۶؛ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، به کوشش محمد ابوالفضل، بی‌جا، داراحیاء الکتب العربیه، ۱۳۷۸ه. ق. ، ج۴۰، ص۶۸.</ref>.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[قبیله کنده و نقش آن در مهم‌ترین رویدادهای عصر جاهلی و صدر اسلام (مقاله)|قبیله کنده و نقش آن در مهم‌ترین رویدادهای عصر جاهلی و صدر اسلام]]، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>