←گستره عصمت
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
به طور کلی باید گفت: احادیثی که در باب [[عصمت عملی]] امامان است از حیث تعداد بسیار زیاد است تا جایی که هر بیننده و شنونده را از حیث صدور مطمئن می‌کند. این [[احادیث]] عمدتاً از [[پیامبر اکرم]] {{صل}}، [[امام علی]] {{ع}}، [[امام سجاد]] {{ع}}، [[امام باقر]] {{ع}}، امام صادق {{ع}} و [[امام رضا]] {{ع}} [[نقل]] شده است<ref>بحارالأنوار، ج۲۵، ص۱۹۴ و ج۳۸، ص۶۵؛ معانی الأخبار، ص۱۳۲؛ میزان الحکمة، ج۳، ص۱۹۹۷.</ref>. این [[روایات]] غیر از اینکه به عصمت عملی امامان [[شهادت]] می‌دهند، از حیث معنا هم متواترند و می‌توانیم آنها را به چند دسته تقسیم کنیم: | به طور کلی باید گفت: احادیثی که در باب [[عصمت عملی]] امامان است از حیث تعداد بسیار زیاد است تا جایی که هر بیننده و شنونده را از حیث صدور مطمئن می‌کند. این [[احادیث]] عمدتاً از [[پیامبر اکرم]] {{صل}}، [[امام علی]] {{ع}}، [[امام سجاد]] {{ع}}، [[امام باقر]] {{ع}}، امام صادق {{ع}} و [[امام رضا]] {{ع}} [[نقل]] شده است<ref>بحارالأنوار، ج۲۵، ص۱۹۴ و ج۳۸، ص۶۵؛ معانی الأخبار، ص۱۳۲؛ میزان الحکمة، ج۳، ص۱۹۹۷.</ref>. این [[روایات]] غیر از اینکه به عصمت عملی امامان [[شهادت]] می‌دهند، از حیث معنا هم متواترند و می‌توانیم آنها را به چند دسته تقسیم کنیم: | ||
# روایاتی که به طور مطلق امامان را از [[گناه]] و [[خطا]] [[معصوم]] و مبرا می‌دانند؛ | # روایاتی که به طور مطلق امامان را از [[گناه]] و [[خطا]] [[معصوم]] و مبرا می‌دانند؛ | ||
# روایاتی که زمینه‌ها و چگونگی پیدایش [[عصمت امامان]] را بیان کرده و می‌گویند معصوم با | # روایاتی که زمینه‌ها و چگونگی پیدایش [[عصمت امامان]] را بیان کرده و می‌گویند معصوم با تمسک به [[خداوند]] و [[قرآن]] تلاش و [[مجاهدت]] و [[تأیید]] به [[الهام الهی]] به [[عصمت]] مطلقه می‌رسند؛ | ||
# روایاتی که به عوامل و ریشه [[گناهان]] اشاره می‌کنند و با بیان بسیار [[زیبا]] و لطیف این عوامل را در [[امام]] منتفی می‌دانند که در نتیجه آن، عصمت عملی امامان به دست می‌آید. | # روایاتی که به عوامل و ریشه [[گناهان]] اشاره می‌کنند و با بیان بسیار [[زیبا]] و لطیف این عوامل را در [[امام]] منتفی می‌دانند که در نتیجه آن، عصمت عملی امامان به دست می‌آید. | ||
اما احادیثی که در باب [[عصمت علمی]] امامان نقل شده، اگرچه از حیث [[سند]] و صدور، بعضاً | اما احادیثی که در باب [[عصمت علمی]] امامان نقل شده، اگرچه از حیث [[سند]] و صدور، بعضاً ضعیف و کلاً در حد تواتر لفظی و صدوری نیست، ولی مستفیض و مشهورند<ref>مستفیض و مشهور، به روایاتی گفته می‌شود که تعداد راویانش زیاد باشد، ولی به حد تواتر نرسد (محمدرضا مظفر، اصول الفقه، ج۲، جزء ۳، ص۱۶۳).</ref> از طرفی همه این [[روایات]] یک معنا را القا می‌کند و آن هم [[عصمت علمی]] [[امامان]] است، لذا دلالت این [[احادیث]] قابل خدشه نیست. [[شیخ کلینی]] هم که از راویان مورد وثوق است، همه این روایات را در کافی [[نقل]] کرده است و این روایات مورد استناد [[اصحاب]] بوده است، پس [[ضعف سند]] هم جبران می‌شود. در نتیجه از این روایات می‌فهمیم که امامان با توجه به [[الهامات]] [[روح‌القدس]] از ابتدای تولد تا لحظه [[مرگ]] با تلاش و [[مجاهدت]] نفس از [[گناه]] و [[اشتباه]] و [[نسیان]] به دورند و در سراسر [[زندگی]] هیچ اشتباه [[علمی]] هم نمی‌کنند<ref>[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده، ابراهیم]]، [[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]]، ص۵۰-۵۵.</ref>. | ||
در ادامه به چند [[روایت]] با همین مضمون اشاره می‌کنیم. | در ادامه به چند [[روایت]] با همین مضمون اشاره می‌کنیم. | ||