شق القمر در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:
[[آیات]] نخستین [[سوره قمر]] در این زمینه نازل شد: {{متن قرآن|اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ وَإِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَيَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ وَكَذَّبُوا وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ وَكُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ}}<ref>«رستاخیز بسی نزدیک شد و ماه از میان شکافت و چون معجزه‌ای ببینند روی می‌گردانند و می‌گویند: جادویی همیشگی است و دروغ انگاشتند و از هوا و هوس‌هایشان پیروی کردند و هر کاری (در جای خود) پای برجاست» سوره قمر، آیه ۱ ـ ۳</ref>، [[آیات]] بیانگر این است که ماه در گذشته شکاف عظیمی برداشته و دو نیم شده است و صریحاً می‌فرماید: {{متن قرآن|وَانْشَقَّ الْقَمَرُ}}. این شکاف آنقدر بزرگ است که به‌عنوان آیت [[خدا]] یا [[معجزه الهی]] یاد شده است: {{متن قرآن|إِنْ يَرَوْا آيَةً}}.  
[[آیات]] نخستین [[سوره قمر]] در این زمینه نازل شد: {{متن قرآن|اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ وَإِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَيَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ وَكَذَّبُوا وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ وَكُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ}}<ref>«رستاخیز بسی نزدیک شد و ماه از میان شکافت و چون معجزه‌ای ببینند روی می‌گردانند و می‌گویند: جادویی همیشگی است و دروغ انگاشتند و از هوا و هوس‌هایشان پیروی کردند و هر کاری (در جای خود) پای برجاست» سوره قمر، آیه ۱ ـ ۳</ref>، [[آیات]] بیانگر این است که ماه در گذشته شکاف عظیمی برداشته و دو نیم شده است و صریحاً می‌فرماید: {{متن قرآن|وَانْشَقَّ الْقَمَرُ}}. این شکاف آنقدر بزرگ است که به‌عنوان آیت [[خدا]] یا [[معجزه الهی]] یاد شده است: {{متن قرآن|إِنْ يَرَوْا آيَةً}}.  


این [[شأن نزول]]، مشهور میان [[مفسرین]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]] است و بسیاری از محدثان] و مورخان، وقوع این واقعه را دوبار ذکر کرده‌اند<ref>شمس الدین ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۰۹؛ ابن سیدالناس، عیون الاثر، ج۱، ص۲۰۹؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۴، ص۳۵۷ به بعد.</ref>.<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۲۵؛ [[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۱]]، ص۲۲۶ – ۲۲۹؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[معجزات پیامبر (مقاله)|معجزات پیامبر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۰۲-۳۰۴.</ref>
این [[شأن نزول]]، مشهور میان [[مفسرین]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]] است و بسیاری از محدثان] و مورخان، وقوع این واقعه را دوبار ذکر کرده‌اند<ref>شمس الدین ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۰۹؛ ابن سیدالناس، عیون الاثر، ج۱، ص۲۰۹؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۴، ص۳۵۷ به بعد.</ref>.<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۲۵؛ [[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۱]]، ص۲۲۶ – ۲۲۹؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[معجزات پیامبر (مقاله)|معجزات پیامبر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲]]، ص۳۰۲-۳۰۴.</ref>


== [[معجزه]] بودن [[شق القمر]] ==
== [[معجزه]] بودن [[شق القمر]] ==
قول مشهور، بلکه [[اجماع]] بین [[مسلمانان]] این است که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} علاوه بر [[قرآن]]، [[معجزات]] دیگری چون [[شق القمر]] داشته است، اما برخی از [[مفسران]] معاصر بر این باورند که [[پیامبر اسلام]] {{صل}} معجزه‌ای جز [[قرآن]] نداشته است. این نظریه مبتنی بر انحصار معجزه [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در [[قرآن]] به عنوان [[تحدی]] و [[اثبات]] [[رسالت]] است. مهم‌ترین [[دلیل]] این قایلان، آیاتی از [[قرآن]] است که در برابر این [[پرسش]] که چرا [[قرآن]]، [[آیات]] [[تکوینی]] همانند [[معجزات]] پیامبران پیشین نمی‌آورد، پاسخ می‌دهد: {{متن قرآن|وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ لَوْلَا يُكَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِينَا آيَةٌ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَيَّنَّا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ}}<ref>«و نادانان گفتند: چرا خداوند با ما سخن نمی‌گوید یا برای ما نشانه ای نمی‌آید؟ کسانی که پیش از اینان بودند نیز همانند گفتار آنان را گفتند، دل‌هاشان همگون است؛ ما نشانه‌های (خود) را برای گروهی که یقین دارند روشن گردانده‌ایم» سوره بقره، آیه ۱۱۸.</ref>. [[خداوند]] در این [[آیه]] از بی‌فایده بودن [[معجزات]] دیگر خبر داده است، چراکه پیشینیان نیز چنین در خواست‌هایی داشتند ولی [[ایمان]] نیاوردند<ref>ر.ک: [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ص۸۱۱.</ref>.
قول مشهور، بلکه [[اجماع]] بین [[مسلمانان]] این است که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} علاوه بر [[قرآن]]، [[معجزات]] دیگری چون [[شق القمر]] داشته است، اما برخی از [[مفسران]] معاصر بر این باورند که [[پیامبر اسلام]] {{صل}} معجزه‌ای جز [[قرآن]] نداشته است. این نظریه مبتنی بر انحصار معجزه [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در [[قرآن]] به عنوان [[تحدی]] و [[اثبات]] [[رسالت]] است. مهم‌ترین [[دلیل]] این قایلان، آیاتی از [[قرآن]] است که در برابر این [[پرسش]] که چرا [[قرآن]]، [[آیات]] [[تکوینی]] همانند [[معجزات]] پیامبران پیشین نمی‌آورد، پاسخ می‌دهد: {{متن قرآن|وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ لَوْلَا يُكَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِينَا آيَةٌ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَيَّنَّا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ}}<ref>«و نادانان گفتند: چرا خداوند با ما سخن نمی‌گوید یا برای ما نشانه ای نمی‌آید؟ کسانی که پیش از اینان بودند نیز همانند گفتار آنان را گفتند، دل‌هاشان همگون است؛ ما نشانه‌های (خود) را برای گروهی که یقین دارند روشن گردانده‌ایم» سوره بقره، آیه ۱۱۸.</ref>. [[خداوند]] در این [[آیه]] از بی‌فایده بودن [[معجزات]] دیگر خبر داده است، چراکه پیشینیان نیز چنین در خواست‌هایی داشتند ولی [[ایمان]] نیاوردند.


اما باید توجه داشت در [[آیات]] نخستین [[سوره قمر]]، طبق نظر مشهور [[مفسران اهل سنت]]، رویگردانی [[کافران]] از پذیرش [[رسالت پیامبر]] به خاطر مشاهدۀ معجزه [[شق القمر]] است؛ زیرا آنان ذیل [[آیه]]، معجزه [[پیامبر]] {{صل}} در مورد [[شق القمر]] به درخواست [[مشرکان]] و رویگردانی آنها و [[سحر]] نامیدن آن را آورده‌اند و می‌گویند همه [[اهل حدیث]] و [[مفسرین]] بر قبول آن [[احادیث]] اتفاق دارند و مراد از اینکه گفته شده ماه دو نیم شده است منظور زمان [[قیامت]] است که حتما واقع می‌شود، اما [[مفسرین]] منظور از "آیة"<ref>{{متن قرآن|وَإِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَيَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ}}«و چون معجزه‌ای ببینند روی می‌گردانند و می‌گویند: جادویی همیشگی است» سوره قمر، آیه ۲.</ref> را [[شاهد]] بر [[اعجاز]] می‌دانند که شامل دو نیم کردن ماه هم می‌شود<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان، ج ۱۹، ص ۸۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ص۸۱۱.</ref>
اما باید توجه داشت در [[آیات]] نخستین [[سوره قمر]]، طبق نظر مشهور [[مفسران اهل سنت]]، رویگردانی [[کافران]] از پذیرش [[رسالت پیامبر]] به خاطر مشاهدۀ معجزه [[شق القمر]] است؛ زیرا آنان ذیل [[آیه]]، معجزه [[پیامبر]] {{صل}} در مورد [[شق القمر]] به درخواست [[مشرکان]] و رویگردانی آنها و [[سحر]] نامیدن آن را آورده‌اند و می‌گویند همه [[اهل حدیث]] و [[مفسرین]] بر قبول آن [[احادیث]] اتفاق دارند و مراد از اینکه گفته شده ماه دو نیم شده است منظور زمان [[قیامت]] است که حتما واقع می‌شود، اما [[مفسرین]] منظور از "آیة"<ref>{{متن قرآن|وَإِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَيَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ}}«و چون معجزه‌ای ببینند روی می‌گردانند و می‌گویند: جادویی همیشگی است» سوره قمر، آیه ۲.</ref> را [[شاهد]] بر [[اعجاز]] می‌دانند که شامل دو نیم کردن ماه هم می‌شود<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان، ج ۱۹، ص ۸۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱]]، ص۸۱۱.</ref>


== علت ذکر نشدن [[شق القمر]] در غیر تواریخ [[اسلامی]] ==
== علت ذکر نشدن [[شق القمر]] در غیر تواریخ [[اسلامی]] ==
۱۱۱٬۶۵۴

ویرایش