مسجد الحرام: تفاوت میان نسخه‌ها

مسجد الحرام (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۱ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۰

۱۱٬۱۷۸ بایت اضافه‌شده ، ۱۱ ژوئن

←‏منابع

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۳٬۳۸۶

ویرایش

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 مسجد الحرام که به آن "[[بیت الله الحرام]]" هم گفته می‌شود، مقدس‌ترین [[معبد]] [[مسلمانان]] و پایگاه [[توحید]] و خاستگاه [[اسلام]] است و بسیار با [[فضیلت]] و [[نماز]] در آن برابر با هزار نماز در جای دیگر است و مسافر در آنجا می‌تواند نمازش را تمام بخواند و [[حرم امن الهی]] به شمار می‌رود و هر که به آن [[پناهنده]] شود [[مصونیت]] دارد. از نام‌های آن "[[بیت الله]]"، "[[البیت الحرام]]" و "[[بیت العتیق]]" است. [[مدفن]] تعدادی از [[پیامبران]] در آن است. در طول زمان، هم بارها توسعه یافته و هم بارها در پی ویرانی، بازسازی و تعمیر گشته است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۱۲.</ref>.
+==درهای مسجد الحرام==
+===باب [[آل محمد]]===
+از [[رکن یمانی]] تا به [[حجر]] به باب آل محمد و [[شیعیان]] آنان معروف است<ref>فصلنامه میقات حج، ش۷، ص۲۰.</ref>.
+===باب الحنّاطین===
+یکی از درهای [[مسجدالحرام]] بوده که مقابل رکن شامی [[کعبه معظمه]] قرار داشته، ولی قرن‎هاست از آن خبری نیست. در بسیاری از [[مناسک حج]] [[عالمان]] معاصر می‎خوانیم: «کسی که می‎خواهد از [[مکه]] بیرون رود [[مستحب]] است [[طواف]] [[وداع]] نماید... و وقت بیرون آمدن از باب حنّاطین، که مقابل رکن شامی است بیرون رود.»..<ref>مناسک حج، ص۵۰۸، مسأله ۱۳۱۲.</ref>.
+[[محقق کرکی]] (م ۹۴۰) حدود پانصد سال پیش گفته است: «چون مسجدالحرام [[توسعه]] یافته است کسی را که جای این در را بداند نیافتم».
+دلیل این [[حکم]] مستحب این است که طبق خبر صحیح کلینیی، [[حضرت امام جواد]]{{ع}} پس از طواف وداع، از باب حناطین خارج شده‌اند<ref>وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۲۸۹؛ الکافی، ج۴، ص۵۳۲.</ref>. فقهای پیشین هم هنگامی که این حکم را بیان می‎کردند، درباره آن توضیح می‌دادند تا [[مکلف]] اگر خواست به آن عمل کند، [[توانایی]] داشته باشد.
+تعبیر [[مناسک]] امروزی که «باب حناطین مقابل رکن شامی است» مربوط است به آثار [[فقهی]] بیش از هشت سده پیش. یعنی [[شیخ انصاری]] در مناسک آورده، ایشان هم از کتب فقهای سده‌های پیشین مانند [[شهید]] (م ۷۸۶) گرفته است که فرموده‎اند: {{عربی|و هو بازاء الركن الشامي}} و حتی پیش از شهید هم [[ابن ادریس]] (م ۵۹۸) نوشته است: {{عربی|و هي بازاء الركن الشامي}}.
+خلاصه آنکه این حکم [[استحباب]] بیرون رفتن از باب حنّاطین، پس از طواف وداع امروزه قابل عمل نیست<ref>فصلنامه میقات حج، ش۵۷، ص۶۲.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۶۱.</ref>
+===[[باب الرحمه]]===
+دری است در درون [[کعبه]] که از آن‎جا به بام آن [[خانه]] مکرم بالا می‎روند<ref>سفرنامه ابن جبیر، ص۱۲۱.</ref>.
+همچنین دری است در [[دیوار]] [[غربی]] [[مسجدالنبی]] و از درهای اصلی [[مسجد]] در [[زمان پیامبر]]{{صل}} بوده است. این در بر اثر توسعه مسجد در همان ضلع غربی [[تغییر]] محل یافت ولی نامش باقی مانده است. در وجه [[تسمیه]] باب الرحمه گویند از این در، [[عربی]] نزد حضرت آمد و [[طلب باران]] کرد و حضرت هم [[دعا]] فرمودند<ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، قائدان، ص۲۳۱ و ۲۳۷.</ref>. رکن [[حجرالاسود]] را نیز [[باب الرحمه]] می‌گویند<ref>فصلنامه میقات حج، ش۷، ص۲۰.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۶۲.</ref>
+===[[باب السلام]]===
+از درهای [[مسجد الحرام]] است در سمت شرق. نیز از درهای [[مسجد النبی]] است در سمت غرب که بعد از باب الرحمه قرار داشته و از افزوده‌های [[خلیفه دوم]] است و باب [[مروان]] هم گفته می‌شد، چون نزدیک [[خانه]] [[مروان حکم]] بوده است<ref>فرهنگ اصطلاحات حج، حریری، ص۲۴.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۶۳.</ref>
+===باب الکعبه===
+از هنگام [[بنای کعبه]] در دوران [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} برای [[کعبه]] مدخلی قرار داده نشد و [[قریش]] هنگام تجدید بنای کعبه، مدخلی برای آن گشود که کمی بالاتر از [[زمین]] قرار داشت و آن را به وسیله دری چوبی گشوده و یا می‌بستند. [[عبدالله بن زبیر]] در تجدید بنا، آن در را، هم سطح زمین قرار داد و در دیگری نیز پشت کعبه باز کرد.
+[[حجاج بن یوسف ثقفی]] پس از آنکه کعبه را با منجنیق خراب کرد، به بازسازی آن پرداخت و دری را که [[ابن زبیر]] پشت کعبه گشوده بود، بست و در اصلی را مانند گذشته بلندتر از زمین قرار داد که از آن هنگام تاکنون به همان [[حال]] باقی مانده است. در دوران‎های بعدی درهای بسیار [[زیبایی]] برای کعبه ساخته و آن را پس از آنکه [[تزیین]] و زراندود می‌کردند بر کعبه قرار می‌دادند.
+در کعبه با قفل بزرگی از [[نقره]] که [[سلطان]] سلیمان در [[سال ۹۵۹ هجری]] تقدیم داشته بود بسته می‌شد و هم اکنون قفل جدیدی از طلا ساخته‌اند که از آن استفاده می‌شود. در کعبه در تمام مدت سال بسته است ولی به [[طور]] معمول در موارد ویژه و در ایام و اوقاتی که مقرر می‌باشد گشوده می‌شود؛ از جمله برای شست‎وشوی خانه (که همه ساله قبل از [[موسم حج]] یا بعد از موسم حج انجام می‌گرفت. این [[مراسم]] در این سال‌ها معمولاً در [[روز]] هفتم ذی‎حجه انجام می‌گیرد و در برخی سال‌ها به مناسبت‌هایی [[روز]] شست وشو [[تغییر]] می‌یابد، مثلاً در بیستم ذی‎حجه و یا چند سالی در اول ذی‎حجه صورت گرفته است) و از جمله برای مواقعی که شخصیت‎های بزرگ [[اسلامی]] را به [[زیارت]] درون [[خانه خدا]] مشرف می‌سازند. [[کعبه]] در روزگاران پیشین در نداشت (و تنها در سمت شرقی آن، قسمتی از [[دیوار]] را باز گذاشتند تا برای ورود به داخل از آن استفاده شود) و بعدها برای آن دری قرار داده شد که ابتدا همسطح [[زمین]] بود و در [[دوران جاهلیت]] در تجدید [[بنای کعبه]] جهت جلوگیری از [[نفوذ]] آب، [[قریش]] در را از سطح زمین بالاتر قرار داد. دری که کعبه داشت دری یک لنگه و یکپارچه بود تا این که:
+# [[سال ۶۴ هجری]]، [[ابن زبیر]] در بازسازی کعبه در دو لنگه‌ای قرار داد و بر ضلع [[غربی]] هم دری [[نصب]] نمود.
+# [[سال ۷۴ هجری]]، [[حجاج ثقفی]] در بازسازی کعبه در ضلع غربی را بست.
+# [[سال ۵۵۰ هجری]]، [[جمال]] الدین محمد ابن ابی منصور معروف به [[جواد]] [[اصفهانی]] (اصبهانی) [[وزیر]] اتابکان [[موصل]] دری نصب کرد که در آن [[صنعت]] ظریف‎کاری به کار رفته بود.
+# [[سال ۵۵۱ هجری]]، مقتفی [[خلیفه عباسی]] دری کار گذاشت که آن را مزین به [[زیور]] آلات نمودند. (ابن [[جبیر]] از نوشته‌ای بر در کعبه یاد می‌کند که دستور ساخت آن توسط مقتفی به سال ۵۵۰ نگاشته شده بود).
+# [[سال ۶۵۶ هجری]]، [[ملک]] [[مظفر]] [[امیر یمن]] دری نصب کرد که بر آن تکه‌های [[نقره]] قرار دادند.
+# [[قرن هشتم هجری]]، ملک [[ناصر]] محمد بن قلاوون، [[امیر مصر]] دری از چوب [[سلم]] یا اقاقیا قرار داد.
+# [[سال ۷۶۱ هجری]]، ملک ناصر حسن، امیر مصر دری از چوب ساج نصب نمود و نیز در سال ۷۷۶ زیورآلاتی بر این در اضافه کرد.
+# [[قرن نهم هجری]]، بر در کعبه تا [[سال ۸۱۶ هجری]] زیور آلات اضافه می‎شد و نیز زین الدین [[عثمانی]] در سال ۸۷۱ در را مزین نمود.
+# در سال ۹۶۱، از طرف [[سلطان]] سلیمان بر در [[کعبه]] ورقه‌هایی از [[نقره]] قرار دارد. دوباره به سال ۹۶۴ از طرف سلیمان [[عثمانی]] امر شد که در را تعمیر و بر آن الواحی از چوب [[آس]] سیاه رنگ که مزین به طلا و نقره بود قرار دهند.
+# [[سال ۱۰۴۵ هجری]]، سلطان مراد عثمانی دری کار گذارد.
+# [[سال ۱۳۶۳ هجری]]، [[دولت]] سعودی دری [[نصب]] نمود.
+# [[سال ۱۳۸۹ هجری]] [[قمری]] به دستور خالد بن عبد [[العزیز]] دری نصب گردید که در آن بالغ بر ۲۸۰ کیلوگرم طلا با عیار ۰/۹۹۹/۹ به کار رفته است.
+روی در کعبه به طرز بسیار [[زیبایی]] [[آیات قرآن]] در چهار دایره و شش مربع مستطیل به خط ثلث منقوش شده است. این در به وسیله قفلی که به طرز ظریف و زیبایی آیات قرآن در طی قرون مختلف بر آن نقش بسته قفل می‌گردد. قفل موجود به جای قفل قدیم که هفتاد سال [[قدمت]] داشته نصب شده است. این قفل‎ها و کلید آن همواره تعویض و [[تزیین]] می‌شده است. شایان یادآوری است که در [[عصر جاهلی]] [[کلیدداری]] کعبه یکی از [[مناصب]] مهم بود. هنگام [[فتح مکه]]، [[کلید کعبه]] در [[اختیار]] «[[عثمان بن طلحه]]» قرار داشت و [[رسول خدا]]{{صل}} آن کلید را از وی گرفته و با ورود به کعبه تمامی [[بت‌ها]] را شکستند<ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، اصغر قائدان، ص۸۰.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۶۴.</ref>
 == منابع ==
 {{منابع}}
 # [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
+# [[پرونده:IM010703.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|'''محمدنامه''']]
 {{پایان منابع}}