←اوصاف منافقان
(←مقدمه) |
|||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
*این [[هشدارها]] هم شخص [[منافق]] و انسانهای پیرامون او و هم جامعهای را که در تماس با اینگونه افراد است و از وجود آنها آسیب میبیند، مورد توجه قرار میدهد. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در روایتی دیگر، شدیدترین خطری که [[امت]] را تهدید میکند، [[لغزش]] [[عالمان]] و [[استدلال]] [[منافقان]] به [[قرآن]] (برای توجیه منویات خویش) و مطامع دنیوی اعلام میکند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 840.</ref>. | *این [[هشدارها]] هم شخص [[منافق]] و انسانهای پیرامون او و هم جامعهای را که در تماس با اینگونه افراد است و از وجود آنها آسیب میبیند، مورد توجه قرار میدهد. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در روایتی دیگر، شدیدترین خطری که [[امت]] را تهدید میکند، [[لغزش]] [[عالمان]] و [[استدلال]] [[منافقان]] به [[قرآن]] (برای توجیه منویات خویش) و مطامع دنیوی اعلام میکند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 840.</ref>. | ||
== | ==[[عوامل نفاق]]== | ||
==[[اوصاف منافقان]]== | |||
*خصوصیات [[منافقان]] در شمار قابل توجهی از [[آیات]] و [[روایات]] یاد شده است. [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر]] [[آیه]] ۵۴ سوره [[توبه]] در [[وصف]] [[منافقان]] که میفرماید "هیچچیز منانع قبول انفاقهایشان نشده، مگر آنکه به [[خدا]] و پیامبرش [[ایمان]] نیاوردهاند و جز با بیمیلی به [[نماز]] حاضر نمیشوند و به جز کراهت [[انفاق]] نمیکنند" مینویسد: "در آن، [[کفر به خدا]] و [[رسول]] او و کسالت و بیمیلی در [[نماز خواندن]] و کراهت در [[انفاق]] از ارکان نفاق آنان شمرده شده است"<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 840.</ref>. | *خصوصیات [[منافقان]] در شمار قابل توجهی از [[آیات]] و [[روایات]] یاد شده است. [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر]] [[آیه]] ۵۴ سوره [[توبه]] در [[وصف]] [[منافقان]] که میفرماید "هیچچیز منانع قبول انفاقهایشان نشده، مگر آنکه به [[خدا]] و پیامبرش [[ایمان]] نیاوردهاند و جز با بیمیلی به [[نماز]] حاضر نمیشوند و به جز کراهت [[انفاق]] نمیکنند" مینویسد: "در آن، [[کفر به خدا]] و [[رسول]] او و کسالت و بیمیلی در [[نماز خواندن]] و کراهت در [[انفاق]] از ارکان نفاق آنان شمرده شده است"<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 840.</ref>. | ||
*[[امام صادق]] {{ع}} نیز ضمن روایتی چهار شاخصه از نفاق برمیشمرد که توجه به آنها [[علائم]] نفاق را در [[دل]] [[آشکار]] میسازد. این [[علائم]] عبارتاند از: [[قساوت قلب]]، خشکی چشم، [[اصرار]] بر [[گناه]]، [[حرص]] [[دنیا]]<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 840.</ref>. | *[[امام صادق]] {{ع}} نیز ضمن روایتی چهار شاخصه از نفاق برمیشمرد که توجه به آنها [[علائم]] نفاق را در [[دل]] [[آشکار]] میسازد. این [[علائم]] عبارتاند از: [[قساوت قلب]]، خشکی چشم، [[اصرار]] بر [[گناه]]، [[حرص]] [[دنیا]]<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 840.</ref>. | ||
خط ۲۳: | خط ۲۴: | ||
*[[امام علی]] {{ع}} نیز در فرازهایی صفات [[منافقان]] را برمیشمرد که با [[آیات الهی]] هماهنگی دارد؛ صفاتی چون: مکار، زیانزننده، بدگمان<ref>غرر الحکم، ۱</ref>، [[متملق]]، [[چاپلوس]] و بدبخت<ref>غرر الحکم، ۱</ref>، [[گمراه]] و [[گمراهکننده]] و لغزاننده<ref>غرر الحکم، ۱</ref>، دارای دلهای [[ناپاک]]، اما ظاهری [[فریبنده]]<ref>غرر الحکم، ۱</ref>؛ [[شک]] بر دلهایشان چیره گشته<ref>غرر الحکم، ۱</ref>، بدگمان نسبت به دیگران<ref>غرر الحکم، ۲</ref>، [[رویگردان از حق]]<ref>غرر الحکم، ۲</ref>، دلهایشان هرگز [[حکمت]] را تاب نمیآورد و پذیرنده [[حکمت]] نیستند<ref>غرر الحکم، ۲</ref>، [[علم]] تنها در زبانشان جاری است و در عمل فاقد علماند<ref>غرر الحکم، ۲</ref>، غیبتکننده و سخن چیناند<ref>غرر الحکم، ۲</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 840.</ref>. | *[[امام علی]] {{ع}} نیز در فرازهایی صفات [[منافقان]] را برمیشمرد که با [[آیات الهی]] هماهنگی دارد؛ صفاتی چون: مکار، زیانزننده، بدگمان<ref>غرر الحکم، ۱</ref>، [[متملق]]، [[چاپلوس]] و بدبخت<ref>غرر الحکم، ۱</ref>، [[گمراه]] و [[گمراهکننده]] و لغزاننده<ref>غرر الحکم، ۱</ref>، دارای دلهای [[ناپاک]]، اما ظاهری [[فریبنده]]<ref>غرر الحکم، ۱</ref>؛ [[شک]] بر دلهایشان چیره گشته<ref>غرر الحکم، ۱</ref>، بدگمان نسبت به دیگران<ref>غرر الحکم، ۲</ref>، [[رویگردان از حق]]<ref>غرر الحکم، ۲</ref>، دلهایشان هرگز [[حکمت]] را تاب نمیآورد و پذیرنده [[حکمت]] نیستند<ref>غرر الحکم، ۲</ref>، [[علم]] تنها در زبانشان جاری است و در عمل فاقد علماند<ref>غرر الحکم، ۲</ref>، غیبتکننده و سخن چیناند<ref>غرر الحکم، ۲</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 840.</ref>. | ||
*[[امام علی]] {{ع}} در تمثیلی زیبا مَثَل [[منافق]] را مَثَل هندوانه بوجهل میداند که ظاهرش سبز ولی مزهاش تلخ است<ref>غررالحکم، ۲</ref>. در [[نهج البلاغه]] نیز در فرازهایی از [[منافق]] یاد کرده و چهره برخی [[منافقان]] زمان خویش را بر [[مردمان]] [[آشکار]] کرده است، چنانکه میفرماید: بیشک زبان [[مؤمن]] در پشت [[قلب]] اوست و [[قلب]] [[منافق]] در پشت زبانش، زیرا [[مؤمن]] پیش از سخن گفتن آن را میسنجد و بررسی میکند، اگر خیر و مفید بود میگوید و اگر [[شر]] و [[ناپسند]] بود [[سکوت]] میکند، اما [[منافق]] هرچه به زبانش آید گوید، نمیداند کدامیک مفید به [[مصلحت]] است و کدامیک زیانبخش و مفسدهانگیز. در حالیکه [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: "[[ایمان]] هیچ بندهای پا نگیرد و به ثمر نرسد مگر آنکه [[قلب]] او [[استوار]] و پایدار شود و [[قلب]] او به [[استقامت]] و [[پایداری]] نرسد مگر آنکه زبان او [[استوار]] و مستقیم باشد"<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷۵</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 841.</ref>. | *[[امام علی]] {{ع}} در تمثیلی زیبا مَثَل [[منافق]] را مَثَل هندوانه بوجهل میداند که ظاهرش سبز ولی مزهاش تلخ است<ref>غررالحکم، ۲</ref>. در [[نهج البلاغه]] نیز در فرازهایی از [[منافق]] یاد کرده و چهره برخی [[منافقان]] زمان خویش را بر [[مردمان]] [[آشکار]] کرده است، چنانکه میفرماید: بیشک زبان [[مؤمن]] در پشت [[قلب]] اوست و [[قلب]] [[منافق]] در پشت زبانش، زیرا [[مؤمن]] پیش از سخن گفتن آن را میسنجد و بررسی میکند، اگر خیر و مفید بود میگوید و اگر [[شر]] و [[ناپسند]] بود [[سکوت]] میکند، اما [[منافق]] هرچه به زبانش آید گوید، نمیداند کدامیک مفید به [[مصلحت]] است و کدامیک زیانبخش و مفسدهانگیز. در حالیکه [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: "[[ایمان]] هیچ بندهای پا نگیرد و به ثمر نرسد مگر آنکه [[قلب]] او [[استوار]] و پایدار شود و [[قلب]] او به [[استقامت]] و [[پایداری]] نرسد مگر آنکه زبان او [[استوار]] و مستقیم باشد"<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷۵</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 841.</ref>. | ||
==[[رفتارهای منافقانه]]== | ==[[رفتارهای منافقانه]]== | ||
*[[پارسایی]] و [[ورع]] [[منافق]] [[حقیقت]] ندارد و جز بر زبان او ظاهر نشود<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۵۱۷</ref>؛ عمل [[منافق]] همراه با [[شک]] و [[تردید]] است<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۵۱۶</ref>؛ [[منافق]] در [[رفتار]] فردی [[بیشرم]] است، گرچه در برابر فرادستان [[تملق]] و [[چاپلوسی]] میکند<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۵۱۵</ref>؛ او در ظاهر [[شادی]] آفرین، اما در [[حقیقت]] زیانرسان است<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۵۱۵</ref>؛ [[منافق]] بسیار غیبتکننده و [[سخنچین]] است<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۲۶۳</ref>؛ او هرگز از [[دانش]] بهرهمند نمیشود و آنچه از [[کمالات]] میداند، او را سود نمیبخشد، زیرا در [[مقام]] عمل قرار نمیگیرد<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۷۸۶</ref>؛ به [[راستی]] که [[مؤمن]] یقینش به [[خدا]] و [[قیامت]] در کارش دیده میشود و [[منافق]] انسانی شکاک است و [[شک]] او در کردارش هویداست<ref>نک: غررالحکم، ۱ / ۲۳۴</ref>. [[امام]] {{ع}} نسبت به [[منافق]] و عملکرد آسیبزای او در [[جامعه]] میفرماید: اگر با این شمشیرم بر فرق [[مؤمن]] زنم که مرا [[دشمن]] دارد هرگز نخواهد داشت و نیز، اگر همه [[دنیا]] را به کام [[منافق]] ریزم که مرا [[دوست]] بدارد نپذیرد. این، از آن روست که چنین رقم زده شده و بر زبان [[پیامبر]] امی {{صل}} جاری گشته است که فرمود: "[[یا علی]]، فرد با [[ایمان]] تو را [[دشمن]] نگیرد و [[منافق]] هم تو را [[دوست]] نبیند"<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۲</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 842.</ref>. | *[[پارسایی]] و [[ورع]] [[منافق]] [[حقیقت]] ندارد و جز بر زبان او ظاهر نشود<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۵۱۷</ref>؛ عمل [[منافق]] همراه با [[شک]] و [[تردید]] است<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۵۱۶</ref>؛ [[منافق]] در [[رفتار]] فردی [[بیشرم]] است، گرچه در برابر فرادستان [[تملق]] و [[چاپلوسی]] میکند<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۵۱۵</ref>؛ او در ظاهر [[شادی]] آفرین، اما در [[حقیقت]] زیانرسان است<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۵۱۵</ref>؛ [[منافق]] بسیار غیبتکننده و [[سخنچین]] است<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۲۶۳</ref>؛ او هرگز از [[دانش]] بهرهمند نمیشود و آنچه از [[کمالات]] میداند، او را سود نمیبخشد، زیرا در [[مقام]] عمل قرار نمیگیرد<ref>نک: غررالحکم، ۲ / ۷۸۶</ref>؛ به [[راستی]] که [[مؤمن]] یقینش به [[خدا]] و [[قیامت]] در کارش دیده میشود و [[منافق]] انسانی شکاک است و [[شک]] او در کردارش هویداست<ref>نک: غررالحکم، ۱ / ۲۳۴</ref>. [[امام]] {{ع}} نسبت به [[منافق]] و عملکرد آسیبزای او در [[جامعه]] میفرماید: اگر با این شمشیرم بر فرق [[مؤمن]] زنم که مرا [[دشمن]] دارد هرگز نخواهد داشت و نیز، اگر همه [[دنیا]] را به کام [[منافق]] ریزم که مرا [[دوست]] بدارد نپذیرد. این، از آن روست که چنین رقم زده شده و بر زبان [[پیامبر]] امی {{صل}} جاری گشته است که فرمود: "[[یا علی]]، فرد با [[ایمان]] تو را [[دشمن]] نگیرد و [[منافق]] هم تو را [[دوست]] نبیند"<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۲</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 842.</ref>. |