ولایت و امامت پژوهشی از منظر قرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

* '''مقدمه'''؛

====بخش اول: ولایت در قرآن====

** اشاره؛

=====فصل اول: معناشناسی ولایت=====

** معناشناسی ولایت؛

** اشاره؛

** معنای لغوی:

** ماده اصلی ولایت؛

** هیئت‌های فعلی مادۀ ولی؛

** واژۀ «ولایت»؛

** واژۀ «ولیّ»؛

** واژۀ «مَولی»:

** سخنی دربارۀ تفسیر لغوی مَولی به اَولی؛

** کاربرد دینی:

** الف) حوزۀ قرآنی:

** هیئت‌های فعلی مادۀ ولیّ؛

** واژۀ ولایت:

** الف)آیۀ ۷۲ سورۀ انفال؛

** ب) آیۀ ۴۳ و ۴۴ سورۀ کهف؛

** واژۀ ولیّ؛

** واژۀ مولی:

** ب) حوزۀ روایی؛

** مصطلح علمی:

** حوزۀ فقه اسلامی؛

** حوزه کلام اسلامی؛

** حوزۀ عرفان اسلامی؛

** چکیده فصل اول؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

**منابع پژوهش؛

=====فصل دوم: تقسیمات ولایت در قرآن=====

** اشاره؛

** تقسیم به لحاظ صاحب ولایت (ولیّ):

** ولایت الهی، ولایت اولیای الهی، ولایت شیطانی و ولایت عمومی؛

** تقسیم به لحاظ مراتب ولایت:

** ولایت استقلالی و بالا‌صاله، ولایت غیر استقلالی و بالعرض؛

** ولایت استقلالی و بالاصاله؛

** ولایت غیراستقلالی و بالعرض؛

** تقسیم به لحاظ متعلَّق ولایت:

** ولایت تکوینی و تشریعی، ولایت ظاهری و باطنی؛

** ولایت تکوینی، ولایت تشریعی:

** الف)ولایت تکوینی؛

** ب)ولایت تشریعی؛

** ولایت باطنی، ولایت ظاهری؛

** تقسیم به لحاظ قلمرو ولایت (مولّی علیه):

** ولایت عام، ولایت خاص؛

** تقسیم به لحاظ ابعاد ولایت:

** ایجابی و سلبی؛ فردی و اجتماعی؛ روحی، علمی و عملی؛

** بُعد ایجابی و سلبی؛

** بُعد فردی و اجتماعی؛

** بُعد روحی، علمی و عملی:

** الف)بُعد روحی؛

** ب)بُعد علمی؛

** ج)بُعد عملی؛

** چکیدۀ فصل دوم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

=====فصل سوم: شؤون ولایت الهی در قرآن=====

** اشاره؛

** هدایت تکوینی الهی:

** هدایت تکوینی عام:

** الف) بُعد روحی؛

** ب) بُعد علمی؛

** ج) بُعد عملی؛

** هدایت تشریعی الهی:

** هدایت تشریعی عام؛

** هدایت تشریعی خاص؛

** چکیدۀ فصل سوم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

=====فصل چهارم: ولایت اولیای الهی در نظام توحیدی قرآنی=====

** اشاره؛

** ولایت و توحید؛

** ولایت و نبوّت؛

** چکیدۀ فصل چهارم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

====بخش دوم: امامت در قرآن====

** اشاره؛

=====فصل اول: معنا‌شناسی امامت=====

** اشاره؛

** معنای لغوی؛

** کاربرد دینی:

** الف) حوزۀ قرآنی؛

** ب) حوزۀ روایی؛

** مصطلح علمی:

** حوزۀ فقه اسلامی؛

** حوزۀ کلام اسلامی؛

** حوزۀ عرفان اسلامی؛

** امامت و مفاهیم مرتبط در کاربرد‌های قرآنی:

** امامت و نبوت و رسالت:

** الف) نسبت نبوت و رسالت؛

** ب) نسبت امامت با نبوت و رسالت؛

** امامت و خلافت؛

** امامت و ولایت:

** زاویۀ نخست: امامت و ولایت تشریعی و ظاهری؛

** زاویۀ دوم: امامت و ولایت تکوینی و باطنی؛

** امامت و مُلک؛

** امامت و حُکم؛

** امامت و وزارت؛

** امامت و هدایت؛

** چکیدۀ فصل اول؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

=====فصل دوم: ماهیت و جایگاه معرفتی امامت در قرآن=====

** اشاره؛

** تبیین امامت قرآنی و نسبت آن با تعریف‌های رایج امامت:

** تبیین امامت قرآنی:

** نکته یکم: استقلال مقام امامت از مقام نبوت و رسالت:

** الف)دیدگاه مشهور اهل سنّت: مستقل نبودن امامت از نبوت؛

** ب)دیدگاه مشهور شیعی: مستق بودن امامت از نبوت؛

** اطلاق مفهوم «امام» و عموم «للنّاس» در آیه؛

** اختصاص امامت به معصومان؛

** اختصاص امامت به مصداق اکمل به دلیل امتنان؛

** پشتوانه‌های تفسیری دیدگاه دوم:

** ابتلا به کلمات و نسبت آن با نصب و جعل امامت در آیه

** امامت و عهدالهی در ذیل آیه

** نکته دوم: نصب و جعل الهی امامان همسان نبوت و رسالت

** نکتۀ سوم: قوام امامت به هدایت خاص؛

** امامت قرآنی و تلقی شیعی امامت خاصه؛

** امامت قرآنی و تعریف‌های علمی امامت؛

** ماهیت علمی امامت قرآنی؛

** جایگاه معرفتی امامت قرآنی:

** امامت و اصول دین؛

** امامت و ضروریات دینی؛

** امامت و مسئله کفر و ایمان؛

** چکیده فصل دوم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

=====فصل سوم: فلسفۀ امامت=====

** اشاره؛

** مبانی نظری فلسفۀ امامت در قرآن:

** خلافت الهی اولیای خدا در زمین:

** تقسیم اول: انواع خلافت به لحاظ خلیفه؛

** تقسیم دوم: انواع خلافت بهلحاظ ماهیت خلافت؛

** تقسیم سوم: انواع خلافت به لحاظ متعلَّق خلافت؛

** تحلیل و بررسی آیات:

** مدعای اول: خاص بودن خلافت؛

** مدعای دوم: الهی بودن خلافت؛

** مدعای سوم: استمرار خلافت؛

** مدعای چهارم: شمول خلافت؛

** ضرورت رسالت الهی به عنوان تجلی ولایت الله بر انسان‌ها؛

** جاودانگی هدایت الهی و دینی:

** یک) هدایتگری، سنّت مستمرّ الهی؛

** دو) حضور همیشگی هادیان الهی در میان امت‌ها و اقوام؛

** سه) حقیقت شب قدر و فضایل ماندگار آن؛

** پیان‌پذیری وحی و نبوت تشریعی؛

** مراتب کمال انسانی و ابعاد هدایت الهی؛

** فلسفۀ امامت:

** فلسفۀ وجودی امامت: خلافت الهی؛

** تقریر نخست؛

** تقریر دوم؛

** فلسفۀ غایی امامت: هدایت الهی؛

** چکیدۀ فصل سوم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

=====فصل چهارم: قلمرو شؤون ولایی امام: (۱) هدایت تکوینی=====

** اشاره؛

** هدایت تکوینی عام:

** بُعد روحی هدایت تکوینی عام؛

** بُعد علمی هدایت تکوینی عام؛

** بُعد عملی هدایت تکوینی عام؛

** تصرف عملی در کائنات:

** دیدگاه اول؛

** دیدگاه دوم؛

** بررسی مبانی دیدگاه دوم؛

** بررسی دلالت مستندات شواهد قرآنی دیدگاه دوم؛

** مستند اول: آیات خلافت الهی اولیا:

** الف) مفاد «جعل خلیفه» در آیۀ ۳۰ سوره بقره؛

** ب) مسئله تعلیم اسماء به خلیفه در آیه ۳۱ سوره بقره؛

** بررسی اجمالی دو تفسیر نخست؛

** تبیین تفسیر سوم؛

** مناقشه‌هایی در تفسیر سوم:

** مناقشه اول: مخالفت با ظاهر آیات؛

** مناقشه دوم: موافقت نداشتن با ظاهر روایات؛

** مناقشه سوم: نقد‌پذیری مبنای فلسفی؛

** تفسیری دیگر؛

** مستند دوم: آیات علم‌‌الکتاب؛

** دخالت در سرنوشت اخروی اعمال:

** مستند اول: آیات اصحاب اعراف؛

** بررسی دیدگاه‌ها؛

** مستند دوم: آیۀ دعوت مردم با امام؛

** هدایت تکوینی خاص:

** بُعد روحی هدایت تکوینی خاص؛

** بعد علمی هدایت تکوینی خاص؛

** بُعد عملی هدایت تکوینی خاص؛

** هدایت باطنی:

** دستۀ اول: آیات حاکی از اطلاق هدایت؛

** دستۀ دوم: آیات هدایت باطنی:

** بررسی شاهد نخست؛

** بررسی شاهد دوم؛

** بررسی شاهد سوم؛

** نتیجۀ بررسی مستند‌ها؛

** شفاعت اخروی؛

** چکیدۀ فصل چهارم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

=====فصل پنجم: قلمرو شوؤن ولایی امام: (۲) هدایت تشریعی=====

** اشاره؛

** هدایت تشریعی عام؛

** هدایت تشریعی خاص:

** بحثی دربارۀ «تفویض» در تشریع نظری؛

** بحثی در آیات حاکمیت دینی:

** گروه اول: آیات شوؤن ولایی حکومتی برخی پیامبران:

** الف) خلافت و حاکمیت حضرت داوود (ع)؛

** ب) حاکمیت و مُلک حضرت سلیمان (ع)؛

** ج) حاکمیت و مُلک حضرت یوسف (ع)؛

** د) فرمانروایی عموم پیامبران؛

** ه) مُلک عظیم آل‌ابراهیم (ع)؛

** و) حاکمیت و فرمانروایی پیامبر اکرم (ص)؛

** گروه دوم: آیات فرمانروایی اولوالامر:

** نکتۀ اول؛

** نکتۀ دوم:

** الف) زمامداران مسلمان؛

** ب) فرماندهان سرایا؛

** ج) عالمان دین؛

** د) اجماع اهل حلّ و عقد؛

** بررسی و نقد؛

** بحثی در قلمرو شوؤن حکومتی امام:

** پرسش اول؛

** پرسش دوم:

** تقریر اول؛

** تقریر دوم؛

** پرسش سوم؛

** چکیدۀ فصل پنجم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

=====فصل ششم: مشروعیت امام و جعل و تعیین الهی=====

** اشاره؛

** ادله و شواهد الهی بودن منشأ امامت:

** جایگاه الهی امامت در قرآن؛

** الهی بودن شوؤن امامت در قرآن؛

** تقریر قرآنی قاعده امامت؛

** لازمۀ اوصاف خاص امام در قرآن؛

** نقد و بررسی ادلۀ نظریۀ منشأ انسانی امامت:

** حق‌الناس بودن امامت:

** خطابات قضایی و حقوقی به عامۀ مردم؛

** نقد و بررسی؛

** قیام مردم به قسط، فلسفۀ رسالت و نبوت؛

** نقد و بررسی؛

** رسالت ابلاغی پیامبران؛

** نقد و بررسی؛

** مشروعیت‌بخشی به رأی مردم:

** آیات مشاوره و شورا:

** نقد و بررسی؛

** آیات بیعت:

** نقد و بررسی؛

** آیات مستند حجیت اجماع:

** نقد و بررسی؛

** آیات مشروعیت پادشاهی برخی ملوک:

** نقد و بررسی؛

** آیات اطاعت از اولی‌الامر:

** نقد و بررسی؛

** اختصاص امامت الهی به انبیا:

** نقد و بررسی؛

** تفاوت اصطلاحی مفهوم قرآنی «حکم» با مفهوم عرفی سیاسی آن:

** نقد و بررسی:

** ادعای نخست: تکوینی بودن حاکمیت الهی؛

** ادعای دوم: الهی بودن اصل حکم و تشریع، نه منشأحکومت؛

** ادعای سوم: تفسیر حکم به قضا و داوری در مخاصمه‌ها؛

** ناسازگاری دین با حکومت:

** نقد و بررسی؛

** تجربۀ حکومتی با پیامبران الهی:

** نقد و بررسی؛

** چکیدۀ فصل ششم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

=====فصل هفتم: شرایط و اوصاف امام=====

** اشاره؛

** علم امام:

** امکان و تحقق علوم غیبی برای اولیای الهی؛

** اولیای الهی و شهادت بر اعمال؛

** اولیای الهی و علم‌الکتاب؛

** امامان و روح امر‌اللهی؛

** عصمت امام:

** معنا‌شناسی عصمت؛

** مسئلۀ عصمت در مباحث اعتقادی؛

** عصمت امام در قرآن؛

** تحلیل قرآنی عصمت؛

** آیات عصمت امام:

** الف) آیۀ ابتلاء:

** بخش نخست آیه: «إنًی جَاعِلُکِ لِلنَّاسِ إمَامًا»؛

** بخش اخیر آیه: «...قَالَ لاَینَالُ عَهدِی الضَّالِمِینَ»؛

** ب)آیۀ اولی‌الامر:

** نکته؛

** ج) آیات هدایت؛

** د) آیۀ صادقین؛

** چکیدۀ فصل هفتم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

=====فصل هشتم: امامت اهل‌بیت(ع) در قرآن=====

** اشاره؛

** چرایی عدم تصریح به نام امامان اهل‌بیت در قرآن؛

** نگاهی به گونه‌های ادلۀ امامت اهل‌بیت(ع) در قرآن؛

** آیۀ ولایت:

** محور اول: مفردات آیه؛

** محور دوم: ساختار آیه؛

** محور سوم: سیاق معنایی آیه؛

** محور چهارم: سیاق پیرامونی آیه؛

** محور پنجم: شواهد بیرونی آیه؛

** بررسی پرسش‌ها؛

** آیۀ اکمال:

** محور اول: مفردات آیه؛

** محور دوم: ساختار آیه؛

** محور سوم: سیاق معنایی؛

** محور چهارم: سیاق پیرامونی؛

** محور پنجم: شواهد بیرونی؛

** فخر رازی و دلالت آیه؛

** آیۀ تبلیغ:

** محور اول: مفردات آیه؛

** محور دوم: ساختار آیه؛

** محور سوم: سیاق معنایی آیه؛

** محور چهارم: سیاق پیرامونی آیه؛

** محور پنجم: شواهد بیرونی آیه؛

** آیه تطهیر:

** الف) دلالت آیه بر عصمت اهل‌بیت(ع)؛

** محور اول: مفردات آیه؛

** محور دوم: ساختار آیه؛

** محور سوم: سیاق معنایی؛

** محور چهارم: سیاق پیرامونی؛

** محور پنجم: شواهد بیرونی؛

** گزارشی از روایات سبب نزول؛

** بررسی مدلول روایات؛

** ب) شواهد دال بر ادعای امامت از سوی اهل‌بیت(ع)؛

** آیۀ مودّت:

** محور اول: مفردات آیه؛

** محور دوم: ساختار آیه؛

** محور سوم: سیاق معنایی:

** وجه اول: مهرورزی با پیامبر(ص) به خاطر رابطۀ نزدیک با خویشاوندی؛

** وجه دوم: مودّت نسبت به اعمال عبادی و اسباب تقرّب الهی؛

** وجه سوم: مودّت نسبت به اقارب و خویشاوندان خود؛

** وجه چهارم: مودّت نسبت به اقارب و خویشاوندان پیامبر(ص)؛

** محور چهارم: سیاق پیرامونی؛  

** محور پنجم: شواهد بیرونی؛

** چکیده فصل هشتم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

=====فصل نهم: امامت و مهدویت=====

** اشاره؛

** مهدویت در قرآن؛

** غیبت امام و نسبت آن با فلسفۀ امامت:

** نقد و بررسی؛

** نقد و بررسی؛

** چکیدۀ فصل نهم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

=====فصل دهم: ولایت نیابی فقیه=====

** اشاره؛

** مسئله ولایت فقیه و شرایط و مراتب آن:

** مرتبۀ اول: ولایت به معنای اصطلاحی خاص؛

** مرتبۀ دوم: ولایت به معنای اصطلاحی عام؛

** پشتوانۀ قرآنی ولایت فقیه:

** دستۀ اول: آیات ناظر به نظریۀ توحیدی ولایت و امامت؛

** دستۀ دوم: آیات بیانگر برخی شوؤن اجتماعی و قضایی اسلام و ضرورت تصدّی و اجرای آنها؛

** دستۀ سوم: آیات ولایت، امامت و قضاوت برخی پیامبران و اوصیای ایشان؛

** دستۀ چهارم: آیات اطاعت و مرجعیت اجتماعی اولو‌الأمر؛

** بررسی دلالت آیات؛

** تحلیلی از چالش‌های نظریۀ ولایت فقیه؛

** چکیدۀ فصل دهم؛

** پرسش‌ها و پژوهش‌ها؛

** منابع پژوهش؛

* '''منابع و مآخذ'''؛

* '''نمایه‌ها'''.<ref>[http://92.50.2.210/database/bookpdf/92/92814807.pdf فهرست pdf کتاب از وبگاه خانه کتاب]</ref>