مودت اهل بیت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[اهل بیت]]''' و '''[[وظایف امت نسبت به اهل بیت]]''' است. "'''مودت اهل بیت'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>

*[[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: {{متن حدیث|هَلِ الْإِیمَانُ إِلَّا الْحُبُّ وَ الْبُغْضُ؟}}<ref>آیا ایمان چیزی جز حبّ و بغض می‌‌باشد؟؛ اصول کافی، کتاب ایمان و کفر، باب الحب فی الله و...، ح ۵.</ref>[[ایمان]] هر کس به اندازه {{متن حدیث|حُبٌّ فِی اللَّهِ}} و {{متن حدیث|بُغْضٌ فِی اللَّهِ}} در اوست. هر اندازه [[حب]] و [[بغض]] [[انسان]] منطبق بر محبوب‌ها و مبغوض‌های [[پروردگار]] باشد، به همان اندازه از [[ایمان]] بهره‌مند شده است. {{متن حدیث|حُبٌّ فِی اللَّهِ}}، یعنی همه [[دوستی‌ها]] به خاطر [[خدا]] باشد و هر کس و یا هر چیزی را که [[محبوب]] خداست، [[دوست]] داشته باشد و از آنچه که مبغوض خداست، بدش بیاید. حال که چنین است، باید دید چه چیز و چه کسانی [[محبوب]] [[خدا]] و یا مبغوض او هستند تا [[انسان]] محور [[حب]] و [[بغض]] [[الهی]] را بشناسد و بتواند [[ایمان]] خود را به آن [[وسیله]] محک بزند. مطابق [[روایات شیعه]] و [[سنی]]، [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[حبیب]] خداست و به دنبال ایشان [[اهل بیت]] آن [[حضرت]] در این ویژگی جدا نیستند؛ زیرا همه آنان [[نور]] واحدند. فردی از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} سؤال کرد: [[دوست]] [[خدا]] کیست تا با او [[دوستی]] کنم و [[دشمن]] او کیست تا با او [[دشمنی]] کنم؟ [[حضرت]] در پاسخ به [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} اشاره کرد و فرمود: «[[دوست]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[دوست]] خداست، پس با او [[دوستی]] کن و [[دشمن]] ایشان [[دشمن]] خداست، پس با او [[دشمن]] باش»<ref>{{متن حدیث|وَلِیُّ هَذَا وَلِیُّ اللَّهِ فَوَالِهِ وَ عَدُوُّ هَذَا عَدُوُّ اللَّهِ فَعَادِهِ}}؛ بحارالانوار، ج ۶۹، ص ۲۳۶؛ وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۱۷۸.</ref>؛ پس محور {{متن حدیث|حُبٌّ فِی اللَّهِ}} و {{متن حدیث|بُغْضٌ فِی اللَّهِ}}، [[حب]] و [[بغض]] در راه [[اهل بیت]] است و این همان چیزی است که به عنوان [[اجر]] [[رسالت پیامبر]]{{صل}} در [[قرآن کریم]] معرفی شده است: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[مهناز فرحمند|فرحمند، مهناز]]، [[جامعه منتظر ظهور از منظر دعای عصر غیبت (مقاله)|جامعه منتظر ظهور از منظر دعای عصر غیبت]]، ص؟؟؟؟.</ref>

*از مسائلی که در [[آیات]] متعددی از [[قرآن کریم]] [[یادآوری]] شده است، [[محبت]] [[امت]] به [[خاندان]] [[پیامبران]] است<ref>ر.ک: [[یحیی کبیر|کبیر، یحیی]]، [[جهان‌بینی و معارف تطبیقی (کتاب)|جهان‌بینی و معارف تطبیقی]]، ص ۳۰۵-۳۰۷.</ref>. بنابر [[نص]] [[قرآن کریم]]، [[مودت اهل بیت]] بر هر [[مسلمانی]] [[واجب]] است: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>. دو [[شأن نزول]] برای [[آیه]] بیان شده است، در [[شأن نزول]] اول که [[آیه]] مکی محسوب می‌‌شود، آمده است که روزی [[مشرکان]] [[مکه]] در جایی گرد آمدند و گفتند: «آیا [[محمد]] در برابر آنچه آورده است، مزدی می‌خواهد؟» این [[آیه]] در پاسخ آنان فرود آمد و [[مردم]] را بر [[مودت]] [[پیامبر]] و [[خویشاوندان]] [[مأمور]] ساخت<ref>ر.ک: تفسیر آیة المودة، ص۲۵؛ روح المعانی‌، ج۲۵، ص۳۰؛ المیزان‌، ج۱۸، ص ۴۳.</ref>. در [[شأن نزول]] دوم که [[مدنی]] بودن [[آیه]] از آن فهمیده می‌‌شود، [[نقل]] شده زمانی که [[پیامبر]]{{صل}} [[حکومت اسلامی]] را در [[مدینه]] برقرار رکد به دشواری‌های [[مالی]] دچار شد.[[انصار]] نزد او آمدند و [[اموال]] خویش را به [[حضرت]] عرضه کردند. در این هنگام [[آیه]] نازل<ref>مجمع البیان‌، ج۹، ص۲۹؛ تفسیر نمونه‌، ج۲۰، ص ۴۰۲</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۱.</ref>  

*مراد از "[[مودت به قربی]]" که در [[آیه]] ذکر شده است [[دوستی]] با [[خویشاوندان پیامبر]]{{صل}} یعنی [[عترت]] و [[اهل بیت]] است<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۳.</ref>. این [[خویشاوندان]] همان کسانی‌اند که [[آیۀ تطهیر]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت  هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گردان» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> در مورد آنان نازل شده است<ref>ر.ک: [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص۹۴.</ref>. [[روایات]] فراوانی از طریق [[شیعه]] و [[سنی]] [[نقل]] شده است که بر [[درستی]] این نظریه [[گواهی]] می‌دهند، از جمله آنکه، پس از [[نزول]] [[آیۀ مودت]] از [[پیامبر]]{{صل}} پرسیدند: "یا [[رسول الله]]! [[خویشاوندان]] تو کیانند که [[مودت]] آنان بر ما [[واجب]] است؟ فرمود: «[[علی]] و [[فاطمه]] و دو [[فرزند]] آنان" و این پاسخ را سه بار بر زبان آورد»<ref>{{متن حدیث|لَمَّا نَزَلَتْ قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً الْآیَةَ قَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ مَنْ هَؤُلَاءِ الَّذِینَ أُمِرْنَا بِمَوَدَّتِهِمْ قَالَ عَلِیٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ وُلْدُهُمَا}}؛ احقاق الحق‌، ج۳، ص۲؛ ج ۱۴، ص ۱۰۶؛ تفسیر قرطبی‌، ج۸، ص۵۸۴۳؛ تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۴۱۰؛ الدرّ المنثور، ج ۶، ص ۷؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۲۳۰؛ فضائل الخمسة من الصحاح الستّه، ج ۱، ص۲۵۹"</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۴؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸.</ref>

*[[ابن عباس]] می‌‌گوید: زمانی که آیۀ {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} نازل شد، از [[پیامبر]]{{صل}} سؤال شد: [[خویشاوندان]] تو که [[مودت]] آنان بر ما [[واجب]] شده، چه کسانی‌اند؟ [[حضرت]] فرمودند: «[[علی]]{{ع}}، [[فاطمه]]{{س}} و دو پسر آنها»<ref>المناقب، حدیث ۲۶۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص۹۴.</ref> این [[تفسیر]] از [[آیه]] زمانی نمایان می‌‌شود که این دسته از [[روایات]] را به روایاتی که [[مردم]] را در [[فهم قرآن]] به [[اهل بیت]] ارجاع می‌دهند پیوند دهیم. در این صورت، شکی نمی‌ماند که مراد از [[مزد رسالت]]، محبتی است که با آن [[مردم]] به [[اهل بیت]] مراجعه می‌نمایند و آنها را [[مرجع]] [[علمی]] و عملی خود قرار می‌دهند و از این گذر با راهنمایان [[راستین]] خویش پیوند می‌خورند و به [[سعادت دنیوی]] و [[اخروی]] می‌رسند<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۳.</ref>.

# [[رسول اکرم]]{{صل}} می‌فرمایند: «[[اولاد]] خود را بر سه [[خصلت]] [[تربیت]] کنید:[[دوستی]] پیامبرتان، [[دوستی]] اهل بیتش و [[قرائت قرآن]]»<ref>{{متن حدیث|أَدِّبُوا أَوْلَادَکُم‏ عَلَی ثَلَاثِ خِصَال‏: حُبُّ نَبِیِّکُمْ، وَ حُبَّ أَهْلِ بَیْتِه‏، وَ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ}}؛ متقی هندی، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۱۶، ص ۴۵۶، ح ۴۵۴۰۹؛ مناوی، فیض القدیر، ج۱، ص ۲۲۵، ح ۳۳۱.</ref>.<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۴۴.</ref>

*مودت اهل بیت{{ع}} با [[مودت]] [[خداوند]] و بالعکس رابطۀ یکسانی دارند. عبارت {{متن حدیث|مَنْ أَحَبَّکُمْ فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ}} در [[زیارت جامعه]]، به این همسانی و یکسان بودن [[مودت]]، اشاره دارد که موضوع [[دوستی]] [[خدا]] و اهل بیتِ [[پیامبر]]، یکی است و نمی‌توان به [[خداوند]] [[عشق]] ورزید و [[اهل بیت]] او را [[دشمن]] دانست<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[شرح زیارت جامعه کبیره ۴ (کتاب)|شرح زیارت جامعه کبیره]]، ص۴۷۷ ـ ۴۷۸.</ref>، به همین جهت در [[روایات]]، [[اطاعت از پیامبر]] و [[اهل بیت]]، [[اطاعت خدا]] و [[نافرمانی]] از آنان، [[عصیان]] [[خداوند]] شمرده شده است. در روایتی [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: «[[خدا]] را [[دوست]] بدارید، به [[دلیل]] نعمت‌هایی که به شما خورانده است و مرا [[دوست]] بدارید به [[دلیل]] [[محبت]] [[خداوند عزوجل]] و اهل بیتم را [[دوست]] بدارید به [[دلیل]] [[محبت]] من»<ref>{{متن حدیث|أَحِبُّوا اللَّهَ لِمَا یَغْذُوکُمْ بِهِ مِنْ نِعَمِهِ وَ أَحِبُّونِی لِحُبِّ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَحِبُّوا أَهْلَ بَیْتِی لِحُبِّی}}؛ الامالی للصدوق، ص۳۶۴؛ بحارالأنوار، ج۲۷، ص۷۶ و ص۱۴۲، ص۴۰۲، عن المناقب لابن المغازلی بإسناده إلی سنن أبی داود عن ابن‌عباس و ص۱۱۱ عن الطرائف، ج۱، ص۱۵۹ عن الجمع بین الصحاح الستة؛ الأمالی للطوسی، ص۲۷۸.</ref>.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری، سید محمد حسین]]، [[وظایف منتظران (کتاب)|وظایف منتظران]] ص ۷۹-۹۱.</ref> در روایتی دیگر، فرمودند: «اگر بنده‌ای هزار سال میان [[صفا و مروه]]، [[خدا]] را [[عبادت]] کند و هزار سال دیگر و هزار سال دیگر، اما [[محبت]] ما را نداشته باشد، [[خداوند]]، او را در [[آتش]] ([[دوزخ]])، سرنگون می‌سازد»، سپس این [[آیه]] را [[تلاوت]] کردند: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>{{متن حدیث|وَ لَوْ أَنَّ عَبْداً عَبَدَ اللَّهَ بَیْنَ‏ الصَّفَا وَ الْمَرْوَةِ أَلْفَ‏ عَامٍ‏، ثُمَّ أَلْفَ عَامٍ، ثُمَّ أَلْفَ عَامٍ وَ لَمْ یُدْرِکْ مَحَبَّتَنَا لَأَکَبَّهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَی مَنْخِرَیْهِ فِی النَّارِ}}؛ بحارالانوار، ج۲۳، ص۲۳۰.</ref>.

*مسئلۀ همسانی مودت اهل بیت با [[مودت]] [[خداوند]] از آن روست که مودت اهل بیت{{ع}}، تنها یک [[احساس]] نیست؛ بلکه برخاسته از نگرش [[حقیقی]] [[انسان]] به [[خدا]] و [[جهان]] [[خلقت]] است. [[شیعه]]، پیش از آنکه به [[امام]] [[عشق]] بورزد، [[خدا]] را شناخته است و بر اساس [[دستورهای الهی]]، [[محبت]] خود را برای [[دوستان]] [[خدا]] و [[کینه]] خود را برای [[دشمنان]] او، نثار می‌کند<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[شرح زیارت جامعه کبیره ۴ (کتاب)|شرح زیارت جامعه کبیره]]، ص۴۷۷ ـ ۴۷۸.</ref>.  

*[[مودت]] نسبت به [[خاندان پیامبر]]{{صل}} نوعی تشکر از زحمات [[پیامبر خاتم]] در ادای [[رسالت الهی]] است<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸.</ref>. این [[مودت]] دارای ثمرات مختلفی است که مهمترین آنها [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] است<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری، سید محمد حسین]]، [[وظایف منتظران (کتاب)|وظایف منتظران]] ص ۷۹-۹۱.</ref>. [[پیامبران الهی]] از [[امت]] خود [[اجر]] و پاداشی نمی‌خواسته‌اند؛ زیرا [[اجر]] آنان با خداست. بنابراین، اگر [[اجر]] و [[پاداش]] زحمات [[پیامبران]] به خصوص [[پیامبر خاتم]] در [[مودت]] نسبت به [[اهل بیت]] آن [[حضرت]] قرار داده شده، درواقع چیزی بوده که [[منفعت]] آن به خود [[امت]] برمی‌گشته است. [[امت]] با [[محبت]] به [[خاندان عصمت]]، به آنها نزدیک شده و بر اثر نزدیکی، [[کمالات]]، [[علم]] و هدایتشان را [[درک]] می‌‌کنند و به [[امامت]] و [[ولایت]] آنها پی برده و راه کامل [[عبودیت]] را می‌‌یابند<ref>ر.ک. [[یحیی کبیر|کبیر، یحیی]]، [[جهان‌بینی و معارف تطبیقی (کتاب)|جهان‌بینی و معارف تطبیقی]]، ص ۳۰۵-۳۰۷.</ref>، به طور کلی، با مودت اهل بیت، [[راه کمال]] [[انسان]] به سوی [[خداوند]] هموار می‌شود<ref>ر.ک. [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[شعله امیری|امیری، شعله]] و [[ فاطمه شریفی|شریفی، فاطمه]]، [[تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان (مقاله)|تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان]]، ص ۱۱۰.</ref>.  در نتیجه این [[مهرورزی]] از یک سو موجب [[هدایت]] هر چه بیشتر [[مردم]] به [[دین]] [[خداوند]] و از سوی دیگر عامل [[گرایش]] به [[خوبی‌ها]] و فضیلت‌های [[اهل بیت]] از طریق [[پذیرش]] الگوهای کمال است. از همین رو، [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرموده است: «[[فرزندان]] خود را با [[محبت]] [[خاندان]] من [[تربیت]] کنید»<ref>{{متن حدیث|أَدِّبُوا أَوْلَادَکُم‏ عَلَی حُبِّی وَ حُبَّ أَهْلِ بَیْتِی وَ الْقُرْآنِ}}؛ ر.ک: اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۴۱۳؛ بحار الانوار، ج ۲۳، ص ۲۲۸.</ref>؛ چراکه این [[مودّت]]، مایۀ [[نجات]] [[انسان]] در [[آخرت]] بوده و موجب جلب [[رحمت]] و [[لطف الهی]] به [[دوستداران]] این [[خاندان]] است<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸.</ref>.

*همانطور که در توضیح معنای [[مودت]] گفته شد، صرف [[دوستی با اهل بیت]] نمی‌تواند [[مودت]] به حساب آید. از این رو، فردی که [[دوست]] دار [[اهل بیت]] است، باید در [[مقام عمل]] نیز آن را به [[اثبات]] برساند. به همین جهت، [[مودت]] به [[اهل بیت]]{{ع}} از جلوه‌های عملی متعددی برخوردار است، همچون:

# [[ترویج]] [[فضایل اهل بیت]]{{ع}}: [[ترویج]] [[فضایل اهل بیت]]{{ع}} از جلوه‌های [[مودت]] به آنهاست. [[امام صادق]]{{ع}} به [[عبدالله بن جندب]] می‌فرمایند: «[[خدا]] [[رحمت]] کند قومی‌را که چراغ و مشعل بودند. [[مردمان]] را، با [[اعمال]] خود و تلاش خود، به سوی ما [[دعوت]] می‌کردند و همه [[قدرت]] خویش را بکار می‌بردند و از کسانی نبودند که [[اسرار]] ما را فاش نمایند»<ref>{{متن حدیث|رَحِمَ اللَّهُ قَوْماً کَانُوا سِرَاجاً وَ مَنَاراً کَانُوا دُعَاةً إِلَیْنَا بِأَعْمَالِهِمْ وَ مَجْهُودِ طَاقَتِهِمْ لَیْسُوا کَمَنْ یُذِیعُ أَسْرَارَنَا}}؛ تحف العقول، ص۳۰۱.</ref>. ما [[شیعیان]] منسوب به [[پیروی از اهل بیت]]{{ع}} هستیم از این رو، باید موجب [[زینت]] [[اهل بیت]]{{ع}} باشیم، نه مایه [[شرمساری]] آنان<ref>{{متن حدیث|إِنَّکُمْ قَدْ نُسِبْتُمْ إِلَیْنَا کُونُوا لَنَا زَیْناً وَ لَا تَکُونُوا شَیْناً}}</ref> و باید میان [[مردم]] مانند [[اصحاب]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}} باشیم<ref>{{متن حدیث|کُونُوا مِثْلَ أَصْحَابِ عَلِیٍّ{{ع}} فِی النَّاسِ}}؛بحارالأنوار، ج۸۵، ص۱۱۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۳-۸۴.</ref> البته، در [[ترویج]] [[فضائل اهل بیت]]{{ع}} و [[دعوت]] [[مردم]] به سوی آنها نباید از حد [[اعتدال]] بیرون برویم و به [[غلو]] برسیم؛ همان‌گونه که [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: «مبادا درباره ما غلوّ کنید بدانید ما [[بندگان]] مورد توجه خداییم و در [[فضل]] ما هر چه خواستید بگویید. هر که ما را [[دوست]] می‌دارد، عمل ما را انجام دهد و باید از [[ورع]] کمک بگیرد<ref>{{متن حدیث|إِیَّاکُمْ وَ الْغُلُوَّ فِینَا قُولُوا إِنَّا عَبِیدٌ مَرْبُوبُونَ وَ قُولُوا فِی فَضْلِنَا مَا شِئْتُمْ مَنْ أَحَبَّنَا فَلْیَعْمَلْ بِعَمَلِنَا وَ لْیَسْتَعِنْ بِالْوَرَعِ}}؛ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۹۲.</ref>.<ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۴.</ref>

*گرچه [[شیعیان]] [[وظیفه]] دارند تمام [[ائمه]]{{ع}} را [[دوست]] بدارند و به آنها [[عشق]] بورزند، اما نسبت به [[دوستی]] و [[محبت به امام]] عصر{{ع}} به خصوص تأکید شده است؛ زیرا او [[صاحب]]، [[سرور]] و [[امام زمان]] ماست و شخصیتی است که همۀ [[ائمه]]{{ع}} دربارۀ او، به [[عظمت]] و بزرگی سخن‌ها گفته و تأکیدها کرده‌اند<ref>ر.ک: [[عبدالرحمان انصاری|انصاری، عبدالرحمان]]، [[وظایف منتظران امام عصر (کتاب)|وظایف منتظران امام عصر]]، ص ۵۱ ـ ۵۵.</ref> و اساساً [[ایمان]] با [[محبت]] و [[ولایت امام]] عصر{{ع}} کامل می‌‌شود<ref>ر.ک: [[محمد سبحانی نیا|سبحانی نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص ۴۲.</ref>. اصولاً تا زمانی که [[محبت به امام زمان]]{{ع}} در وجود [[انسان]] شکل نگرفته و شعله ور نشده باشد، او نمی‌تواند به [[وظایف]] [[منتظر واقعی]] عمل نماید. [[منتظران واقعی]] کسانی هستند که وضعیت [[روحی]] و [[عاطفی]] خود را به گونه‌ای سامان می‌دهند که با [[حضرت مهدی]]{{ع}} بیشترین سنخیت را داشته باشند؛ زیرا فقط در صورتی که امیال [[انسان]]، مطابق میل [[امام زمان]]{{ع}} باشد، [[آتش]] [[محبت]] آن [[امام]] فرزانه در [[دل]] [[منتظر]] زبانه خواهد کشید و دوری‌اش را بر او سخت و ناگوار خواهد ساخت. پر واضح است که ایجاد سنخیت با [[امام زمان]]{{ع}} از طریق تقویت [[ایمان]]، تثبیت [[تقوا]]، تحکیم [[فضایل اخلاقی]] و توسعه درجات [[معنوی]] حاصل می‌شود <ref>ر.ک: [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۲۲-۱۲۴.</ref>.