معجزه در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

==[[اثبات امامت با معجزه]]==

*"[[معجزه]]"، از ماده "عجز"، یعنی [[ناتوانی]]. [[معجزه]]، یعنی کاری که دیگران در مقابل آن ناتوانند و غیر از [[پیامبر خدا]]، دیگری به انجام دادن آن توانا نیست. گاهی به جای [[معجزه]] کلمه "[[خرق عادت]]" استعمال می‌‌شود؛ ولی این، برداشتی است که [[اشاعره]] از معنای [[معجزه]] داشتند<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۱۷۶.</ref>.

*در [[قرآن کریم]]، نه کلمه [[معجزه]] استعمال شده و نه [[خرق عادت]] و این هر دو از اصطلاحات [[علمای اسلامی]] است.

*کلمه [[معجزه]]، در اصطلاح عموم [[مسلمین]] رایج و از اصطلاحات [[متکلمین]] است؛ شاید در زمان [[ائمه اطهار]]{{عم}} هم به کار رفته باشد؛ ولی "[[خرق عادت]]" این‌چنین نیست، بلکه تنها [[اشاعره]] که معنای [[معجزه]] را کاری [[خارق‌العاده]] می‌‌پنداشتند، به کار برده‌اند.

*[[قرآن]] به جای [[معجزه]] لفظ دیگری را به کار برده و آن کلمه "آیت" است، یعنی چیزی که نشانه [[صدق]] دعوی یک [[پیامبر]] باشد. به نظر می‌‌رسد اصطلاح آیت از دو کلمه [[معجزه]] و [[خرق عادت]] رساتر به مقصود است<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۱۷۶.</ref>.

*[[معجزه]]، بر این نکته دلالت می‌‌کند که وقتی [[پیامبر]] از جنبه [[علم]] و [[معرفت]]، اتصال با [[جهان]] دیگر را ادعا می‌‌کند، از جنبه [[قدرت]] هم بایستی نشانه‌ای از آن [[جهان]] بیاورد.

*[[متکلمین]] از این، به [[معجزه]] تعبیر کرده‌اند؛ برای اینکه یکی از لوازم آیت بودن این است که مردمِ دیگر از آوردن مثل آن [[ناتوان]] و عاجزند و [[پیامبران]] هم [[مردم]] را به صورت تعجیز مخاطب قرار می‌‌دادند. بر این اساس، نام این عمل را [[معجزه]] گذاشتند، یعنی عملی که [[ناتوانی]] دیگران را [[آشکار]] می‌‌سازد؛ ولی معنای [[معجزه]] به [[ناتوانی]]، تا حدودی نارساست؛ زیرا اگر بر این نکته باشیم که هر چیزی که دیگران در مقابل آن [[ناتوان]] باشند، [[معجزه]] نام گیرد، مطلب با اشکال مواجه می‌‌شود، مثلاً شما [[قرآن]] را [[معجزه]] می‌‌دانید، به [[دلیل]] اینکه کسی مثل آن را نیاورده است. در هر رشته دیگر نیز که یک نفر متخصص باشد، دیگران نمی‌توانند آثاری مثل او خلق کنند. پس، این کلمه نارساست و باید [[معجزه]] و [[ناتوانی]] دیگران، این جهت را که کار از مرز [[قدرت]] بشری خارج است، برساند.

*پس [[معجزه]] کار و اثری است که از [[پیغمبری]] به عنوان "[[تحدی]]" آورده شود و نشانه‌ای باشد از اینکه قدرتی ماورای بشری در ایجاد آن دخالت دارد و این عمل، فراتر از [[قدرت]] [[بشر]] است<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۱۷۶-۱۷۷.</ref>.

#بعضی مانند مادی‌مسلکان و نیز آنان که قصد نفی [[معجزه]] را دارند، ممکن است [[معجزه]] را این طور تعریف کنند که [[معجزه]]، یعنی آنچه بدون [[علت]] روی می‌‌دهد. این تعریف نادرست است؛ زیرا اگر [[معجزه]] بدون [[علت]] رخ داده باشد، [[دلیل]] بر هیچ امری نخواهد بود.

#ممکن است گروهی دیگر [[معتقد]] باشند که [[معجزه]] پیدایش چیزی بدون [[علت]] و نیز استثنای در [[قانون علیت]] نیست، بلکه [[معجزه]] به این معناست که به جای [[علت]] واقعی یک رویداد، [[علت]] دیگری [[جانشین]] آن می‌‌گردد. در [[حقیقت]]، در [[معجزه]] اصل علیت نفی نشده، بلکه [[جانشین]] [[علت]] دیگر گردیده است؛ مثلاً [[علت]] واقعی و [[حقیقی]] پیدایش [[انسان]]، آمیزش دو [[انسان]] است؛ حالا چنانچه این [[علت]] جای خود را به [[علت]] دیگری دهد و انسانی از غیر طریق آمیزش دو [[انسان]] پدید آید، آن [[معجزه]] است. این گفتار ناشی از عدم اطلاع بر [[علوم عقلی]] است؛ زیرا در عالم، [[نظام]] [[علت]] و معلول حکمفرماست. این [[نظام]]، [[نظامی]] قراردادی نیست که بتواند آن را تغییر و تبدیل نمود، بلکه بر اساس رابطه‌ای [[حقیقی]] و واقعی و تخلف‌ناپذیر است.

*بر این اساس، [[معجزه]] به معنای به وقوع پیوستن حوادث و رویدادها از طریق روابط [[علمی]] و معلولی ناشناخته برای [[بشر]] است. در این چرخه هیچ علتی نفی نمی‌گردد، اما علت‌های ناشناخته جایگزین علت‌های تجربی و مألوف شده است<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۱۷۷.</ref>.

*در [[باب ]] [[معجزه]] مجموعاً چهار نظریه وجود دارد:

*۱. عده‌ای از اساس منکر [[معجزه]] و قهراً منکر [[نبوت]] هستند.

*خلاصه اینکه هیچ معجزه‌ای خارج از [[قانون]] واقعی [[طبیعت]] نیست؛ ولی [[توسل]] به آن [[قانون]] و [[کشف]] و استفاده کردن از آن [[قانون]] و تسلط بر آن به قدرتی غیبی و ماوراء الطبیعی مقرون است.

*[[معجزه]] آن است که معجزه‌کننده، در واقع با [[روح]] کلی عالم، اتصالی پیدا می‌‌کند و از راه اتصال با [[روح]] کلی عالم، در [[قوانین]] این عالم [[تصرف]] می‌‌کند و تصرفش هم به معنای این نیست که [[قانون]] را نقض کند، بلکه بدان معناست که [[قانون]] را در [[اختیار]] می‌‌گیرد. وقتی [[قانون]] را در [[اختیار]] گرفت، جریانی که به وقوع می‌‌پیوندد ([[معجزه]]) بر خلاف جریان عادی است؛ اما برخلاف خود [[قانون]] نیست<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۱۷۸-۱۷۹.</ref>.

==منابع==

#[[پرونده: 1100524.jpg|22px]] [[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی ''']]