بحث:آیا علم معصوم شأنی است یا فعلی؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' آنرا ' به ' آن را '
جز (جایگزینی متن - ' آنرا ' به ' آن را ')
خط ۵: خط ۵:
*قائلین به فعلیت علم امام می گویند: "تمامی اوصاف امام(علیه السلام) و کمالات وی در مقام فعلیت و در مرحله موجودیت است. یعنی امام عالم است فعلاً و دارای مقام علم فعلی است و اوصافش از علم و غیر آن در مرحله شأنیت نیست، به این معنی که اگر خداوند به امام علم آموخت می‌داند و اگر نیاموخت و یاد نداد نمی‌داند، این حرف ناشی از جهالت پاره‌ای از اشخاص است که به فکر قاصر خودشان تصور کرده‌اند، زیرا این حرف نسبت به تمامی موجودات و سایر اشخاص یکسان است".<ref>ر.ک. زرین جویی، عین الله، مسألۀ علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی، ص 62 ـ 65</ref> اصولاً علم غیب به این معنا که، اگر امام اراده کند و بخواهد، خداوند او را از غیب آگاه می‌سازد، معنای مجازی است، معنای حقیقی علم غیب یعنی امام بالفعل و بدون هیچ قید و شرطی از غیب آگاه است، هر گاه علم غیب گفته شود همین معنا متبادر می‌شود و به علم ارادی مقید به مشیت، اسم علم غیب اطلاق نمی‌شود، بلکه سلب این اسم از آن صحیح است<ref>ر.ک. لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، ماهنامۀ معرفت، ش 48، صفحه؟؟؟</ref> و به عبارتی دیگر علم باطن امام همیشه به همه چیز فعلی است.<ref>ر.ک. وکیلی، محمدحسن، علم غیب امام، فصلنامه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، صفحه؟؟؟</ref>
*قائلین به فعلیت علم امام می گویند: "تمامی اوصاف امام(علیه السلام) و کمالات وی در مقام فعلیت و در مرحله موجودیت است. یعنی امام عالم است فعلاً و دارای مقام علم فعلی است و اوصافش از علم و غیر آن در مرحله شأنیت نیست، به این معنی که اگر خداوند به امام علم آموخت می‌داند و اگر نیاموخت و یاد نداد نمی‌داند، این حرف ناشی از جهالت پاره‌ای از اشخاص است که به فکر قاصر خودشان تصور کرده‌اند، زیرا این حرف نسبت به تمامی موجودات و سایر اشخاص یکسان است".<ref>ر.ک. زرین جویی، عین الله، مسألۀ علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی، ص 62 ـ 65</ref> اصولاً علم غیب به این معنا که، اگر امام اراده کند و بخواهد، خداوند او را از غیب آگاه می‌سازد، معنای مجازی است، معنای حقیقی علم غیب یعنی امام بالفعل و بدون هیچ قید و شرطی از غیب آگاه است، هر گاه علم غیب گفته شود همین معنا متبادر می‌شود و به علم ارادی مقید به مشیت، اسم علم غیب اطلاق نمی‌شود، بلکه سلب این اسم از آن صحیح است<ref>ر.ک. لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، ماهنامۀ معرفت، ش 48، صفحه؟؟؟</ref> و به عبارتی دیگر علم باطن امام همیشه به همه چیز فعلی است.<ref>ر.ک. وکیلی، محمدحسن، علم غیب امام، فصلنامه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، صفحه؟؟؟</ref>
==قول به شأنیت علم امام==
==قول به شأنیت علم امام==
*گروهی دیگر قائلند، آگاهی پیامبر(صلی الله علیه و آله) و پیشوایان معصوم(علیهم السلام) از هر حادثه و جریانی یک علم فعلی و قهری نیست، بلکه علم مشیتی است که اگر بخواهند آگاه می‌گردند و اگر نخواهند آگاه نمی‌شوند،<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص 160؛ سبحانی، سیدمحمدجعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 80؛ هاشمی، سیدعلی، مکاتبۀ اختصاصی دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت</ref> هر چند معصومین علوم بالفعل زیادی داشته اند مثل علم به امور دینی.<ref>ر.ک. هاشمی، سیدعلی، مکاتبۀ اختصاصی دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت</ref> برخی از روایات دلالت بر مشیتی بودن علم امام دارند.<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص 160؛ مصباح یزدی، محمدتقی، شرح دعای 45 صحیفۀ سجادیه، وبگاه پدیدآورنده؛ رفیعی، ناصر، علم غیب ائمه، دوفصلنامه مطالعات اهل بیت‌شناسی، ص ۱۷ و ۱۸؛ قدردان قراملکی، محمدحسن، امامت، پاسخ به شبهات کلامی، ص 462؛ سبحانی، سیدمحمدجعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 80؛ لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، ماهنامۀ معرفت، ش 48، صفحه؟؟؟؛ نصیری، محمد حسین، گسترۀ علم امام از دیدگاه آیات و روایات، صفحه؟؟؟؛ هاشمی، سیدعلی، مکاتبۀ اختصاصی دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت</ref> معنای این روایات آن است، امامان(علیهم السلام) مقامی دارند که علم به هر چه بخواهند در دسترس ایشان است، اما اگر مصلحت در ندانستن چیزی باشد، کاری نمی‌کنند آنرا بدانند. <ref>ر.ک. مصباح یزدی، محمدتقی، شرح دعای 45 صحیفۀ سجادیه، وبگاه پدیدآورنده</ref> مثلاً امام صادق(علیه السلام) در روایتی فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 258</ref> «إِذَا أَراد الْإِمام أَن یعلَمَ شَیئاً علَّمه اللَّه ذَلك»<ref>ر.ک. رفیعی، ناصر، علم غیب ائمه، دوفصلنامه مطالعات اهل بیت‌شناسی، ص ۱۷ و ۱۸؛ سبحانی، سیدمحمدجعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 80</ref>
*گروهی دیگر قائلند، آگاهی پیامبر(صلی الله علیه و آله) و پیشوایان معصوم(علیهم السلام) از هر حادثه و جریانی یک علم فعلی و قهری نیست، بلکه علم مشیتی است که اگر بخواهند آگاه می‌گردند و اگر نخواهند آگاه نمی‌شوند،<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص 160؛ سبحانی، سیدمحمدجعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 80؛ هاشمی، سیدعلی، مکاتبۀ اختصاصی دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت</ref> هر چند معصومین علوم بالفعل زیادی داشته اند مثل علم به امور دینی.<ref>ر.ک. هاشمی، سیدعلی، مکاتبۀ اختصاصی دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت</ref> برخی از روایات دلالت بر مشیتی بودن علم امام دارند.<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص 160؛ مصباح یزدی، محمدتقی، شرح دعای 45 صحیفۀ سجادیه، وبگاه پدیدآورنده؛ رفیعی، ناصر، علم غیب ائمه، دوفصلنامه مطالعات اهل بیت‌شناسی، ص ۱۷ و ۱۸؛ قدردان قراملکی، محمدحسن، امامت، پاسخ به شبهات کلامی، ص 462؛ سبحانی، سیدمحمدجعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 80؛ لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، ماهنامۀ معرفت، ش 48، صفحه؟؟؟؛ نصیری، محمد حسین، گسترۀ علم امام از دیدگاه آیات و روایات، صفحه؟؟؟؛ هاشمی، سیدعلی، مکاتبۀ اختصاصی دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت</ref> معنای این روایات آن است، امامان(علیهم السلام) مقامی دارند که علم به هر چه بخواهند در دسترس ایشان است، اما اگر مصلحت در ندانستن چیزی باشد، کاری نمی‌کنند آن را بدانند. <ref>ر.ک. مصباح یزدی، محمدتقی، شرح دعای 45 صحیفۀ سجادیه، وبگاه پدیدآورنده</ref> مثلاً امام صادق(علیه السلام) در روایتی فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 258</ref> «إِذَا أَراد الْإِمام أَن یعلَمَ شَیئاً علَّمه اللَّه ذَلك»<ref>ر.ک. رفیعی، ناصر، علم غیب ائمه، دوفصلنامه مطالعات اهل بیت‌شناسی، ص ۱۷ و ۱۸؛ سبحانی، سیدمحمدجعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 80</ref>


==اشکال به فعلی بودن علم امام==
==اشکال به فعلی بودن علم امام==
۲۱۸٬۰۹۰

ویرایش