حکمت غیبت صغری قبل از غیبت کبری چه بوده است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. آیت الله حکیم؛

| تصویر = 11518.jpg

::::::*«[[غیبت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} به عنوان اقدامی مقدماتی برای [[ظهور]] آن [[حضرت]] به حساب می‌آید؛ غیبتی که به مقتضای [[حکمت]] خداوندی در [[تدبیر]] [[شئون]] [[بندگان]] و با [[هدف]] آماده کردن [[جامعه بشری]] برای [[مأموریت]] مهم [[اسلامی]] می‌باشد که [[خداوند]] تبارک و تعالی بر دست آن [[حضرت]] تحقق خواهد بخشید. و این چیزی نیست جز آشکار شدن [[برتری]] [[اسلام]] بر همه دین‌ها و بر پا شدن [[دولت]] [[عدالت]] گستر [[اسلام]] در سرتاسر [[زمین]] و تأسیس [[جامعه]] [[توحیدی]] خالصی که در آن تنها [[خدا]] [[عبادت]] شده و هیچ شریکی برای او قرار داده نشود بدون هیچ [[ترس]] و واهمه‌ای از دسیسه‌های [[منافقان]] و [[مشرکان]] که چنان که در بخشی که مخصوص به [[سیره]] [[پس از ظهور]] آن [[حضرت]] است خواهیم دید [[روایات]] و [[نصوص]] شرعی نیز بر این مطلب دلالت دارند.

::::::[[انحرافی]] که دامنگیر [[نظام]] [[اسلامی]] شد این [[نظام]] را از نقش پیشرو و مطلوبی که [[خداوند متعال]] برای آن [[اراده]] فرموده بود، دور کرد؛ [[نظامی]] که به تعبیر [[قرآن]] شریف می‌بایست در غالب [[بهترین]] امتی جلوه‌گر شود که برای [[مردم]] پدیدار گشته است. اما [[انحراف]] [[اجتماعی]]، [[اخلاقی]] و [[اقتصادی]] چنان در این [[جامعه]] [[رسوخ]] و نفوذ کرد که [[شایستگی]] [[قیام]] به امر مهم [[هدایت]] [[جامعه بشری]] به سوی [[عدالت]] [[اسلامی]] را از دست داد تا آن جا که خودِ [[مسلمانان]] نیز فاقد این امر مهم و بسیاری از دیگر ارزش‌های اصیل [[الهی]] گردیدند و همه مظاهر [[ارزش‌های الهی]] از [[زندگی]] آن‌ها محو گردید.

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. آیت الله فضلی؛

| تصویر = 151907.jpg

::::::«مهم‌ترین عاملی که باعث [[غیبت امام مهدی]]{{ع}} و مخفی بودن ایشان از زمان ولادت‌شان گردید، [[دشمنی]] [[عباسیان]] با ایشان بود که خلاصه آن را بیان می‌کنیم<ref>ر.ک: محمدامین زین الدین، موضوع مصلح منتظر در احادیث ادیان مختلف.</ref>.

::::::از طرفی [[اعتقاد]] [[شیعیان]] به اینکه [[امام مهدی]]{{ع}} همان کسی است که قبلاً آمدنش را [[بشارت]] داده‌اند و تمامی [[ادیان الهی]] را [[اصلاح]] می‌کند و حکومتش عالمگیر می‌شود و از طرف دیگر، گسترش احادیثی که درباره شخصیت [[مصلح جهانی]] [[امام]] [[محمد بن حسن]]{{ع}} از [[پیامبر]] وارد شده، همچنین تطبیق تصریح‌ها و اوصافی که در این [[روایات]] برای [[حضرت مهدی]]{{ع}} آمده با [[محمد بن حسن]]{{ع}} در بین [[علما]]، [[محدثین]] و [[فقها]] سبب شد تا [[عباسیان]] به عناد و [[دشمنی]] با او برخیزند.  

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۳. حجت الاسلام و المسلمین  موسوی‌نسب؛

| تصویر = 13681056.jpg

::::::*«[[غیبت صغری]] از سال ۲۶۰ ه (سال [[شهادت]] [[امام عسکری|امام یازدهم]]) تا سال ۳۲۹ ه (سال درگذشت آخرین [[نائب خاص]] [[امام مهدی|امام]]) حدود ۶۹ سال بود. در [[غیبت صغری]] [[نوّاب خاص]] آن [[حضرت]] با ایشان در تماس بودند و [[شیعه|شیعیان]] می‌توانستند مسائل و مشکلات خویش را به عرض [[امام مهدی|امام]] برسانند و توسط آنان پاسخ دریافت دارند، و حتی گاهی به [[دیدار]] [[امام مهدی|امام]] نائل می‌شدند و از این‌رو می‌توان گفت [[امام مهدی|امام]] در این مدّت، هم غایب بود هم نبود. این دوره را می‌توان دوره [[آماده‌سازی]] [[شیعه|شیعیان]] برای [[غیبت کبری]] دانست که طی آن، ارتباط [[شیعه|شیعیان]] با [[امام مهدی|امام]] حتّی در همین حدّ نیز قطع شد و [[مسلمانان]] موظّف شدند در امور خود به نائبان عام آن [[حضرت]]، یعنی فقهای واجد شرایط آن زمان [[رجوع]] کنند.

::::::اگر [[غیبت کبری]] یک‌باره و ناگهان رخ می‌داد، ممکن بود موجب [[انحراف]] افکار گردد و اذهان آماده پذیرش آن نباشند. امّا گذشته از زمینه‌سازی‌های مدبرّانه [[امامان]] پیشین، در طول [[غیبت صغری]]، به تدریج ذهن‌ها آماده شد و بعد، مرحله [[غیبت کبری]] آغاز گردید.

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۴. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛

| تصویر = 11562.jpg

:::::*«اگر [[غیبت کبری]] یکباره و ناگهان شروع می‌شد، ممکن بود موجب [[انحراف]] افکار شود و ذهن‌ها آماده پذیرش آن نباشد، لذا [[پیامبر]] و [[ائمه]]{{عم}}:

::::#در کلماتشان مکرر از [[غیبت]] آن [[حضرت]] خبر داده‌اند و [[مردم]] را از خطرات آن [[آگاه]] کردند. این اولین گام برای آماده کردن [[مردم]] برای پذیرش [[غیبت]] امام‌شان بود.  

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۵. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛

| تصویر = 136863.JPG

::::::«در [[مشیت]] [[الهی]] از ابتدا چنین مقدر بوده که آن [[حضرت]] پس از رسیدن به [[امامت]]، می‌بایست بی‌درنگ از دید عمومی پنهان شود و در ظاهر از آنچه در [[جامعه]] رخ می‌دهد، فاصله بگیرد؛ هرچند در واقع او از نزدیک همه وقایع را احساس و [[ادراک]] می‌کند. باید توجّه داشت که اگر آن [[حضرت]]، یکباره رخ در نقاب [[غیبت]] کامل می‌برد ضربه سهمگینی به پایگاه‌های مردمی و طرفداران [[امامت]] وارد می‌شد؛ زیرا [[مردم]] پیش از آن سالها با [[امام]] خود ارتباطی تنگاتنگ داشتند، در مشکلات و نیازهای خود به ایشان [[رجوع]] می‌کردند، و اگر ناگهان [[امام]] پنهان می‌شد و [[مردم]] احساس می‌کردند که دیگر دسترسی به [[رهبر]] [[فکری]] و معنوی خود ندارند، ممکن بود مشکلاتی جدّی برای [[جامعه]] پدید آید. بنابراین لازم بود که برای "[[غیبت تامه]]" [[زمینه‌سازی]] شود تا [[مردم]] به تدریج با آن خو بگیرند و خود را براساس آن بسازند. با [[غیبت صغرا]] در واقع این [[زمینه سازی]] صورت گرفت، در این زمان [[امام مهدی]]{{ع}} از دیده‌ها پنهان بود؛ ولی ایشان از راه [[نمایندگان]]، [[وکیلان]] و [[یاران]] مورد [[وثوق]] با [[شیعیان]] خود ارتباط داشتند<ref> ر. ک: رهبری بر فراز قرون، ص ۱۰۱.</ref>. رفته رفته با پدید آمدن [[آمادگی]] پس از گذشت مدت شصت و نه سال- به [[دستور]] خداوند- آن [[حضرت]] در پرده [[پنهان زیستی]] تمام و کامل قرار گرفتند»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۸۴ - ۸۷.</ref>.

::::::[[غیبت صغری]]، مرحله نخست [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بوده است. از ابتدا چنین مقدر بوده است که آن حضرت پس از رسیدن به [[امامت]]، بایستی بی‌‏درنگ از دید عمومی پنهان شود و در ظاهر، از آنچه در [[جامعه]] رخ می‌‏دهد، فاصله بگیرد؛ هر چند در واقع او از نزدیک، همه وقایع را احساس و [[ادراک]] می‌‏کند. باید توجه داشت که اگر آن [[غیبت]]، یک باره رخ می‏‌نمود ضربه سنگینی به پایگاه‌‏های مردمی و طرفداران [[امامت]] وارد می‌‏شد؛ زیرا [[مردم]]، پیش از آن با [[امام]] خود ارتباط داشتند، در مشکلات به او [[رجوع]] می‏‌کردند؛ اگر [[امام]] ناگهانی غایب می‌‏شد و [[مردم]] احساس می‌‏کردند دیگر به [[رهبر]] فکری و معنوی خود دسترسی ندارند، ممکن بود همه چیز از دست برود و آن جمع به [[تفرقه]] دچار شوند. بنابراین لازم بود برای "[[غیبت تامه]]" زمینه‏‌سازی شود، تا [[مردم]] به تدریج با آن، خود بگیرند و خود را بر اساس آن بسازند. با [[غیبت صغری]] در واقع این زمینه‌‏سازی صورت گرفت.

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۶. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛

| تصویر = 1368299.jpg

::::::«در ابتدا لازم به ذکر است که پیش از وقوع [[غیبت]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}}، توسط [[امامان]] [[معصوم]]، خصوصا از عصر [[امام نهم]] به بعد، زمینه برای این پیشامد فراهم می‏‌گشته است.

::::::بدین معنی که [[مردم]] کمتر امکان تماس با [[ائمه]] را داشته‌‏اند. زیرا [[امام هادی|حضرت هادی]] {{ع}} و [[امام عسکری]] {{ع}} از سوی دستگاه [[خلافت]] تحت [[مراقبت]] شدید و [[ممنوع]] از [[ملاقات]] با [[مردم]] بودند، و از طرفی این دو [[امام]] بزرگوار -جز با [[یاران خاصّ]] و کسانی که برای حلّ مشکلات [[زندگی]] مادّی و [[دینی]] خود به آنها مراجعه می‏‌نمودند- کمتر با [[مردم]] [[معاشرت]] می‏‌کردند. به خاطر اینکه [[دوران غیبت]] [[حضرت مهدی|امام مهدی]] {{ع}} نزدیک بود، و [[مردم]] می‏‌بایست کم‏کم بدان خو بگیرند، و جهت [[سیاسی]] و حلّ مشکلات خود را از [[اصحاب]] خاصّی که پرچمداران مرزهای مذهبی بودند بخواهند و پیش آمدن [[دوران غیبت]] در نظر آنها عجیب نیاید. [[حضرت مهدی|امام مهدی]] {{ع}} نیز در [[غیبت صغری]] خود را از [[مردم]] پنهان می‏‌‏کرد تا [[مردم]] زمینه یک [[غیبت طولانی]] را پیدا کنند. در واقع [[غیبت صغری]] مقدمّه [[غیبت کبری]] و زمینه‌‏سازی برای آن بود. و اگر یک مرتبه [[غیبت کبری]] واقع می‏‌‏شد، باعث تعجّب و حتّی [[انکار]] عدّه‏‌ای واقع شده و موجب [[انحراف]] افکار [[مردم]] می‏‌‏گردید، و قبول قطع رابطه مستقیم با [[امام]] {{ع}}، چنانکه در [[غیبت کبری]] واقع شده، برای اکثر [[مردم]] دشوار بود.

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۷. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛

| تصویر = 15207.jpg

::::::«[[غیبت صغرا]] نشانگر اولین مرحله از [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} است، که [[خداوند متعال]] تقدیر نمود تا در مدتی نه چندان دور از عموم [[مردم]] مخفی بماند و امور [[شیعه]] را توسط [[سفرا]] انجام دهد امّا اینکه چرا [[غیبت صغرا]] قبل از [[غیبت کبرا]] قرار گرفت ممکن است که جهت آن این باشد که عادت [[شیعیان]] در [[طول عمر]] [[امامت]] بر این بوده که هر زمان [[اراده]] می‌کردند [[خدمت]] [[امام]] خود رسیده و از محضر او استفاده می‌بردند، و با [[غیبت]] کلّی و تام و تمام هرگز انس نداشتند. لذا برای جا افتادن این موضوع ابتدا [[غیبت صغرا]] تحقق پیدا کرد که در آن تا اندازه‌ای ارتباط قطع شد. و [[مردم]] اگر چه در ابتدا به [[شک]] و [[تردید]] و تشویش خاطر افتادند ولی بعد از مدّتی نه چندان دور [[شک]] و تردیدها زایل شده و با مشاهده [[دلایل]] قطعی، به وجود [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[یقین]] پیدا کردند. و بعد از مدتی نه چندان طولانی [[غیبت کبرا]] شروع شد»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۳۲۷.</ref>.

}}