مهره در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

مهره در تاریخ اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۳۶

۱۳ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۲

←‏تاریخ قبیله مهره

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۱۸: / خط ۱۸: @@
 از نظر [[سیاسی]] و [[اجتماعی]]، این قبیله از گذشته‌های دور در شمار [[قبایل]] تأثیرگذار در یمن محسوب می‌‌شده است؛ چندان که نام این قبیله در برخی نقوش برجای مانده از [[عهد قدیم]] در یمن به چشم می‌‌خورد. قدیمی‌ترین نقشی که در آن نامی از مهره به میان آمده است در یکی از کتیبه‌های المِعسَال در استان « البیضاء» است که در آن به خیزش  أحرار یهبأر علیه العاذ یلط بن عم ذخر (العزیالوت) -[[پادشاه]] حضرموت- و مشارکت قبیله مهره در آن در سال ۲۲۰ میلادی سخن رفته است. در یکی از نقوش «العقله» در « شبوة» فی حدود ۲۴۰ میلادی هم، به مناسبت حضور «کبیر المَهْرَة» در جشن‌ها و گردهمآیی‌های «تتویج» (موسوم به إل بین بن [[رب]] [[شمس]]) -از أحرار یهبأر در العقله- که در آن به تعیین [[وزراء]] و موظفین إداری پرداخته می‌‌شد، از این [[قبیله]] یاد شده است. <ref> د.علی صالح الخلاقی، دور قبیلة مَهْرَة وأعلامها فی مصر فی القرون الثلاثة الأولی للهجرة (۱)، یافع نیوز؛ الحکواتی - الموءسسة العربیة للثقافة، مقاله قبائل المهره.</ref> در نقش «عبدان [[الکبیر]]» که به [[عهد]] تبابعه در [[قرن چهارم]] میلادی بر می‌‌گردد و نیز در یکی از نقوش مربوط به جریان «الاسرة الیزنیة بنو لحیعة یرخم» به مناسبت [[همراهی]] مهری‌ها و سیبانی‌های حضرمی – که از یزنی‌ها به شمار می‌‌رفتند- در [[نبرد]] با عمال تبابعه در حدود [[قرن پنجم]] میلادی، و [[چیرگی]] آنان بر نیمه شرقی مملکت تبابعه، از آنان ذکری به میان آمده است. <ref> الحکواتی - الموءسسة العربیة للثقافة، مقاله قبائل المهره.</ref> مهری‌ها طبیعتی غالباً [[بدوی]] داشتند از این رو در برابر کمتر [[دولت]] تشکیل یافته در [[یمن]] و عمان سر [[تسلیم]] فرود آورده بودند. آنان در محدوده جغرافیایی خود مجموعه دولت‌هایی را تشکیل دادند که تا بیش از هفت قرن ادامه یافت که [[امارت]] [[بنو تبلة بن شماسة مهری]] و بعد از او امارت [[ابی دجانه مهری]] بر الشحر در حوالی [[قرن پنجم هجری]] و [[سلطنت]] مهری‌ها فی قشن از جمله آن است. بر این دولت مهری سلاطینی از شاخه‌های مختلف این قبیله از [[جاهلیت]] تا دوره معاصر [[حکومت]] راندند که از [[شهر]] بن [[وائل]] مهری و دیگر بزرگان این [[قوم]] در [[دوران جاهلیت]] ([[قرن دوم]] میلادی) تا [[سلطان]] [[عیسی]] بن علی بن سالم [[آل]] عفرار را شامل می‌‌شده است.<ref> الموسوعة الحره، مقاله تاریخ المهره.</ref> با این حال گفته شده که قبیله مَهره دارای یک حکومت با [[تشکیلات اداری]] و [[مالی]] منسجم نبود که بتواند [[قدرت]] خود را همانند یک دولت [[اعمال]] کند و آنها درگیر [[پیکار]] با بنی‌معاویة بن کنده بودند<ref> عبدالرحمن عبدالواحد الشجاع، الیمن فی صدر الاسلام، ص۴۷.</ref>
-[[مهره]] و شحر از لحاظ [[اقتصادی]] نیز از قدیم منطقه اقتصادی وسیعی را تشکیل داده بودند. در این منطقه درختان لبان (کندر) به عمل می‌‌آمد<ref>ابن خلدون، تاریخ، ج۴، ص۲۸۸</ref> که در آن [[زمان]] مهمترین کالای [[تجاری]] آنان به شمار می‌‌رفت به طوری که [[پادشاهان]] ممالک جنوبی از جمله [[فرمانروایان]] [[سبأ]] وقتبان و معین و حضرموت از جهت اقتصادی بر این کالای [[ارزشمند]] تکیه داشتند. [[مردم]] این منطقه نیز جهت دوری از [[جنگ]] و [[خونریزی]] و قطع [[طمع]] زیاده خواهان از این مناطق، جهت [[ترساندن]] [[دشمنان]] به اشاعه [[اساطیر]] ترسناک برای کشتزارهای درختان لبان می‌‌پرداختند. <ref> الموسوعة الحره، مقاله تاریخ المهره.</ref> با این حال این [[قبیله]] هم بمانند دیگر [[قبایل]] [[عرب جاهلی]] در [[دوران جاهلیت]] از وقوع جنگ‌های [[جاهلی]] مصون نمانده بود به گونه‌ای که برخی منابع از وقوع [[جنگی]] هولناک بین مهره و کنده خبر داده‌اند که در آن مردم مهره در پاسخ به [[خیانت]] [[معدی]] [[کرب]] –جد [[اشعث بن قیس کندی]]- به ناگاه بر او و قبیله‌اش [[یورش]] آوردند و پس از [[ظفر]] یافتن بر آنان، بینی و گوش‌های وی را بریدند و شکمش را دریدند و بدین ترتیب، [[رییس]] [[قبیله کنده]] را به [[هلاکت]] رساندند.<ref> ابن حبیب، المحبر، ص۲۴۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۷، ص۳۵۲. </ref> همچنین مهره در [[عرب]] به شترانش که در سرعت و [[قدرت]] ضرب المثل بود، شهره بود؛<ref>حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۲۳۴؛ ابن خلدون، تاریخ، ج۴، ص۲۸۸؛ زرکلی، الاعلام، ج۷، ص۳۱۴.</ref> شهرتی که تا به امروز برای آنها باقی است. [[رجال]] این قبیله در گذشته، بازاری را در شحر برپا کرده بودند که از بازارهای مشهور عرب به شمار می‌‌رفت.<ref> یعقوبی، تاریخ، ج۱، ص۳۴۹.</ref> این بازار در [[نیمه شعبان]] هر سال برپا می‌‌شد و بازرگانان از [[زمین]] و دریا از [[حبشه]] و [[هند]] و [[ایران]] و دیگر [[همسایگان]] عرب به آنجا روی می‌آوردند و [[تجار]] تحت [[حمایت]] این [[قبیله]] بودند و به همین روی، از آنان عشریه می‌گرفتند. <ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۶. نیز ر. ک. زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۱۰۱.</ref>
+[[مهره]] و شحر از لحاظ [[اقتصادی]] نیز از قدیم منطقه اقتصادی وسیعی را تشکیل داده بودند. در این منطقه درختان لبان (کندر) به عمل می‌‌آمد<ref>ابن خلدون، تاریخ، ج۴، ص۲۸۸</ref> که در آن [[زمان]] مهمترین کالای [[تجاری]] آنان به شمار می‌‌رفت به طوری که [[پادشاهان]] ممالک جنوبی از جمله [[فرمانروایان]] [[سبأ]] و «قتبان» و «معین» و «حضرموت» از جهت اقتصادی بر این کالای [[ارزشمند]] تکیه داشتند. [[مردم]] این منطقه نیز جهت دوری از [[جنگ]] و [[خونریزی]] و قطع [[طمع]] زیاده خواهان از این مناطق، جهت [[ترساندن]] [[دشمنان]] به اشاعه [[اساطیر]] ترسناک برای کشتزارهای درختان لبان می‌‌پرداختند. <ref> الموسوعة الحره، مقاله تاریخ المهره.</ref> با این حال این [[قبیله]] هم بمانند دیگر [[قبایل]] [[عرب جاهلی]] در [[دوران جاهلیت]] از وقوع جنگ‌های [[جاهلی]] مصون نمانده بود به گونه‌ای که برخی منابع از وقوع [[جنگی]] هولناک بین مهره و کنده خبر داده‌اند که در آن مردم مهره در پاسخ به [[خیانت]] [[معدی]] [[کرب]] –جد [[اشعث بن قیس کندی]]- به ناگاه بر او و قبیله‌اش [[یورش]] آوردند و پس از [[ظفر]] یافتن بر آنان، بینی و گوش‌های وی را بریدند و شکمش را دریدند و بدین ترتیب، [[رییس]] [[قبیله کنده]] را به [[هلاکت]] رساندند.<ref> ابن حبیب، المحبر، ص۲۴۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۷، ص۳۵۲. </ref> همچنین مهره در [[عرب]] به شترانش که در سرعت و [[قدرت]] ضرب المثل بود، شهره بود؛<ref>حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۲۳۴؛ ابن خلدون، تاریخ، ج۴، ص۲۸۸؛ زرکلی، الاعلام، ج۷، ص۳۱۴.</ref> شهرتی که تا به امروز برای آنها باقی است. [[رجال]] این قبیله در گذشته، بازاری را در شحر برپا کرده بودند که از بازارهای مشهور عرب به شمار می‌‌رفت.<ref> یعقوبی، تاریخ، ج۱، ص۳۴۹.</ref> این بازار در [[نیمه شعبان]] هر سال برپا می‌‌شد و بازرگانان از [[زمین]] و دریا از [[حبشه]] و [[هند]] و [[ایران]] و دیگر [[همسایگان]] عرب به آنجا روی می‌آوردند و [[تجار]] تحت [[حمایت]] این [[قبیله]] بودند و به همین روی، از آنان عشریه می‌گرفتند. <ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۶. نیز ر. ک. زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۱۰۱.</ref>
 == زبان مهری ==