تسلیم
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل تسلیم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
تسلیم : استواری دربرابر ناگواریها بدون اعتراض، بر اساس ادراک وابستگی به خدا با قلبی گشاده به استقبال قضای الهی رفتن.
واژهشناسی لغوی
- تسلیم مصدر باب تفعیل از ماده "س ـ ل ـ م" به معنای گردن نهادن، پذیرفتن، سرسپردن به دیگری و رام بودن در برابر اوست[۱]. این واژه در علم فقه، منطق، اخلاق و عرفان، برای معانی خاصی مصطلح است.
- در اصطلاح علم اخلاق، تسلیم بدان معناست که انسان در برابر کار خداوند و نیز کسانی که فرمان و خواست آنان به خداوند بازمیگردد، حتی در ناملایمات و [[بلاها][ استوار مانده و بدون اعتراض یا تغییری در ظاهر و باطن، با قلبی گشاده به استقبال قضای الهی برود[۲]. تسلیم به این معنا از انواع مندرج تحت جنس عدالت است[۳] برخی این تسلیم را مرتبهای فوق ایمان[۴] و برخی دیگر آن را از لوازم مرتبه سوم اسلام[۵] و از گرانبهاترین آثار بندگی خداوند متعالی دانستهاند[۶][۷].
مقام تسلیم
- مقام تسلیم آنگاه دست یافتنی است که انسان خود را به تمام و کمال و در همه ابعاد تحت ولایت خداوند سبحان بداند و دریابد که در همه ابعاد ذات و صفات و افعال خود به خداوند قائم است و از خود هیچ استقلالی ندارد، بنابراین اعتقاد به ولایت خداوند میطلبد که شخص خود را هیچ کاره دانسته و هیچگونه استقلالی برای خود نبیند و خود را زمامدار سود و زیان و مرگ و زندگی خویش نداند[۸] و ذات و صفات و افعال خود را به مالک قدیم آنها، یعنی خداوند، باز گرداند[۹][۱۰].
- مقام تسلیم هنگامی در عبد محقق میشود که خداوند او را برای خویش خالص سازد، از این رو این ویژگی وقتی به بنده نسبت داده شود از آن به "تسلیم" و زمانی به خداوند سبحان استناد یابد از آن به اخلاص یاد میشود[۱۱][۱۲].
الهام در قرآن
تفاوت مقام تسلیم با مقام تفویض، توکل و رضا
تسلیم از نگاه آیات
لزوم تسلیم در برابر خواست خداوند
عدم تنافی تسلیم با تلاش و دعا
منابع
پانویس
- ↑ لسانالعرب، ج۶، ص۳۴۶؛ التحقیق، ج۵، ص۲۱۸ ـ ۲۲۰، «سلم».
- ↑ اخلاق ناصری، ص۱۱۶؛ التعریفات، ص۸۰.
- ↑ دایرةالمعارف تشیع، ج۴، ص۲۵۷؛ دانشنامه جهان اسلام، ج۷، ص۳۱۸.
- ↑ مفردات، ص۴۲۳، «سلم».
- ↑ المیزان، ج۱، ص۳۰۲.
- ↑ المیزان، ج۱۲، ص۳۴۴.
- ↑ صالحیمنش، محمد، دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۷، ص: ۵۲۷ - ۵۳۳
- ↑ همان، ج۱۱، ص۲۴۹.
- ↑ شرح منظومه، ص۳۵۸.
- ↑ صالحیمنش، محمد، دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۷، ص: ۵۲۷ - ۵۳۳
- ↑ المیزان، ج۱۱، ص۲۵۰.
- ↑ صالحیمنش، محمد، دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۷، ص: ۵۲۷ - ۵۳۳