ابراهیم بن محمد بن سری
ابراهیم بن محمد بن سری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابراهیم بن محمد بن سری در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن سری زجاج بغدادی معروف به زجاج در سال ۲۴۱ هجری در بغداد متولد شد[۱] و ساکن محله‌ای معروف به «دویره» در بغداد بود. [۲]
او نخست به کار شیشه‌گری مشغول بود. سپس به تحصیل دانش نحو روی آورد و برای آموختن نحو نزد ابوالعباس مبرد رفت و در عین حال در کارهایش به او کمک می‌کرد و در برابر آموختن نحو، روزی یک درهم به او می‌داد. [۳] او از قدیمی‌ترین اصحاب مبرد در قرائت بر اوست و اگر کسی می‌خواست چیزی بر مبرد قرائت کند، نخست خواسته خود را به وی عرضه می‌داشت. [۴]
از دیگر استادان وی در نحو می‌توان به ثعلب اشاره کرد. [۵] ابواسحاق ادیب، [۶] لغوی و مفسر[۷] بود و در علم عروض زبر دست بود. [۸] او کتاب جامع المنطق محمد بن یحیی بن عباد را برای معتضد شرح کرد و مورد پسند و اکرام او قرار گرفت. سپس کار او بالا گرفت و به معتضد پیوست و از ندیمان و آموزگار فرزند او شد. قاسم بن عبیدالله بن سلیمان، [۹] عبدالرحمن بن اسحاق زجاجی[۱۰] و علی بن عبدالله بن مغیره از شاگردان دیگر او بودند.
وی را اهل فضل، دیندار، [۱۱] راستگو و حافظ مذهب بصریان در نحو دانسته‌اند. [۱۲] کتاب‌های معانی القرآن، الاشتقاق، القوافی، العروض، الفرق، خلق الانسان، فعلت وافعلت، ما ینصرف وما لاینصرف، ما فسره من جامع النطق، خلق الفرس، مختصر نحو، شرح ابیات سیبویه، النوادر، [۱۳] الامالی، الانواء، المقصور والممدود، الوقف والابتداء، [۱۴] الجمل، [۱۵] غایه الاحسان فی خلق الانسان، [۱۶] اعراب القرآن و مختصر اعراب القرآن ومعانیه والمثلث آثار او به شمار می‌رود. [۱۷] وی در نوزدهم جمادی الآخر سال ۳۱۰ هجری[۱۸] در بغداد درگذشت. [۱۹] در تاریخ درگذشت وی اختلاف است[۲۰][۲۱]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ الاعلام ۱ / ۴۰.
- ↑ معجم الادباء ۱ / ۱۴۷.
- ↑ تاریخ بغداد ۶ / ۸۹.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۶۶.
- ↑ اللباب فی تهذیب الانساب ۲ / ۶۲.
- ↑ تاریخ بغداد ۶ / ۸۹.
- ↑ معجم المؤلفین ۱ / ۳۳.
- ↑ نزهه الالباء ۲۴۴.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۶۶.
- ↑ البدایة والنهایة ۱۱ / ۱۴۹.
- ↑ تاریخ بغداد ۶ / ۸۹.
- ↑ تهذیب اللغة ۱ / ۲۷.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۶۶.
- ↑ هدیه العارفین ۱ / ۵.
- ↑ اسماءالکتب ۱۴۰.
- ↑ کشف الظنون ۲ / ۱۱۸۹.
- ↑ الاعلام ۱ / ۴۰.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۶۶.
- ↑ الانساب ۳ / ۱۴۱.
- ↑ تاریخ حلب ۲۸۳؛ طبقات النحویین واللغویین ۱۱۲.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۲ ص۴۴-۴۵.