تألیف قلوب

مقدمه

به‌معنای جمع کردن دل‌ها و متحد ساختن قلب‌هاست. بیشتر مردم یکی از دو حال را دارند، یا صلاح واقعی خود را تشخیص نمی‌دهند، لذا به اموری که به ضرر آنها است تن می‌دهند و یا این‌که مصلحت را تشخیص می‌دهند، ولی به خاطر منافع دنیوی به آن رضایت ندارند. یگانه کسی که بین این دو حالت را جمع می‌کند و اتحاد می‌بخشد، امام عصر (ع) است؛ لذا در دعای ندبه می‌خوانیم: "أَيْنَ مُؤَلِّفُ شَمْلِ الصَّلَاحِ وَ الرِّضَا"؛ کجاست آن‌که میان پراکندگی، صلاح و رضا را جمع کند؟ و در دعای امیر المؤمنین (ع) درباره آن حضرت آمده: "و پراکندگی امت را با او جمع فرما". و در حدیثی آمده: "به وسیله او میان دل‌های مختلف و پراکنده، الفت و اتّحاد داده می‌شود"^[۱]. و از امام صادق (ع) روایت شده که: "خداوند به وسیله آن حضرت، بین دل‌های پراکنده و مخالف یکدیگر، ائتلاف می‌بخشد"^[۲]^[۳].