زندگی در فقه سیاسی

مقدمه

واژگان احیا و اصلاح در ادبیات دینی سابقه دیرینه‌ای دارد و استعمال آن به عصر نزول وحی برمی‌گردد. این دو واژه در برخی از آیاتی که خداوند بر پیامبر (ص) خاتم نازل کرده، به کار رفته و سپس به متون و نصوص دیگر راه یافته است. واژه احیاگری در مواضع و موارد متعددی در قرآن آمده، که معنای کلی آن به معنای زنده کردن و حیات بخشیدن است^[۱]. احیاگری در سخنان امام حسین (ع) هم به معنای بیدار کردن، بازگرداندن ارزش‌ها، زنده کردن انسان‌ها و جامعه اسلامی از خواب غفلت و بی‌خبری به کار رفته است.

واژه احیاگری به طور معمول درباره متفکران بزرگ اسلام و آنها که تحولات عمیق و گسترده‌ای را در اندیشه دینی به وجود آورده‌اند، به کار می‌رود و هر چند به منظور رفع تهمت بدعت‌گذاری استفاده می‌شود، اما در واقع به نوآوران و مجتهدان تجدیدنظرطلب اطلاق می‌شود که خطاهای پیشینیان را برملا کرده‌اند. احیاگری به معنای نوآوری منهای بدعت، امتداد راستین اجتهاد در مذاهب مختلف اسلامی بوده است اما از آنجا که هر نوع اجتهادی براساس یک سلسله اصول و پایه‌های ثابت فکری انجام و سامان می‌پذیرد، ناگزیر در هر مورد از احیاگری جزمیاتی نیز مورد تأیید قرار می‌گیرد که کمیت و کیفیت آنها در تحولات اجتهادی متفاوت و متغیر است^[۲].^[۳]

منابع

عمید زنجانی، عباس علی، دانشنامه فقه سیاسی ج۱

پانویس

↑ ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ﴾ «ای مؤمنان! (ندای) خداوند و پیامبر را هر گاه شما را به چیزی فرا خوانند که به شما زندگی می‌بخشد پاسخ دهید و بدانید که خداوند میان آدمی و دل او میانجی می‌شود و (بدانید که) به نزد وی گرد آورده می‌شوید» سوره انفال، آیه ۲۴.
↑ فقه سیاسی، ج۱۰، ص۲۰۵.
↑ عمید زنجانی، عباس علی، دانشنامه فقه سیاسی، ص ۱۰۹.

[1] ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ﴾ «ای مؤمنان! (ندای) خداوند و پیامبر را هر گاه شما را به چیزی فرا خوانند که به شما زندگی می‌بخشد پاسخ دهید و بدانید که خداوند میان آدمی و دل او میانجی می‌شود و (بدانید که) به نزد وی گرد آورده می‌شوید» سوره انفال، آیه ۲۴.

[2] فقه سیاسی، ج۱۰، ص۲۰۵.

[3] عمید زنجانی، عباس علی، دانشنامه فقه سیاسی، ص ۱۰۹.

[۱]

[۲]

[۳]