معصیت در معارف و سیره نبوی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث معصیت است. معصیت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: معصیت در قرآن - معصیت در حدیث - معصیت در نهج البلاغه - معصیت در کلام اسلامی - معصیت در اخلاق اسلامی - معصیت در فقه سیاسی - معصیت در معارف دعا و زیارات - معصیت در معارف و سیره سجادی - معصیت در معارف و سیره نبوی - معصیت در جامعه‌شناسی اسلامی - پرسش مرتبط نداردگناهگریزی
زشتی گناه، خانه دل آدمی را تاریک و سیاه و آن را محل آمد و شد شیطان می‌سازد. خنجر گناه، چشم دل را کور می‌کند و این کوردلی، به ناپاکی جسم می‌انجامد. نبی اکرم a می‌فرماید: «إِذَا خَبُثَ الْقَلْبُ خَبُثَ الْجَسَدُ»[۱].
مراقبت از کردارها و رفتارها و محاسبه و دقت در آن، شرط بازدارندگی از گناه است. بزرگ‌ترین زیانِ گناه، نافرمانی خدایی است که هیچ خطایی در محضر او زیبنده نیست. رسول الله a خطاب به ابوذر می‌فرماید: «يَا أَبَا ذَرٍّ، لَا تَنْظُرْ إِلَى صِغَرِ الْخَطِيئَةِ وَ لَكِنِ انْظُرْ إِلَى مَنْ عَصَيْتَ»[۲].
گناه‌گریزی برای انسان به ویژه در دوران جوانی اهمیت بسیاری دارد. پیامبر اسلام a می‌فرماید: «يَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَيُّهَا الشَّابُّ التَّارِکُ شَهْوَتَهُ فِي الْمُبْتَذِلِ شَبَابَهُ! أَنْتَ عِنْدِي كَبَعْضِ مَلَائِكَتِي»[۳].
پیامبر اکرم a در سخنی دیگر با زشت انگاشتن گناه، به تمثیل آن پرداخته و فرموده است: «عَجِبْتُ لِمَنْ يَحْتَمِي مِنَ الطَّعَامِ مَخَافَةَ الدَّاءِ كَيْفَ لَا يَحْتَمِي مِنَ الذُّنُوبِ مَخَافَةَ النَّارِ»[۴].
آورده‌اند که مرد بیماری از مقابل پیامبر و اصحابش گذشت. بعضی از یاران، آن مرد را دیوانه خطاب کردند. رسول گرامی اسلام با اشاره به بیمار بودن آن رهگذر فرمود: «دیوانه آن مرد و زنی است که جوانی خویش را در غیر فرمان برداری خدا هدر داده باشد»[۵]. همچنین آن حضرت می‌فرماید:
هر کس کاری زشت یا چیزی که به آن تمایل دارد، برای او پیش بیاید و از ترس خدا از آن دوری گزیند، خداوند، آتش را بر او حرام می‌گرداند و او را از ترس بزرگ ایمن می‌دارد و به وعده‌ای که کتاب خدا به او داده است، عمل خواهد کرد، آنجا که فرموده است[۶]: 
وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ
[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ «هرگاه دل آدمی ناپاک شد، جسم نیز ناپاک می‌شود». بحارالانوار، ج۶۷، ص۵۱.
- ↑ «اباذر! به کوچکی گناه نگاه مکن، بلکه به آن کسی بنگر که او را نافرمانی کرده‌ای». مجموعه ورام، ج۲، ص۵۳.
- ↑ «خداوند می‌گوید: ای جوانی که شهوت خود را ترک گفته‌ای، آن شهوتی - که جوانی را به ابتذال می‌کشاند - تو در پیشگاه من همانند بعضی از فرشتگانم هستی». صادق احسان بخش، آثار الصادقین، ج۹، ص۲۵۳؛ کنزالعمال، ج۱۵، ص۷۷۵.
- ↑ «در شگفتم از کسی که از بیم درد، از غذا پرهیز می‌کند؛ چگونه از ترس آتش از گناهان پرهیز نمی‌کند؟» بحارالانوار، ج۶۹، ص۳۴۷.
- ↑ مشکوة الانوار، ص۱۶۹.
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۲۰۹.
- ↑ «و برای آن کس که از ایستادن در برابر پروردگار خویش هراسیده است دو بهشت خواهد بود» سوره الرحمن، آیه ۴۶.
- ↑ اسحاقی، سید حسین، نگین رسالت ص ۱۹.