تربیت ولایی
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل تربیت ولایی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
تربیت ولایی: از آنجا که میان معرفت، محبت و اطاعت، رابطۀ طولی است، یعنی معرفت و شناخت اهل بیت(ع)، محبّت آنان را پدید میآورد و عشق و محبت هم به اطاعت و همراهی و همرنگی میکشاند، در تعالیم معصومین (ع) سفارش شده که فرزندانتان را با محبّت خاندان پیامبر تأدیب و تربیت کنید. به فرمودۀ پیامبر خدا(ص) أدّبوا أولادکم علی حبّی و حبّ أهل بیتی و القرآن[۱]، فرزندانتان را براساس محبّت من و محبت خاندانم و قرآن تربیت کنید. این تربیت ولایی، هم وظیفۀ والدین است، هم ضامن فلاح و سعادت فرزندان است، هم ادای حق اهل بیت است که خداوند، مودّتشان را واجب ساخته و اجر رسالت قرار داده است. امام علی(ع) هم فرموده است: "علیکم بحبّ آل نبیّکم، فإنّه حقّ اللّه علیکم"[۲]آنچه مهمّ است، نقش مربّیان و متولّیان امور فرهنگی و تربیتی جامعه و رسانهها و مطبوعات و انتشارات در جامعۀ اسلامی و شیعی است. در اصل موضوع، تردیدی نیست، آنچه قابل تأمّل است شیوههای اجرایی و برنامههای عملی برای تربیت نسلی است که هم خاندان عصمت و اهل بیت را بشناسند، هم دوستدار آنان باشند و هم از آنان در همۀ جهات و ابعاد، به عنوان الگوها و اسوههای برتر، پیروی کنند. تأثیر مربّیان و مراکز فرهنگساز و چهرههای اثرگذار در افکار عمومی و تولیدات هنری جامعه و رسانههای جمعی، در این مورد بسیار است و به جای کلّیگویی باید به شیوههای اجرایی و کاربردی روی آورند. در ایجاد این فرهنگ و کشش روحی و رفتاری به خاندان رسالت، شیوههایی عملی از این قبیل میتواند اثرگذار باشد:
- بهرهگیری از زمینههای تربیتی و شخصیتسازی در دوران بارداری و تولّد.
- ایجاد پیوند میان نوزادان با مقولههایی چون آب فرات و تربت کربلا.[۳]
- بیان فضیلت و آثار و نتایج دنیوی و اخروی حبّ آل محمّد(ص)، برای کودکان.
- ارزش جلوه دادن محبّت این خاندان در نظر کودکان، با نوع برخوردهای تقدیرآمیز و آمیخته به تجلیل.
- تعظیم، تکریم، ستایش و برپایی مجالس و شعائر در ایام ولادت و شهادت آنان.
- معرّفی چهرههای الگویی این خاندان با قالبهای مؤثر ادبی و هنری.
- گره زدن خوشیهای زندگی و خاطرات شیرین با نام و یاد اهل بیت پیامبر(ص).
- بهرهگیری از عوامل محبتزا و پرهیز از عوامل محبّتزدا.
- ایجاد فضای روحی و معنوی خاص برای فرزندان در ارتباط با اهل بیت.
- معرفی عاشقان و دلدادگان و شیفتگان نامدار این خاندان و نمونههای عملی.
- برگزاری مسابقات گوناگون در سطوح مختلف بر محور شخصیت و زندگی چهارده معصوم.
- تأسیس و تقویت هیئتها و تشکّلهای مردمی و خودجوش و برپایی و محافل دینی و مذهبی بر محور اهل بیت.
بیشک، اگر دربارۀ اهل بیت(ع) هم به اندازۀ چهرههای علمی، هنری، ورزشی و. . . کار برنامهسازی و الگودهی و معرّفی و شرح حال نگاری صورت گیرد، شخصیت معصومین در عمق دل و جان نسل نو به عنوان چهرههای محبوب و دوستداشتنی و شایستۀ الگوگیری و پیروی جا میگیرد و تربیت ولایی، آثار ماندگار خود را در جامعه برجای میگذارد و حبّ علی(ع) به عنوان یک شاخصۀ روشن تشیّع، در فرزندان شیعه نمودار میگردد.[۴].[۵]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ احقاق الحق، ج ۱۸ ص ۴۹۸
- ↑ «خاندان پیامبرتان را دوست بدارید، که این حق خدا بر شماست.» غرر الحکم، حدیث ۶۱۶۹
- ↑ در این مورد، به فرهنگ عاشورا مدخل تربت و فرات مراجعه شود
- ↑ در زمینۀ تربیت ولایی و راههای ایجاد محبت اهل بیت در کودکان و نوجوانان، ر. ک: عشق برتر از نویسنده
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص:۱۵۹.