اسحاق بن ابراهیم حنظلی در معارف و سیره رضوی

مقدمه

معروف به «ابن راهویه»، از دانشمندان نیشابور بود^[۱]. هنگامی‌که کاروان امام رضا (ع) در حال ترک نیشابور بود، ابن راهویه به همراه محمد بن رافع و احمد بن حارث و یحیی بن یحیی، در خیل استقبال کنندگان امام (ع)، به قریه مؤیدیه رفتند و چون امام (ع) در این شهر حدیث سلسلة الذهب را فرمودند، وی این رویداد مهم را با عشق و علاقه‌ای وافر به ثبت رساند^[۲]^[۳]

روایت سلسلة الذهب

کاروان حامل امام رضا (ع)، کم‌کم از نواحی نیشابور، دور می‌شد. قطب الانام شیخ ابویعقوب اسحاق بن راهویه مروزی که شیخ و مقدم ارباب ولایت بود، به همراه چند تن از دانشمندان و راویان از نیشابور بیرون شدند و تا «قریه مؤیدیه» که از قرای نیشابور است به دنبال کاروان رفتند. بعد از این که ایشان به کاروان امام (ع) رسیدند، از امام (ع) تقاضا نمودند تا برایشان حدیثی از اجداد خویش بیان کنند. امام (ع) «حدیث سلسلة الذهب» را ایراد فرمودند. شیخ با وجود کبر سن، مهار ناقه آن حضرت را بر دوش گرفت و تا بیرون شهر نیشابور پیاده راه پیمود^[۴]. ابن راهویه تا آخر عمر در نیشابور بود و سرانجام در سال ۲۳۷ یا ۲۳۸ هجری قمری در گذشت^[۵]. آرامگاه جناب راهویه رازی، در کنار خندق شادیاخ به طرف راه تلاجرد، قرار دارد^[۶]^[۷]

اسحاق بن ابراهیم حنظلی در راویان امام رضا در مسند الرضا

علامه حلی در خلاصه گفته: اسحاق بن ابراهیم حضینی از خادمان امام رضا(ع) می‌باشد، و حسن بن سعید او را به حضرت معرفی کرد و این معرفی سبب شد که وی به امام خدمت کند و روایاتی هم از او نقل نماید، و لذا ما روایات او را به قبول نزدیک‌تر می‌دانیم، اما شیخ طوسی در رجال خود او را از اصحاب امام جواد(ع) می‌داند و می‌گوید: امام رضا را هم ملاقات کرده است.

او از امام رضا(ع) یک حدیث نقل می‌کند، او می‌گوید: امام رضا(ع) فرمودند: شاه به دانیال گفت: دوست دارم مانند شما فرزندی داشته باشم، گفت شما مرا چگونه می‌دانید، گفت: من شما را مردی بزرگ می‌‌دانم، دانیال گفت: هرگاه خواستی با زنت همبستر گردی همت کن تا مردی مانند من خداوند به تو دهد، او همچنان کرد و خداوند فرزندی مانند دانیال به او داد.^[۸]

منابع

پانویس

↑ به نقل از تاریخ نیشابور حاکم نیشابوری.
↑ عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۱۳۵؛ معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۳۶ و ص۴۶.
↑ محمدی، حسین، رضانامه ص ۷۵.
↑ عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۳۷۲.
↑ مطلع الشمس، ج۳، ص۱۵۷.
↑ آثار باستانی خراسان (شامل: آثار تاریخی جام، نیشابور، سبزوار)، ج۱، تاریخ نیشابور، ص۱۹۵.
↑ محمدی، حسین، رضانامه ص ۴۴۷.
↑ عطاردی قوچانی، عزیزالله، راویان امام رضا در مسند الرضا، ص 80.

[1] به نقل از تاریخ نیشابور حاکم نیشابوری.

[2] عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۱۳۵؛ معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۳۶ و ص۴۶.

[3] محمدی، حسین، رضانامه ص ۷۵.

[4] عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۳۷۲.

[5] مطلع الشمس، ج۳، ص۱۵۷.

[6] آثار باستانی خراسان (شامل: آثار تاریخی جام، نیشابور، سبزوار)، ج۱، تاریخ نیشابور، ص۱۹۵.

[7] محمدی، حسین، رضانامه ص ۴۴۷.

[8] عطاردی قوچانی، عزیزالله، راویان امام رضا در مسند الرضا، ص 80.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]