انتظار فرج در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام مهدی است. انتظار ظهور امام مهدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: انتظار فرج در حدیث - انتظار فرج در کلام اسلامی - انتظار فرج در معارف و سیره رضوی - انتظار فرج در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش‌های مرتبطمعنای انتظار
همان طور که گفته شد موضوع مهدویت باید به عنوان دنباله نبوت و امامت و تکمیل کننده اهداف و کارکردهای ایشان لحاظ شود، از این روی حقیقت انتظار امام زمان(ع) نیز باید همسو با اهداف و کارکردهای ولایت تبیین شود. بر همین اساس مقام معظم رهبری با اشاره به اینکه در روایات ما انتظار فرج افضل اعمال معرفی شده است انتظار را یک عمل و فعالیت دانسته[۱] و به تبیین معنای صحیح و ناصحیح انتظار پرداخته‌اند. ایشان معتقدند معنای غلط انتظار پرهیز از مجاهدت و سکوت در برابر فساد است که این معنای غلط با ظهور انقلاب اسلامی ایران باطل یا کم‌رنگ شد. به نظر ایشان انتظار تنها نشستن و اشک ریختن و نیز گوشه‌گیری و انزوا نیست[۲].
ایشان در ادامه تبیین معنای صحیح انتظار می‌فرمایند معنای صحیح انتظار، قانع نشدن به وضع موجود است. یعنی باور به اینکه تلاش‌ها و خیرات مؤمنین کافی نیست. انسان مؤمن در امر بشریت گره‌های کوری می‌بیند که تنها با تلاش مؤمنین باز نمی‌شود. انسان منتظر نسبت به وضع موجود که در آن جهالت و ظلم حاکم شده و زمینه عبودیت انسان‌ها سلب شده معترض است[۳]. رهبر انقلاب بُعد دیگر انتظار را دلگرمی مؤمنین نسبت به آینده و حاکمیت تفکر توحیدی بر زندگی بشر می‌دانند[۴]. ایشان همچنین به حرکت همراه با شوق و امید به عنوان یکی دیگر از ابعاد انتظار اشاره کرده و می‌فرمایند انتظار به معنای اقدام در جهت استقرار حاکمیت توحید است که تشکیل نظام جمهوری اسلامی یکی از مقدمات این حرکت است. انتظار به معنای کمربستن و آماده بودن برای قیام حضرت حجت(ع) است[۵]. مقام معظم رهبری در ادامه به بیان اقسام انتظار می‌پردازند. ایشان معتقدند انتظار گاهی به معنای انتظار فرج نهایی و تشکیل حکومت مهدوی است و گاهی به معنای گشایش است. منتظر فرج بودن یعنی انسان بداند هر بن‌بستی در زندگی قابل گشودن است و ناامیدی و دست روی دست نهادن در تمام مراحل زندگی ناصحیح است[۶].[۷]
فواید و نتایج انتظار
رهبر معظم انقلاب انتظار را یکی از پربرکت‌ترین حالات انسان می‌دانند که در نتیجه آن مؤمنین در تاریک‌ترین ادوار زندگی بشر، اعتماد و امید به آینده می‌یابند. به اعتقاد ایشان انتظار به انسان تعلیم می‌دهد تا در راه خیر و صلاح مبارزه کند. بدون انتظار و امید، مبارزه معنی ندارد و اگر اطمینان به آینده نباشد، انتظار معنی ندارد. انتظار واقعی، با اطمینان و اعتماد ملازم است و نتیجه هر دو امید برای بشر است[۸]. رهبر معظم انقلاب با تأکید بر برکات انتظار معتقدند ملت ایران باید بیش از گذشته بر انتظار تکیه کند زیرا بشریت به روح انتظار و امیدی که در دل ملت ایران است محتاج است. ملت ایران به برکت این امید توانست کارهای بزرگی انجام دهد و ترویج این امید برای مظلومان جهان ضروری است[۹].[۱۰]
وظایف منتظران
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ترسیم وظایف منتظران به روایتی اشاره می‌کنند که طبق آن، شیعیان در دوران غیبت همواره امتحان و غربال می‌شوند تا عده بسیار اندکی از ایشان باقی می‌ماند[۱۱]. ایشان مقصود از امتحان در این روایت را تلاش و زمینه‌سازی شیعیان برای تشکیل حکومت می‌دانند. منتظران واقعی اگر خود را سرباز امام عصر(ع) می‌دانند باید خود را برای مبارزه آماده سازند[۱۲]. به باور ایشان طبق نگاه جامع به دین و وظایف امام و مؤمنین، بزرگ‌ترین وظیفه منتظران امام زمان این است که از لحاظ معنوی، پیوندهای دینی، اعتقادی و عاطفی با مؤمنین و همچنین برای پنجه درافکندن با زورگویان، خود را آماده کنند. رهبر انقلاب بر همین مبنا منتظران حقیقی را رزمندگان اسلام در دوران دفاع مقدس می‌دانند و بر آنند کسانی که در مقابل خطر، انحراف و چرب و شیرین دنیا خود را می‌بازند و حاضر نیستند حرکتی انجام دهند که مطامع آنها را به خطر می‌اندازد، نمی‌توانند منتظر امام زمان محسوب شوند[۱۳].[۱۴]
منابع
پانویس
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در سالروز میلاد امام زمان(ع)، ۲۹/۶/۱۳۸۴.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در سالروز میلاد امام زمان(ع)، ۳۰/۷/۱۳۸۱ و بیانات در تاریخ ۱۱/۱۲/۱۳۶۹.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در تاریخ ۱۱/۱۲/۱۳۶۹ و ۲۷/۵/۱۳۸۷.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در تاریخ ۱۱/۱۲/۱۳۶۹.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در تاریخ ۱۱/۱۲/۱۳۶۹؛ بیانات در سالروز میلاد امام زمان(ع)، ۲/۵/۱۳۸۷.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در سالروز میلاد امام زمان(ع)، ۲۹/۶/۱۳۸۴.
- ↑ محمدی، عبدالله، مقاله «ولایت در منظومه فکری مقام معظم رهبری»، منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ ص ۲۰۲.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در سالروز میلاد امام زمان(ع)، ۲۲/۱۲/۱۳۶۸.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در سالروز میلاد امام زمان(ع)، ۱۱/۱۲/۱۳۶۹.
- ↑ محمدی، عبدالله، مقاله «ولایت در منظومه فکری مقام معظم رهبری»، منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ ص ۲۰۳.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۸۲.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در جمع مردم قم، ۳۰/۱۱/۱۳۷۰.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در سالروز میلاد امام زمان(ع)، ۳۰/۷/۱۳۸۱.
- ↑ محمدی، عبدالله، مقاله «ولایت در منظومه فکری مقام معظم رهبری»، منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ ص ۲۰۳.