اسماعیل بن اسحاق جهضمی ازدی

مقدمه

ابواسحاق اسماعیل بن اسحاق بن اسماعیل ازدی بصری بغدادی. در سال ۱۹۹ه‍ به دنیا آمد.^[۱] اصل او از بصره بود، ولی بغداد را وطن خویش قرار داد.^[۲] ابواسحاق از کودکی به آموختن علم روی آورد و فقه را نزد احمد بن معدل، و حدیث را نزد علی بن مدینی،^[۳] و علم قرائت را نزد احمد بن سهل فرا گرفت.^[۴]

ازدی در فقه به مقامی رسید که مالکی‌های اهل عراق فقه را از او آموختند. وی از پدرش و از اباولید طیالسی، علی بن مدینی و محمد بن عبدالله انصاری روایت کرده و افرادی چون عبدالله بن احمد بن حنبل،^[۵] ابوبکر شافعی، اسماعیل صفار و ابوالقاسم بغوی از او روایت کرده‌اند. أزدی از فقهای بزرگ مذهب مالکی بود که در گسترش این مذهب کوشید.^[۶] ابواسحاق قضاوت شهرهای بغداد، مدائن و نهروانات را به مدت ۳۲ سال بر عهده داشت و سرانجام در سال ۲۸۲ه‍ وفات یافت.

آثار او عبارت‌اند از: الشفاعه الفرائض شواهد الموطأ مسند حدیث مالک بن انس مسند حدیث ثابت بنانی مسند حدیث ایوب سختیانی مسند حدیث ابوهریره مسند حدیث ام زرع مسند یحیی بن سعید انصاری و موطوء یحیی بن سعید انصاری احکام القرآن معانی القرآن و اعرابه القراءات مسأله المنّی یصیب الثوب الشفعه و ما روی فیها من الآثار المبسوط الاموال و المغازی الاصول السنن الردّ علی ابی حنیفه الرد علی شافعی الاحتجاج بالقرآن الصلاة علی النبی (ص)^[۷] الصلاة جزء اسماعیل الفقه اعراب القرآن^[۸] اهوال القیامه و الرد علی محمد بن الحسن^[۹]^[۱۰]

منابع

جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

↑ تاریخ بغداد ۶/۲۸۴.
↑ ترتیب المدارک ۱/۴۶۴.
↑ سیر اعلام النبلاء ۱۳/۳۳۹.
↑ غایة النهایه ۱/۱۶۲.
↑ الدیباج المذهب ۱۵۱.
↑ تاریخ الاسلام ۲۱/۱۲۲.
↑ الدیباج المذهب ۱۵۱.
↑ کشف الظنون ۱/۵۸۵ و ۲/۱۴۳۳ هدیة العارفین ۱/۲۰۷.
↑ الفهرست (الندیم) ۲۵۲.
↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص ۱۷۸.

[1] تاریخ بغداد ۶/۲۸۴.

[2] ترتیب المدارک ۱/۴۶۴.

[3] سیر اعلام النبلاء ۱۳/۳۳۹.

[4] غایة النهایه ۱/۱۶۲.

[5] الدیباج المذهب ۱۵۱.

[6] تاریخ الاسلام ۲۱/۱۲۲.

[7] الدیباج المذهب ۱۵۱.

[8] کشف الظنون ۱/۵۸۵ و ۲/۱۴۳۳ هدیة العارفین ۱/۲۰۷.

[9] الفهرست (الندیم) ۲۵۲.

[10] فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص ۱۷۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]