جبرئیل
- این مدخل مرتبط از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل جبرئیل (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
- جبرئیل: برترین فرشته الهی و پیک وحی[۱].
- جبرئیل از فرشتگان بزرگ الهی است. جبرئیل، یکی از چهار فرشته مقرّب "علاوه بر میکائیل، اسرافیل و عزرائیل" است. او رابط میان خداوند سبحانه و تعالی و پیامبران است. و در کتابهای دینی یهودیت، مسیحیت و اسلام از نقش جبرئیل بسیار یاد شده است[۲].
مقدمه
- یکی از دیدگاه های مشهور بین دانشمندان مسلمان این است که جبرئیل همان روح القدس است. دلیل این مطلب را آیه ۱۰۲ سوره نحل ذکر کرده اند: ﴿ قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِن رَّبِّكَ ﴾[۳] در آیه ۹۷ سوره بقره نیز آمده است: ﴿ قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّا لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ ﴾[۴]. همچنین در قرآن با نامهای ﴿الرُّوحَ﴾[۵]، ﴿الرُّوحُ الأَمِينُ ﴾[۶]، ﴿شَدِيدُ الْقُوَى﴾[۷] و ﴿رَسُولٍ كَرِيمٍ ﴾ [۸] از او یاد شده است[۹].
- روایاتی چند، از نقش آن فرشته بزرگ الهی در قیام عظیم و جهانی حضرت مهدی(ع)، به روشنی سخن گفته و از او به عنوان نخستین کسی که با حضرت مهدی(ع) بیعت خواهد کرد، نام بردهاند[۱۰].
- در بعضی از روایات گفته شده: او به همراه گروه بزرگی از فرشتگان، هنگام ظهور در محضر واپسین حجّت الهی حاضر شده و به یاری آن حضرت خواهند شتافت. امام صادق(ع) در قسمتی از یک روایت طولانی فرمود: نخستین کس که با او بیعت میکند، حضرت جبرئیل است[۱۱][۱۲].
این، بدان معناست که یکی از امدادهای غیبی خداوند سبحانه و تعالی در آن قیام جهانی، یاری دادن جبرئیل به حضرت مهدی(ع) است. همانگونه که این فرشته بزرگ الهی، به یاری پیامبران دیگر نیز آمده بود[۱۳].
واژهشناسی لغوی
جبرئیل در قرآن
عناوین و اوصاف جبرئیل
روح
رسول
شدید القُوی
ذومِرّة
کریم
مَکین
مُطاع
امین
مأموریتهای اصلی و عمومی جبرئیل
نازل کردن وحی
آموزش
رساندن بشارت های خداوند به اولیای الهی
یاری رساندن به پیامبران و پیروانشان
مأموریتهای فرعی و موردی جبرئیل
چگونگی دیده شدن جبرئیل
فضایل جبرئیل
دارا بودن مقام سدره المنتهی
حیاتبخشی
ایمنی از مرگ عمومی
منسوب شدن به خدا
شفاعت
دشمنی یهود با جبرئیل
جستارهای وابسته
منبعشناسی جامع وابسته به جبرئیل
منابع
پانویس
- ↑ جمالی، احمد، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص: ۴۹۶ - ۵۱۶.
- ↑ سلیمیان، خدامراد،فرهنگنامه مهدویت، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.
- ↑ بگو آن (قرآن) را روح القدس از سوی پروردگارت نازل کرده است؛ سوره نحل، آیه: ۱۰۲.
- ↑ بگو هرکس دشمن جبرئیل شد بداند که جبرئیل آن (قرآن) را به دستور الهی بر دل تو نازل کرده است؛ سوره بقره، آیه: ۹۷.
- ↑ سوره غافر، آیه: ۱۵.
- ↑ سوره شعراء، آیه:۱۹۳.
- ↑ سوره نجم، آیه:۵.
- ↑ سوره تکویر، آیه:۱۹.
- ↑ سلیمیان، خدامراد،فرهنگنامه مهدویت، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.
- ↑ سلیمیان، خدامراد،فرهنگنامه مهدویت، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.
- ↑ " أَوَّلُ مَنْ يُبَايِعُهُ جَبْرَئِيل"، علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۰۴؛ ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۴، ص ۱۸۴، ح ۳
- ↑ سلیمیان، خدامراد،فرهنگنامه مهدویت، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.
- ↑ سلیمیان، خدامراد،فرهنگنامه مهدویت، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.