جبرئیل در معارف دعا و زیارات
این مدخل زیرشاخهٔ بحث جبرئیل است. جبرئیل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: جبرئیل در قرآن - جبرئیل در معارف مهدویت - جبرئیل در معارف دعا و زیارات - جبرئیل در معارف و سیره سجادی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
جبرئیل (جبریل) نام فرشته وحی است. گفته‌اند در زبان سُریانی "جبر" به معنای بنده و "ایل" به معنای خداست، پس جبرئیل به معنای بنده خداست. همچنین گفته‌اند جبر به معنای قوّه و قدرت و ایل به معنای خداست، و جبرئیل به معنای قوه و قدرت خداست. در قرآن کریم از جبرئیل به روح‌القدس[۱] و روح‌الامین[۲] یاد شده است.
قرآن کریم اوصاف دیگر جبرئیل را چنین ذکر کرده است: ﴿ذِي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ * مُطَاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ﴾[۳].
امام سجاد (ع) نیز در صحیفه سجادیه از جبرئیل با اوصاف امین، مورد اطاعت و در آسمان‌ها والامقام و مقرّب نزد خداوند یاد کرده و بر او و دیگر ملائکه الهی درود می‌فرستد: «وَ جِبْرِيلُ الْأَمِينُ عَلَى وَحْيِكَ، الْمُطَاعُ فِي أَهْلِ سَمَاوَاتِكَ، الْمَكِينُ لَدَيْكَ، الْمُقَرَّبُ عِنْدَكَ... فَصَلِّ عَلَيْهِمْ»[۴]؛ «بارخدایا درود فرست بر جبرئیل آن فرشته‌ای که امین وحی توست و ساکنان آسمان‌هایت را مطاع است و در آستان توأش مرتبتی عظیم است و خود مقرب درگاه توست»[۵].[۶]
منابع
پانویس
- ↑ ﴿قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ لِيُثَبِّتَ الَّذِينَ آمَنُوا وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ﴾ «بگو: آن را روح القدس از نزد پروردگارت، راستین فرو فرستاده است تا مؤمنان را استوار بدارد و برای مسلمانان رهنمود و مژده‌ای باشد» سوره نحل، آیه ۱۰۲.
- ↑ ﴿نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ﴾ «که روح الامین آن را فرود آورده است» سوره شعراء، آیه ۱۹۳.
- ↑ «توانمندی که نزد آن دارنده اورنگ (فرمانفرمایی جهان)، جایگاهی بلند دارد * آنجا فرمانگزاری امین است» سوره تکویر، آیه ۲۰-۲۱.
- ↑ دعای ۳.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قاموس قرآن، سیدعلی‌اکبر قرشی، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم.
- ↑ شیرزاد، امیر، مقاله «جبرئیل»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۱۷۱.