یونس بن بکیر شیبانی در تاریخ اسلامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Wasity (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۲ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۴۵ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

آشنایی اجمالی

از تبار یونس بن بکیر شیبانی اطّلاعی در دست نیست جز آنکه پدرش بُکیر از کارگزاران جعفر برمکی[۱] بوده است. وی دو پسر به نام‌های بکر و عبدالله داشت و خود، شاگرد محمد بن اسحاق و نیز راوی کتاب مغازی او معروف به السّیر و المغازی بود[۲].

یحیی بن معین و ساجی با اشاره به مرجئی بودن یونس، او را همانند پدرش، از درباریان دولت بنی عباس و از یاران نزدیک جعفر برمکی دانسته‌اند[۳].

و ی از راویان طبقه نهم و مورد توثیق و تمجید بیشتر رجالیون اهل سنت مانند: بخاری، عجلی، ابن معین، ابن نمیر، ابن عدی، ساجی و ابن حبان است. در این میان نسائی روایات او را قوی ندانسته و ابن حجر وی را به خطا متّهم کرده است.

روایات او در منابع اهل سنت، مانند: صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ابن ماجه و سنن ترمذی[۴] و در منابع شیعی مانند کمال الدین و تمام النعمة[۵] آمده است، امّا رجال شناسان شیعی متعرض او نشده‌اند. بنابر این شخصیت وی در نگاه آنان (مهمَل) است.و ی از استادش محمد بن اسحاق، ابراهیم بن یزید کوفی، اسباط بن نصر همدانی، حجاج بن ابی‌زینب، خالد بن دینار، یونس بن ابواسحاق سبیعی، هشام بن عروه، هشام بن سعد و گروهی دیگر روایت کرده است. و احمد بن عبدالجبار عطاردی، احمد بن محمد بن یحیی، سفیان بن وکیع، عبدالله بن یونس (فرزند یونس بن بکیر)، عبدالحمید بن صالح، یحیی بن سلیمان، یحیی بن معین و برخی دیگر از او روایت کرده‌اند. وی با چند واسطه حدیث غدیر را از رسول خدا(ص) روایت کرده است[۶]. وی سرانجام در سال ۱۹۹ ﻫ.ق و در زمان خلافت هارون الرشید در کوفه وفات یافت[۷].[۸]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. جعفر بن یحیی بن خالد برمکی مدّت هفده سال وزیر هارون الرشید بود که در اوّل ماه صفر سال ۱۸۷ ﻫ.ق و در ۳۷ سالگی به دستور خلیفه به قتل رسید. الکامل فی التاریخ ۶/ ۱۷۹.
  2. تذکرة الحفاظ ۱/ ۳۲۶؛ النّجوم الزاهره ۲/ ۱۶۵. کتاب سیره ابن اسحاق. اخیراً با تحقیق دکتر سهیل زکار چاپ شده است.
  3. تهذیب التهذیب ۱۱/ ۴۳۵ - ۴۳۶.
  4. تهذیب الکمال ۳۲/ ۴۹۷؛ صحیح مسلم ۱/ ۱۹۲/ ح ۳۵۰ و شرح صحیح مسلم (نووی) ۳/ ۸۱ح ۳۵۰.
  5. ۱۹۹ - ۲۰۰/ ح ۴۱، ۴۲ و ۴۳.
  6. کتاب التاریخ الکبیر ۱/ ۳۷۵ و الغدیر ۱/ ۶۵.
  7. الطبقات الکبری ۶/ ۳۹۹ و میزان الاعتدال ۴/ ۴۷۸.
  8. عزیزی، رستگار، بیات، راویان مشترک، ج۲، ص 158.