ویژگی‌ها و شرایط برای وکیلان چیست؟ (پرسش)
| ویژگی‌ها و شرایط برای وکیلان چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
ویژگی‌ها و شرایط برای وکیلان چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- نویسندگان کتاب «نگین آفرینش» در این باره گفته‌اند:
- «بدیهی است که وکلا به دلیل شایستگی و لیاقت، به این سِمت می‌رسیدند و این شایستگی به دلیل وجود صفاتی بود که آن‌ها را در انجام امور مربوط به وکالت کمک می‌کرد. مهم‌ترین ویژگی‌های لازم برای وکالت، عبارتند از:
- بهره‌مندی از عدالت و پرهیزگاری: جایگاه وکالت امام، جایگاهی مهم و حساس است و وکلا افرادی بودند که مورد اعتماد امام و امت بودند. بدیهی است که برای چنین موقعیتی، صفت تقوا و عدالت، ضرورت دارد و وکیل باید انسانی مؤمن، مؤدّب به آداب الهی و متخّلق به اخلاق اسلامی باشد. مطالعه شرح حال وکلای امامان(ع) نشان می‌دهد که در میان آن‌ها کسانی که دارای مرتب بالای ایمان و پرهیزگاری باشند، فراوان بوده‌اند و در مواردی به دلیل همین شایستگی، مورد تکریم و تعظیم امامان واقع شده‌اند.
- برخورداری از صفت امانتداری: از آنجا که وکیل امام نماینده آن حضرت در میان مردم، و واسطه میان ایشان و امام بود، بایستی انسانی امین و درستکار می‌بود؛ زیرا تنها در این صورت بود که مورد اعتماد و اطمینان پیروان امام قرار می‌گرفت. البتّه این امانتداری و وثاقت (= قابل اطمینان بودن) در همه امور مربوط به وکالت، اهمیت داشت؛ هم در انجام امور مالی و دریافت اموال شیعیان و رساندن آن‌ها به امام(ع) و هم در مواردی که وکلا علاوه بر امور مالی، پناهگاه علمی شیعیان به شمار می‌رفتند و مؤمنان به سخن آن‌ها همچون سخن امام(ع) اعتماد می‌کردند. در مورد اخیر، معمولاً امامان(ع) به وثاقت وکیل تصریح نموده، آن را به شیعیان اعلام می‌کردند؛ چنانکه امام عسکری(ع) دربارۀ عثمان بن سعید و پسرش محمد بن عثمان فرمود: " الْعَمْرِيُ وَ ابْنُهُ ثِقَتَانِ فَمَا أَدَّيَا إِلَيْكَ عَنِّي فَعَنِّي يُؤَدِّيَانِ "؛[۱]. گفتنی است که وثاقت وکیل، ویژگی بسیار مهمی است که هم در ابتدای گزینش او به سمت وکالت و هم در استمرار این مقام برای او ضرورت دارد و چنانچه وکیلی در ادامۀ حیات خود، گرفتار لغزش می‌شد و از مسیر امانتداری بیرون می‌رفت، از سازمان وکالت اخراج و به وسیله امام(ع) یا وکلای ارشد به شیعیان معرفی می‌شد، این امر، حکایت از نظارت مستمر رهبری بر سازمان وکالت دارد. یکی از وکلای معروف، احمد بن هلال کرخی است که با وجود سابقه وکالت برای امام رضا و امام جواد و امام هادی(ع) در زمان وکالتش برای امام عسکری(ع) گرفتار خیانت مالی شد و آن حضرت در نامه‌ای، او را لعن و نفرین کرد.[۲] احمد بن هلال در عصر غیبت صغرا نیز به معارضه با نایب دوم امام زمان پرداخت و بار دیگر از سوی ناحیه مقدسه امام عصر(ع)، توقیعی درباره او صادر شد و امام آشکارا از او بیزاری جُست.[۳] بنابراین وثاقت، شرط اساسی وکالت امامان(ع) چه در شروع وکالت و چه در ادامه آن بوده است و حتّی برخی وکلای با سابقه گرفتار انحراف شده و بدعاقبت گردیدند.[۴]
- رازداری و پنهان‌کاری: از آنجا که سازمان وکالت در طول زمان فعالیّت، به شدّت از سوی حاکمان ستم‌گر تحت تعقیب قرار داشت وکلا بایستی انسان‌هایی رازدار می‌بودند، تا اسرار این سازمان و فعالیت‌های آن از نگاه تیز جاسوسان حکومتی پنهان بماند؛ زیرا افشای فعالیت‌های سازمان می‌توانست برای امام و نیز شیعیان و به ویژه شبکه گسترده وکالت، دردسرهای فراوان ایجاد کند؛ به همین منظور، وکلا به شدّت اهل پنهان کاری بودند و ارتباطات سازمانی خود را مخفی نگه می‌داشتند. در غیبت صغرا این شیوه بیشتر دیده می‌شود؛ به گونه‌ای که نایب اول و دوم در پوشش روغن فروشی با امام و شیعیان ارتباط برقرار می‌کردند»[۵].
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ عمری و پسرش، هر دو ثقه و امین هستند؛ آنچه را آن دو از من نقل کنند [و به من استناد دهند] از من نقل می‌نمایند؛ کافی، ج ۱، ص ۳۲۹.
- ↑ ر.ک: رجال کشی، ص ۵۳۵.
- ↑ ر.ک: غیبت طوسی، ص ۳۹۸.
- ↑ این بدعاقبتی در میان مسلمانان صدر اسلام نیز نمونه‌های متعددی داشته است و این، هشداری است که همگان باید به آن توجه داشته باشند و از آن به خدا پناه ببرند.
- ↑ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۲، ص ۱۰۰ - ۱۰۲.