آیا صدقه دادن برای امام مهدی صحیح است؟ (پرسش)

آیا صدقه دادن برای امام مهدی صحیح است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلی	مهدویت

آیا صدقه دادن برای امام مهدی صحیح است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

• صدقه دادن به جهت سلامتی امام مهدی چه حکمی دارد؟
• آیا صدقه دادن و هدایای مادی و معنوی برای امامان به خصوص امام مهدی اثری دارد؟
• آیا امام مهدی به صدقات ما نیازمند است که برای سلامتی ایشان صدقه دهیم و اعمال مستحبی دیگر به نیابت ایشان مانند حج و نماز و... انجام دهیم؟

پاسخ نخست

محسن قرائتی

حجت الاسلام و المسلمین محسن قرائتی در کتاب «جهت‌نما» در اين باره گفته است:

« آری؛ دعا برای دیگری مؤثر است. قرآن هم به فرزندان سفارش می‌کند که برای والدین دعا کنید: ﴿﴿ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا ﴾﴾ امام پدر انسان است و رهبر الهی، پدر معنوی ماست. قرآن می‌فرماید: ﴿﴿وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِّلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِن قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ﴾﴾ و یا پیامبر(ص) فرمود: " أَنَا وَ عَلِيٌ‏ أَبَوَا هَذِهِ‏ الْأُمَّة‏‏‏‏" به والدین هم سفارش شده که در حق فرزندان دعا کنند: ﴿﴿ رَبِّ اجْعَلْنِي مُقِيمَ الصَّلاةِ وَمِن ذُرِّيَّتِي رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاء﴾﴾ پس ما باید برای پدران و مادران خود دعا کنیم.

• جالب توجه آن که در میان عبادات، نماز از ویژگی خاصی برخوردار است؛ زیرا در موارد متعددی از قرآن با آن که سخن از عبادات و کارهای خیر به میان می‌آید؛ اما نام نماز جداگانه برده شده است؛ مثلاً می‌فرماید: ﴿﴿ قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾﴾ با این که نماز جزئی از مناسک الهی است خداوند درباره آن می‌فرماید: ﴿﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلاةِ وَإِيتَاء الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ﴾﴾ یعنی با وجود این که نماز جزئی از ﴿﴿فِعْلَ الْخَيْرَاتِ﴾﴾ یا همان کارهای خوب است؛ ولی نام نماز جداگانه برده شده و این بر اهمیت و ویژگی خاص نماز دلالت می‌کند. از سوی دیگر در میان ارکان نماز، سجده جایگاه ویژه‌ای دارد تا آن جا که خداوند متعال در آیه آخر سوره علق که خواندن آن، سجده واجب دارد، به پیامبرش می‌فرماید: "راه قرب تو به ما سجده است" و در میان سجده‌ها، امتیاز و ارزش سجده آخر بیشتر است. در آن حالت حساس سفارش شده است که برای رزق همسر خود دعا کنید و مستحب است که بگوییم: " وَ ارْزُقْنِي‏ وَ ارْزُقْ‏ عِيَالِي‏ مِنْ‏ فَضْلِك‏‏‏‏‏"؛ بنابر این وقتی در این حالت حساس، آیا دعا برای رزق همسر سفارش شده است، دعا برای نجات نسل بشر از انواع ظلم، شرک، جهل و تفرقه به اندازه رزق همسر ارزش ندارد؟ این همه روایات که برای صلوات نقل شده به خاطر تأثیر دعاست. خداوند متعال در قرآن با کمال صراحت به همه مؤمنین خطاب می‌کند و می‌فرماید: ﴿﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾﴾. بر این اساس، اگر صلوات ما برای پیامبر(ص) بی‌اثر بود، این دستور با این صراحت صادر نمی‌شد. بر همین اساس دادن صدقه و سایر هدایای مادی و هدایای معنوی برای معصومین و از جمله امام عصر(ع) مؤثر است».

پاسخ‌های دیگر

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

۱. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛

سید جعفر موسوی‌نسب حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است: «در منابع روایی زیاد بر می‌خوریم به اعمالی که شیفتگان برای مقتدای خود انجام داده‌اند و از محضر ائمه (ع) پرسیده‌اند و آنها تأیید کرده‌اند و آن اعمال را دارای ارزش معنوی دانسته‌اند از جمله: در روایتی از امام کاظم (ع) که شخصی به حضرت عرض کرد روز عید فطر که فرا می‌رسد شروع می‌کنم به یک ختم قرآن برای رسول اللّه (ص) و یک ختم قرآن برای حضرت فاطمه (س) و یک ختم قرآن برای امامان (ع) و یک ختم برای شخص شما آیا این کار ثوابی برایم دارد؟ حضرت در جواب فرمودند ثوابش آنست که در روز قیامت با آنان خواهی بود. این شخص می‌گوید: گفتم اللّه اکبر، چنین ثوابی برای من است؟ حضرت سه مرتبه فرمود: بلی بلی بلی». و موقعی که بررسی می‌کنیم در می‌یابیم که در عالم مادّه و فیزیک هیچ حرکت و عملی بدون بازتاب و اثر نیست و کوچک‌ترین عمل فیزیکی مانند برخورد دو جسم خرد با هم دارای اثر است. حال چگونه می‌شود حرکات روحانی و معنوی که در نشئه روحانیت است و تأثیر و تأثر در آن عالم با دنیای فیزیک قابل ملاحظه نیست، بدون اثر باشد؟ ولو اینکه پیامبر (ص) و سایر معصومین (ع) نیازمند اعمال ما نیستند ولی خداوند ذوالفضل العظیم است و هیچ عملی را بدون اثر نمی‌گذارد به ویژه اگر برای اولیای او باشد. و در روابط عاطفی هدیه از بهترین ابزار جذب محبّت است، شخصیت‌ها هرچه که بزرگ و ستودنی باشند از هدیه چه مادّی و چه معنوی خشنود می‌شوند، امام زمان (ع) که قطب عالم امکان است از هدیه یک شاخه گل و یا یک سوره قرآن و یا صدقه از طرف آن حضرت معلوم است که آن حضرت را دلشاد می‌کند و در پی جبران و پاسخ به محبت‌کننده بر می‌آید و هدیه کننده را به محبت دوباره افتخار می‌دهد، و طبق روایات و احادیث، حضرت ولی عصر (ع) دارای زندگی طبیعی و معمولی و عادی هستند، آن حضرت هم مانند سایر مردم در معرض امراض طبیعی و آفات و گرفتاری‌های جسمی و اندوه‌های روحی می‌باشند، بنابراین صدقه و دعا و نمازها و هدایای معنوی که به فرموده ائمه (ع) دورکننده بلاهاست آن حضرت را از بلایا دور می‌دارد و در سلامت جسم و جان آن عزیز اثر خواهد داشت. و مهم‌ترین نکته اینکه میان هدیه کننده و هدیه گیرنده ارتباط عاطفه و مهر برقرار می‌گردد این عمل ما را به او و او را به ما متوجّه می‌سازد و در این ارتباط ما را به رنگ و خوی او آشنا و صدای نیاز ما را به او می‌رساند و پاسخ پدرانه او را بر جان ما فرود می‌آورد، دل کوچک ما را به قلب بزرگ قطب عالم امکان و بی‌ساحل او پیوند می‌زند و جویبار عبادات ما را به دریای موّاج بندگی او متّصل می‌سازد و نهال خرد و ساقه نازک وجود ما را در سایه‌سار آن شجره فراگیر الهی به سایه می‌نشاند و ستاره وجود ما را از ماه و خورشید جهان‌تاب هستی او روشن می‌سازد». ۲.آقای رضوانی (پژوهشگران حوزه علمیه قم)؛ علی اصغر رضوانی آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است: «اصل صدقه دادن دارای ارزش و ثواب بسیاری است و می‌تواند بلاها را از انسان دور کند. و اگر انسان از طرف امام زمان (ع) و به وکالت از آن حضرت (ع) صدقه دهد، هم برای انسان مؤثر است و هم برای حضرت. برای انسان تأثیر دارد؛ زیرا هدیه به مؤمن، آن هم بالاترین مؤمن روی زمین ثواب دارد. برای حضرت نیز تأثیر دارد؛ زیرا موجب می‌شود که خداوند به او برکات بیشتری دهد و بر عنایاتش بیفزاید، زیرا عنایات خداوند حدّ و حصری ندارد. و نیز موجب دفع بلا از وجود حضرت می‌گردد، زیرا خداوند متعال حضرت را از راه‌هایی که از آن جمله صدقه دادن است حفظ می‌نماید. در مورد دعا برای سلامتی امام زمان (ع) نیز همین جواب را خواهیم داد». ۳. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند: «آری، علاقه مندان به حضرت می‌توانند اعمال عبادی مستحب را به نیابت از ایشان انجام دهند و به ویژه از طرف آن حضرت و یا برای سلامتی وجود مبارک آن حضرت صدقه دهند، و این خود یکی از جلوه‌های زیبای نمایش محبت و ارادت به آن امام عزیز است. سید بن طاووس می‌نویسد: صدقه دادن از سوی آن جناب را پیش از صدقه دادن از سوی خود و عزیزانت قرار ده و دعا برای آن حضرت را بر دعا کردن برای خودت مقدم بدار و نیز در هر کار خیری که مایه و فای به حق آن حضرت است، آن بزرگوار را مقدم بدار که سبب می‌شود به سوی تو توجه فرماید و به تو احسان کند». پرسش‌های وابسته منبع‌شناسی جامع مهدویت کتاب‌شناسی مهدویت؛ مقاله‌شناسی مهدویت؛ پایان‌نامه‌شناسی مهدویت. پانویس  با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: