بحث:آیا جن علم غیب دارد؟ (پرسش)
پاسخ اجمالی
نفی علم غیب از اجنّه
- علم غیب بالذات تنها برای خداوند است اما به برخی از بندگان خود نیز علم غیب را آموخته است چنانچه در قرآن آمده است:[۱] «خداوند دانای غیب است و غیب خود را بر هیچ کس آشکار نمیسازد، مگر بر پیامبری که از او خشنود باشد». در مورد اجنه باید گفت، قابلیتهای موجود در جن، این تصور را در ذهن انسانها ایجاد میکند، که این موجودات از عالم غیب آگاه اند،[۲] اما بر اساس آیات قرآن، اجنّه نمیتوانند از غیب خبر دهند و خبرهایی که از آینده میدهند به این صورت است که در صورت نبودن مانع به آسمانها رفته و اخباری را از ملائکه میشنوند و بعد از ظهور اسلام هم همین راهها بر آنان به طور کامل بسته شد و هر کدام از ایشان که برای خبرگیری به آسمان بروند با شهاب نابود میشوند.[۳] باید دانست پاسخهای درست جنیان در برخی اوقات ناشی از علم غیب آنان نیست، بلکه به دلیل آن است که اجنه به راحتی طی طریق میکنند و از همنوعان خود خبر میآورند. بنابراین علم غیب برای جن منتفی است.[۴]
دلیل قرآنی بر عدم علم غیب اجنّه
- در زمان حضرت سلیمان بعضی از مردم فکر میکردند اجنّه علم غیب دارند، حضرت سلیمان از خدا خواست که مرگ او را از جنیان پنهان دارد تا مردم بدانند جنیان عالم به غیب نیستند. یکی از روزها آن حضرت در کاخ بلور بر عصای خود تکیه زده بود و به تماشای مناظر عمارتهای کشور پهناور خود مشغول بود. ملک الموت آمد و او را در همان حال قبض روح کرد. جسد حضرت سلیمان مدتها به همان حال باقی ماند. سپاهیان و کارگزاران جنّی گمان میکردند او زنده است و به آنان مینگرد. وقتی موریانهها به دستور خداوند متعال عصای آن حضرت را خوردند و او بر زمین افتاد در این صورت همۀ مردم فهمیدند، جنّیان علم غیب ندارند. خداوند در این باره میفرماید: فَلَمَّا قَضَیْنَا عَلَیْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَی مَوْتِهِ إِلَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْکُلُ مِنْسَأَتَهُ فَلَمَّا خَرَّ تَبَیَّنَتِ الْجِنُّ أَنْ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ الْغَیْبَ مَا لَبِثُوا فِی الْعَذَابِ الْمُهِینِ[۵] [۶] دو معنا در واژۀ تَبیَّنت محتمل است: یا به معنای آشکار شدن است، یا به معنای دانستن. اگر مقصود معنای اول باشد یعنی بعد از افتادن سلیمان(ع)، انسانها فهمیدند، جنیان علم غیب ندارند. ولی اگر مقصود معنای دوم باشد، یعنی جنیان از مرگ سلیمان آگاه نبودند و فهمیدند علم غیب ندارند، وگرنه زودتر از کارهای سخت و مجازات فرار میکردند.[۷] از آیه معلوم میشود جنها تصور میکردند از غیب جهان آگاه هستند اما خداوند صحنه ایی را به وجود آورد تا آنها بفهمند علم غیب ندارند. جنیان راههای دستیابی به غیب را میدانستند نه اینکه خودشان علم غیب داشته باشند و آن راهها هم بعد از اسلام بسته شد.[۸]
آیات دیگری[۹] نیز وجود دارند که دلالت بر عاجز بودن اجنه از علم غیب دارد.[۱۰]
نتیجه گیری
- نتیجه اینکه طبق آیات قرآن اجنّه علم غیب حقیقی، ندارند بلکه راههای دست یابی به علم غیب را میدانستند ولی آن راهها هم برای آنان بسته شد.
پانویس
- ↑ سوره جن، آیۀ ۲۶ ـ ۲۷
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، وبگاه تبیان
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، منشور جاوید، آگاهی سوم یا علم غیب، ج ۷، ص ۲۲۸ ـ ۲۴۲
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، وبگاه تبیان
- ↑ «و چون مرگ او را مقرّر داشتیم جز موریانه آنان را به مرگ وی رهنمون نشد که عصایش را میخورد و چون به رو درافتاد پریان دریافتند که اگر غیب میدانستند در آن رنج خوارکننده نمیماندند» سوره سبأ، آیه ۱۴.
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، منشور جاوید، آگاهی سوم یا علم غیب، ج ۷، ص ۲۲۸ ـ ۲۴۲؛ جوادی آملی، تسنیم، ج ۱۶، ص ۴۲۷؛ ج۱۳ ص ۳۲۵؛ مهری، مرتضی، مقاله آگاهیهای غیبی، ماهنامه پاسدار اسلام، ش ۱۵۵؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، تفسیر قرآن مهر، ج ۱۷، ص ۴۰
- ↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، تفسیر قرآن مهر، ج ۱۷، ص۴۰
- ↑ ر.ک. مهری، مرتضی، مقاله آگاهیهای غیبی، ماهنامه پاسدار اسلام، ش ۱۵۵
- ↑ سوره نمل، آیات ۳۸ ـ ۴۰
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، منشور جاوید، آگاهی سوم یا علم غیب، ج ۷، ص ۲۲۸ ـ ۲۴۲؛ ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، وبگاه پرسمان