بحث:رابطه علم غیب با پیشگویی چیست؟ (پرسش)
پاسخ اجمالی
چیستی کهانت
- مراد از کهانت، پیشگویی و اخبار غیب از آینده یا از گذشتههای مبهم و نامعلوم از طریق ارتباط با اجنه یا از طرق غیرمتعارف دیگر است. البته پیشگویی به روشهای علمی که جزء علوم متعارف علوم انسانی یا طبیعی است از این بحث خارج است.[۱] پیش گوییهای مرتاضان و اخبار غیبی کاهنان هیچگاه اخبار مطمئن و خالی از اشتباه نیست، گاه درست و گاهی خطا، است، بنابراین اخبار و اطلاعات آنها را هرگز نمیتوان به عنوان علم غیب معرفی کرد لذا خود آنها نیز اعتراف میکنند که اطلاعات ما از طریق شیاطین است و همیشه به ما راست نمیگویند.[۲] و علم غیب یعنی آگاهی بر چیزهایی است که خارج از دید و حواس ظاهری ما قرار دارند و مربوط به حوادث گذشته و یا آینده است.[۳]
تفاوت علم غیب و پیش بینی
- علم غیب که برهان و حجتِ پیامبران و اولیای خداست، عبارت از اظهار چیزی است که حس آن را درک و عقل آن را اقتضا نمیکند، اما پیشبینی اظهار یک امر ناپیدا و مجهول با استفاده از علایم و لوازم باریک و دقیق دربارۀ حوادث خصوصی یا عمومی آینده است و در علم کلام "پیشبینی" علم غیب شمرده نمیشود، چون از وسایل و اسباب طبیعی و عادی به دست میآید.[۴]
- تفاوت خبر دادن انبیا و اوصیا از غیب با دیگران اینگونه است که: مفصل و جزئی است؛ نه کلی و اجمالی؛ برای خبر دادن از غیب نیازی نیست خود را به سختی بیندازند و اطلاعات را پردازش کنند یا از آلات و ادوات مخصوصی استفاده کنند و در همه موارد اخبار ایشان مطابق با واقع است؛ ولی اخبار منجّمین با محاسبه و نظر کردن در طالع حاصل میشود و حدسی و تخمینی است که گاهی مطابق با واقع است و گاهی هم نیست.[۵]
تنها شرط خبر از آینده
- در واقع شرط خبر از آینده این است که:
- گزارش به یک رشته قرائن مستند نباشد و گرنه چنین گزارشی خبر غیبی نبوده بلکه نتیجۀ مستقیم فکر و مغز بشر خواهد بود. برخی بر اساس یک رشته اطلاعاتی که از وضع دولتها و ملتها دارند، اوضاع آینده جهان را از نظر درگیری و جنگ و یا صلح و مسالمت، پیش¬بینی کرده و اخباری را منتشر میسازند. یک چنین گزارشهای مستند به قرائن و اطلاعات و تماسهای دیپلماتیک، گزارش از غیب نیست.[۶]
- اسباب عادی علم به غیب در اختیار بشر نیست و دسترسی به غیب از نظر منطقی مختص ذات خداوند است و به همین دلیل اگر پیش گویی مبتنی بر وحی باشد، چون سبب برهانی دارد مصداق کهانت نیست، همچنین پیش¬بینی حوادث آینده مبتنی بر قواعد علمی و تجربی از بحث کهانت خارج است و پیش گویی حوادث آینده از طریق استدلال علمی و آشنایی با اسباب آن حوادث کهانت نیست.[۷]
نتیجه گیری
پانویس
- ↑ ر.ک. اعرافی، علیرضا، بیاناتی با عنوان تشکیل جامعه عقل محور فلسفه اجتماعی حرمت غیب گویی است، قدس آنلاین
- ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۷، ص ۲۳۴
- ↑ ر.ک. موسوی، سید امین، الغدیر، عبدالحسین امینی، ج۵، ص۸۰؛ شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۱۱۹
- ↑ ر.ک. موسوی، سید امین، الغدیر، عبدالحسین امینی، ج۵، ص۸۰
- ↑ ر.ک. احسائی، جزیری، دفع الریب عن علم الغیب، ص٢٢٣؛ مهری، سید مرتضی، مقاله آگاهیهای غیبی، ماهنامه پاسدار اسلام، شماره ۱۵۵، صفحه؟؟؟
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، منشور جاوید، ج۱۰، ص ۲۳؛ مطهری، احمد و کاردان، غلامرضا، علم پیامبر و امام در قرآن، ص ۱۱ و ۱۲؛ اصفهانی، محمد علی رضایی، تفسیر قرآن مهر، ج۳، ص۳۵۶؛ خوش باور، داوود، علم غیب از دیدگاه فریقین ص ۶
- ↑ ر.ک. اراکی، محسن، بیاناتی با عنوان تشکیل جامعه عقل محور فلسفه اجتماعی حرمت غیب گویی است، قدس آنلاین
- ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۷، ص ۲۳۴؛ اعرافی، علی رضا، بیاناتی با عنوان تشکیل جامعه عقل محور فلسفه اجتماعی حرمت غیب گویی است، قدس آنلاین؛ موسوی، سید امین، الغدیر، عبدالحسین امینی، ج۵، ص۸۰؛ شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۱۱۹