بحث:رابطه علم غیب با پیش‌گویی چیست؟ (پرسش)

چیستی کهانت و علم غیب

• مراد از کهانت، پیش‌گویی و اخبار غیب از آینده یا از گذشته‌های مبهم و نامعلوم از طریق ارتباط با اجنه یا از طرق غیرمتعارف دیگر است. البته پیش‌گویی به روش‌های علمی که جزء علوم متعارف علوم انسانی یا طبیعی است از این بحث خارج است. پیش گویی‌های مرتاضان و اخبار غیبی کاهنان هیچ‌گاه اخبار مطمئن و خالی از اشتباه نیست، گاه درست و گاهی خطا، است، بنابراین اخبار و اطلاعات آنها را هرگز نمی‌توان به عنوان علم غیب معرفی کرد لذا خود آنها نیز اعتراف می‌کنند که اطلاعات ما از طریق شیاطین است و همیشه به ما راست نمی‌گویند. و علم غیب یعنی آگاهی بر چیزهایی است که خارج از دید و حواس ظاهری ما قرار دارند و مربوط به حوادث گذشته و یا آینده است.

تفاوت علم غیب و پیش بینی

• در تفاوت میان علم غیب با پیش بینی چندین مورد مطرح شده است مانند:

1. علم غیب که برهان و حجتِ پیامبران و اولیای خداست، عبارت از اظهار چیزی است که حس آن را درک و عقل آن را اقتضا نمی‌کند، اما پیش‌بینی اظهار یک امر ناپیدا و مجهول با استفاده از علایم و لوازم باریک و دقیق دربارۀ حوادث خصوصی یا عمومی آینده است و در علم کلام "پیش‌بینی" علم غیب شمرده نمی‌شود، چون از وسایل و اسباب طبیعی و عادی به دست می‌آید.
2. تفاوت خبر دادن انبیا و اوصیا از غیب با دیگران اینگونه است که: مفصل و جزئی است؛ نه کلی و اجمالی؛ برای خبر دادن از غیب نیازی نیست خود را به سختی بیندازند و اطلاعات را پردازش کنند یا از آلات و ادوات مخصوصی استفاده کنند و در همه موارد اخبار ایشان مطابق با واقع است؛ ولی اخبار منجّمین با محاسبه و نظر کردن در طالع حاصل می‌شود و حدسی و تخمینی است که گاهی مطابق با واقع است و گاهی هم نیست.

تنها شرط خبر از آینده

• در واقع شرط خبر از آینده این است که:

1. گزارش به یک رشته قرائن مستند نباشد و گرنه چنین گزارشی خبر غیبی نبوده بلکه نتیجۀ مستقیم فکر و مغز بشر خواهد بود. برخی بر اساس یک رشته اطلاعاتی که از وضع دولت‌ها و ملت‌ها دارند، اوضاع آینده جهان را از نظر درگیری و جنگ و یا صلح و مسالمت، پیش¬بینی کرده و اخباری را منتشر می‌سازند. یک چنین گزارش‌های مستند به قرائن و اطلاعات و تماس‌های دیپلماتیک، گزارش از غیب نیست.
2. اسباب عادی علم به غیب در اختیار بشر نیست و دسترسی به غیب از نظر منطقی مختص ذات خداوند است و به همین دلیل اگر پیش گویی مبتنی بر وحی باشد، چون سبب برهانی دارد مصداق کهانت نیست، همچنین پیش¬بینی حوادث آینده مبتنی بر قواعد علمی و تجربی از بحث کهانت خارج است و پیش گویی حوادث آینده از طریق استدلال علمی و آشنایی با اسباب آن حوادث کهانت نیست.

نتیجه گیری

• در نتیجه علم غیب و پیش گویی هر دو از اخبار غیب آینده یا گذشته‌ خبر می‌‌دهند؛ با این تفاوت که پیش گویی مبهم و نامعلوم است و از طریق اخترشناسی، کهانت و غیره است، اما علم غیب قطعی و معلوم و شناخت آن بدون توسل به دلیل، علل و اسباب عادی تحقق پذیر است.

چیستی کهانت و علم غیب

• مراد از کهانت، پیش‌گویی و اخبار غیب از آینده یا از گذشته‌های مبهم و نامعلوم از طریق ارتباط با اجنه یا از طرق غیرمتعارف دیگر است. البته پیش‌گویی به روش‌های علمی که جزء علوم متعارف علوم انسانی یا طبیعی است از این بحث خارج است. پیش گویی‌های مرتاضان و اخبار غیبی کاهنان هیچ‌گاه اخبار مطمئن و خالی از اشتباه نیست، گاه درست و گاهی خطا است، بنابراین اخبار و اطلاعات آنها را هرگز نمی‌توان به عنوان علم غیب معرفی کرد، لذا خود آنها نیز اعتراف می‌کنند که اطلاعات ما از طریق شیاطین است و آنها همیشه به ما راست نمی‌گویند، یا به تعبیر دیگر بر اثر ریاضت، اشباحی را در افق ذهنشان از دور می‌بینند و این اشباح را پیش خود تفسیر می‌کنند، گاه این تفسیرها درست است و گاه خطا، همچون خواب‌هایی که افراد می‌بینند گاه تعبیر آنها درست و گاه نادرست است. این آگاهی‌های آمیخته با شک و مطالب نادرست هرگز نمی‌تواند به عنوان علم غیب تلقی شود.
• و علم غیب یعنی آگاهی بر چیزهایی است که خارج از دید و حواس ظاهری ما قرار دارند و مربوط به حوادث گذشته و یا آینده است و شناخت آن بدون توسل به دلیل، علل و اسباب عادی تحقق پذیر است، همانند آگاهی بر امور ظاهری برای تمام افراد بشر ممکن و مقدور است. هرگاه کسی از حوادث گذشته و یا آینده که فعلاً قابل رویت نیستند، تنها از رهگذر دانایی که از سرچشمه غیب و شهادت خبر می‌دهد آگاهی حاصل کند و یا از طریق دانش و خرد مطلع گردد، چنین علمی نیز از علم غیب به شمار می‌رود و هیچ مانعی از تحقق آن وجود ندارد. این تعریف احسن تعاریف بوده و جامع افراد و مانع اغیار می‌باشد، از جمله پیش‌گویی‌ها و گزارشات منجمان و ستاره‌شناسان از این تعریف خارج می‌باشند؛ زیرا همه اینها دارای مقدمات فکری و ریشه‌های حسی هستند که از یک رشته تجارب علمی و کسب اطلاعات و تبادل نظرها به دست می‌آیند.

تفاوت علم غیب و پیش بینی

• در تفاوت میان علم غیب با پیش بینی چندین مورد مطرح شده است مانند:

1. علم غیب، که برهان و حجت پیامبران و اولیای خداست، عبارت از اظهار آن چیزی است که حس آن را درک و عقل آن را اقتضا نمی‌کند. از اینجاست که اگر کسی ادعای نبوت و ولایت کرد و مجهولاتی و مغیباتی را آشکار نمود که حس و عقل از کشف آن عاجز است، او نزد پیروان هر شریعتی راستگو و صادق است، برای اینکه جز ولیّ کامل، شخص دیگری بر این کار توانایی ندارد. اما پیش‌بینی اظهار یک امر ناپیدا و مجهول با استفاده از علایم و لوازم باریک و دقیق دربارۀ حوادث خصوصی یا عمومی آینده است و در علم کلام "پیش‌بینی" علم غیب شمرده نمی‌شود، چون از وسایل و اسباب طبیعی و عادی به دست می‌آید.
2. خبر دادن انبیا و اوصیا(ع) از غیب: متعلق به خود مخبر عنه (آن موردی که درباره آن خبر داده می¬شود) است؛ مفصل و جزئی است؛ نه کلی و اجمالی و ایشان برای خبر دادن از غیب نیازی نیست خود را به سختی بیندازند و اطلاعات را پردازش کنند یا از آلات و ادوات مخصوصی استفاده کنند و اخبار ایشان حدسی و تخمینی نیست و در همه موارد اخبار ایشان مطابق با واقع است و هیج خلف یا کذبی در اخبار ایشان نیست. ولی اخبار منجّمین با محاسبه و نظر کردن در طالع حاصل می‌شود و حدسی و تخمینی است. از طرفی گاهی مطابق با واقع است و گاهی هم نیست.

تنها شرط خبر از آینده

• در واقع شرط خبر از آینده این است که:

1. گزارش به یک رشته قرائن مستند نباشد و گرنه چنین گزارشی خبر غیبی نبوده بلکه نتیجۀ مستقیم فکر و مغز بشر خواهد بود. برخی بر اساس یک رشته اطلاعاتی که از وضع دولت‌ها و ملت‌ها دارند، اوضاع آینده جهان را از نظر درگیری و جنگ و یا صلح و مسالمت، پیش بینی کرده و اخباری را منتشر می‌سازند. یک چنین گزارش‌های مستند به قرائن و اطلاعات و تماس‌های دیپلماتیک، گزارش از غیب نیست. بلکه تمام گزارش‌های آنان، یک رشته نتیجه گیری و اطلاع از اوضاع جهان است و اگر این اطلاعات از دست آنان گرفته شود، بزرگترین دیپلمات جهان، با یک فرد عادی تفاوتی نخواهد داشت. و چون این گونه آگاهی یک نوع نتیجه‌گیری از اطلاعات پیشین است نه القاء از جهان بالا، از این جهت گاهی، نظرات و گفته‌های آنان باطل از آب در می‌آید و نام هیچ کدام از اینها را نمی‌توان معرفت سوم و یا آگاهی از غیب نامید؛ زیرا همه این گزارش‌ها، مقدمات فکری و ریشه‌های حسی دارد، و هر فردی از این راه وارد شود به نتیجه مطلوب می‌رسد. آگاهی از غیب باید از تمام این قراین و مبادی، پیراسته باشد و از طریق اسباب عادی و مجاری علمی به دست نیاید.
2. اسباب عادی علم به غیب در اختیار بشر نیست و دسترسی به غیب از نظر منطقی مختص ذات خداوند است و به همین دلیل اگر پیش گویی مبتنی بر وحی باشد، چون سبب برهانی دارد و آن علم خدای متعال و اخبار اوست، مصداق کهانت نیست. پیش¬بینی حوادث آینده مبتنی بر قواعد علمی و تجربی از بحث کهانت خارج است و پیش¬گویی حوادث آینده از طریق استدلال علمی و آشنایی با اسباب آن حوادث کهانت نیست، مانند: پیش¬گویی کارشناسان از وضعیت جوی یا پیش گویی کارشناسان سیاسی و اقتصادی از وضعیت آینده سیاست و اقتصاد در جهان.

نتیجه گیری

• در نتیجه علم غیب و پیش¬گویی هر دو از اخبار غیب آینده یا گذشته‌ خبر می‌‌دهند؛ با این تفاوت که پیش گویی مبهم و نامعلوم است و از طریق اخترشناسی، کهانت و غیره است، اما علم غیب قطعی و معلوم و شناخت آن بدون توسل به دلیل، علل و اسباب عادی تحقق پذیر است.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: