دعا
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل دعا (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
دعا: نیایش و درخواست همراه خضوع و خشوع از خداوند
واژهشناسی لغوی
- دعا از ریشه "د - ع - و" به معنای خواستن چیزی با صدا و کلام برای توجه دادن مدعوّ به سوی خود[۱] یا کسی دیگر[۲] است. کمک خواستن[۳]، درخواست[۴]، ترغیب و تشویق کردن[۵]، استغاثه و تضرع[۶] از دیگر معانی دعا هستند.
- دعا در اصطلاح نیز به معنای روی آوردن به خدا و درخواست از او با حالت خضوع، تضرع و ابتهال[۷] و نیز درخواست زیردست از مقام بالاتر برای انجام کاری، همراه با خضوع و تواضع است.[۸] بر این اساس، در مفهوم لغوی دعا کرنش و خضوع داعی لحاظ نشده، در حالی که در مفهوم اصطلاحی، کرنش و خضوع، از مقومات دعا به شمار میرود.
- دعا و دعوت در حقیقت جلب توجه مدعوّ به داعی است که غالباً با لفظ و گاهی نیز با اشاره صورت میگیرد، بنابراین، مدعوّ باید قدرت استجابت دعا را داشته باشد تا بتواند خواسته دعاکننده را تأمین کند، ازاینرو برخی، خواندن موجود بیدرک و شعور را که نمیتواند خواسته دعاکننده را برآوَرَد - هر چند صورت دعا داشته باشد - دعای حقیقی ندانستهاند[۹].
- دعا گاهی به سود دیگران است که از آن به "دعای له" یاد میشود و گاهی به زیان آنان است که "دعای علیه" یا "نفرین" نامیده میشود و لعن، مصداقی از آن است[۱۰].
دعا در قرآن
پیشینه دعا
حقيقت دعا
دعا و قضا و قدر
ارکان دعا
داعی (دعا کننده)
مَدعُوّ (خوانده شده)
خواسته دعاکننده
آداب و شرایط دعا
آداب در رابطه با خدا
آداب و شرایط داعی
آداب و شرایط اصل خواسته
استجابت دعا
آثار دعا
منابع
پانویس
- ↑ معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۲۷۹، "دعو"؛ المصباح، فیومی، ص۱۹۴، "دعا"؛ التحقيق، ج ۳، ص ۲۰۵، "دعو".
- ↑ لسان العرب، ج۱۴، ص۲۵۷، "دعو".
- ↑ وجوه قرآن، ص۹۹؛ قاموس قرآن، ج ۲، ص ۳۴۴، "دعو".
- ↑ مفردات، ص۳۱۵؛ لسان العرب، ج۱۴، ص۲۵۷؛ مجمع البحرین، ج ۱، ص ۱۳۸، "دعا".
- ↑ مفردات، ص ۳۱۵؛ المصباح، فیومی، ص ۱۹۴، "دعا".
- ↑ لسان العرب، ج ۱۴، ص ۲۵۷، "دعو"؛ لغتنامه، ج ۷، ص ۹۶۰۲، "دعا".
- ↑ التحفة السنیه، ص۱۴۶؛ کشاف اصطلاحات الفنون، ج۱، ص ۷۸۵، "دعاء".
- ↑ عدةالداعی، ص ۹.
- ↑ نک: المیزان، ج ۱۱، ص۳۱۷.
- ↑ مفردات، ص ۷۴۱، "لعن"؛ لغتنامه، ج۱۳، ص۲۰۰۰۷؛ فرهنگ سخن، ج۸، ص۷۸۸۸، "نفرین".