کلام تطبیقی ج۲ (کتاب)

کلام تطبیقی: نبوت، امامت و معاد
زبان	فارسی
نویسنده	علی ربانی گلپایگانی
موضوع	امامت و ولایت
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات جامعة المصطفی العالمیة|انتشارات جامعة المصطفی العالمیة]][[رده:انتشارات جامعة المصطفی العالمیة]]
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	چاپ اول: ۱۳۸۵ چاپ دوم: ۱۳۸۸ چاپ سوم: ۱۳۹۳ ش
شابک	۹۷۸۹۶۴۷۷۴۱۵۹۰
شماره ملی	۱۹۳۰۲۶۰

کلام تطبیقی (نبوت، امامت و معاد)، کتابی است که به تحليل وبررسي مباحث نبوت،امامت و معاد مي پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر علی ربانی گلپایگانی است و جامعة المصطفی العالمیة انتشار آن را به عهده داشته است.

طرح جلد دیگری از این کتاب

دربارهٔ کتاب

در كتاب حاضر به تحلیل و بررسی مباحث نبوت، امامت و معاد پرداخته شده است. مباحث كتاب عبارت‌اند از: نیاز بشر به دین و ضرورت نبوت، معجزه و نبوت، وحی و نبوت، نبوت و عصمت، خاتمیت نبوت و شریعت اسلام، مصونیت قرآن از تحریف، پیشینه و اهمیت عبث امامت، حقیقت امامت، وجوب امامت، فلسفه امامت، امامت و عصمت، عقل و امامت امیر مؤمنان، قرآن و امامت امیر مؤمنان، امامت امیر مؤمنان در حدیث غدیر، قرآن و رهبری راستگویان، آخرین پیشوای معصوم، آثار وجودی و شیوه رهبری امام غایب، كلیاتی درباره معاد، براهین اثبات معاد، معاد جسمانی و روحانی، بررسی اشكالات و شبهات، قیامت و تجسم اعمال، قیامت و شفاعت، بهشت و دوزخ.

در ميان مذاهب و فرقه‌هاي كلامي اسلامي، مذاهب و فرقه‌هاي كلامي زنده و موجود، مورد نظر هستند در اين ميان آن‌ها كه به لحاظ نظام كلامي، متكلمان و آثار، از برجستگي ويژه‌اي برخورداند، بيشتر مورد اهتمام بوده‌اند، دراين ميان مذاهب كلامي شيعي، «اماميه» و در ميان مذاهب كلامي اهل سنت، «اشعريه» و «ماتريديه» داري چنين ويژگي مي‌باشند. «معتزله» با اين‌كه در روزگار ما به صورت رسمي وجود ندارد، اما به خاطر اهميت و نقش برجسته‌اي كه در تاريخ كلام اسلامي ايفا كرده‎اند و نيز تاثير روش و انديشه‌‌هاي كلامي آنان بر برخي از متكلمان برجسته اهل سنت، همواره مورد توجه محققان بوده‌اند؛‌ چنان‌كه اكثر متون كلامي، اعم از شيعي و سني، عقايد و آراء معتزله را نقل و بررسي كرده‎اند.

فهرست کتاب

• پيش گفتار؛

بخش اول: نبوت

۱.نياز بشر به دين و ضرورت نبوت:

• پيشينه و ضرورت بحث؛
• تعريف دين؛
• چيستي و حقيقت انسان؛
• مصلحت‌انديشي و تدبير؛
• تمايلات رواني انسان؛

۱.تمايلات فردي؛

۲.تمايلات اجتماعي؛

۳.تمايلات عالي؛

• كمال مطلوب و هدايت و حياني؛
• دين و جامعه آرماني؛
• قاعده لطف و ضرورت شريعت الاهي؛

۲.معجزه و نبوت:

• جايگاه معجزه؛
• تعريف معجزه؛
• ويژگي معجزه؛
• راه شناخت معجزه؛
• الف) قاعده حسن و قبح عقلي؛
• ب) عادة الله؛
• ج) لزوم تناقض؛
• وجه دلالت معجزه بر نبوت؛

۱.دلالت معجزه، از قبيل عاديات است؛

۲.دلالت معجزه ظني است؛

۳معجزه، به منزله تصديق قولي پيامبر(ص) است؛

• احتمالات عقلي و علم وجداني و بديهي؛

۴.دلالت معجزه بر نبوت، برهاني است؛

۳.وحي و نبوت:

• وحي در لغت و اصطلاح؛
• وحي در اصطلاح؛
• وحي در قرآن؛

۱.معناي لغوي؛

۲.هدايت طبيعي؛

۳.هدايت غريزي؛

۴.الهام خداوندي به غير پيامبران؛

۵.امر و اذن الاهي؛

۶.وحي خداوند بر فرشتگان؛

۷القاءات شيطاني؛

۸.وحي نبوت؛

• گونه‌هاي وحي الاهي به پيامبران؛

۱.وحي بدون واسطه؛

۲.وحي از پس پرده (من وراء حجاب)؛

۳.وحي، به واسطه فرشته؛

• نكته‌ها و بهره‌ها؛
• فرق رسول و نبي؛
• وحي و رؤياي صادقه؛
• وحي و الهام؛
• وحي و تحديث؛
• وحي و تجربه ديني؛
• وحي نفسي يا مكاشفه عرفاني؛

۴.نبوت و عصمت:

• حقيقت عصمت؛
• ابعاد عصمت و اقوال متكلمان؛

۱.عصمت از شرك و كفر؛

۲.عصمت در تلقي، حفظ و ابلاغ وحي؛

۳.عصمت از گناه پس از نبوت؛

۴.عصمت از گناه قبل از نبوت؛

۵عصمت در موارد ديگر؛

• دلايل عقلي عصمت؛

۱.لزوم بعثت در نبوت؛

۲.لزوم تكليف به محال؛

۳.لزوم مخالفت با پيامبر؛

۴.عصمت و وثوق مطلق؛

۵.خاتميت نبوت و شريعت اسلام:

• مقدمه؛
• حقيقت خاتميت؛
• دلايل خاتميت؛
• دليل اول؛
• دليل دوم؛
• دليل سوم؛
• دليل چهارم؛
• فلسفه خاتميت؛
• توحيد اسلامي؛
• معاد قرآني؛
• نظام اخلاقي قرآن؛
• اصول اجتماعي اسلام؛
• تفسير خاتميت؛
• ديدگاهي ديگر؛
• ارزيابي و نقد؛
• دين ثابت و نيازهاي متغير؛
• اركان پويايي شريعت خاتم؛

۱.احكام اوليه و ثانويه؛

۲.تشريع اجتهاد در اسلام؛

۳.نقش كليدي عقل در اجتهاد؛

۴.ملاكات احكام و قاعده اهم و مهم؛

۵.مسؤليت‌ها و اختيارات حاكم اسلامي؛

۶.مصونيت قرآن از تحريف:

• معني لغوي تحريف؛
• واژه تحريف در قرآن؛
• قرآن و احتمال تحريف؛

۱.تغيير در لهجه و تعبير؛

۲.تغيير در كلمات؛

۳.تغيير در ترتيب سور و آيات؛

۴.تغيير به افزايش؛

۵.تغيير به نقصان و كاهش؛

• دلايل مصونيت قرآن از تحريف؛
• عقل و بي‌پايگي فرضيه تحريف؛
• تقرير ديگري از برهان عقلي؛
• گواهي قرآن بر صيانت خود؛
• دلايل روايي بر نفي تحريف؛
• دليلي ديگر؛
• حديث ثقلين و نفي تحريف از قرآن؛
• وجه استدلال؛
• نقد دلايل قائلان به تحريف قرآن؛
• جمع‌آوري كامل قرآن، عادتا ممكن نيست!؛
• مخالفت با قرآن علي (ع)!؛
• مشابهت با بني اسرائيل؛
• بررسي روايات تحريف؛
• الف)‌ نقد سندي؛
• ب) نقد دلالي؛
• اهل سنت و نظريه نسخ تلاوت.

بخش دوم: امامت و خلافت

• درآمد؛

۱.پيشينه و اهميت بحث امامت: ۲.حقيقت امامت:

• توضيحات؛

۳.وجوب امامت:

• دلايل وجوب امامت؛

۱.آيه اولي الامر؛

۲.حديث «من مات و لم يعرف إمام زمانه...»؛

۳.سيره مسلمانان؛

۴.اجراي حدود و حفظ نظام اسلامي؛

۵.وجوب دفع ضررهاي عظيم؛

۶.قاعده لطف و وجوب امامت؛

۴.فلسفه امامت:

• اسماعيليه و فلسفه امامت؛
• ائمه اهل بيت(ع) و فلسفه امامت؛

۵.صفات امام:

• صفات امام، از ديدگاه اهل سنت؛
• صفات امام، از ديدگاه متكلمان اماميه؛
• افضليت امام؛

۶.امامت و عصمت:

۱.برهان تسلسل؛

۲.حفظ و تبيين شريعت؛

۳.آيه امامت ابراهيم(ع)؛

۴.آيه اولي‌الامر؛

• گفتاري از فخرالدين رازي؛
• دلايل منكران عصمت؛

۷.عقل و امامت اميرمؤمنان(ع): ۸.قرآن و امامت اميرمؤمنان(ع):

• آيه ولايت؛
• نقدي ديگر؛
• آيه تبليغ؛
• اقوال مفسران؛

۹.امامت اميرمؤمنان(ع) در حديث غدير:

• متن حديث غدير؛
• سند حديث غدير؛
• دلالت حديث غدير؛
• توجيهي نااستوار؛
• احتجاج به حديث غدير؛

۱۰.قرآن و رهبري راستگويان:

• سخن فخرالدين رازي؛
• نقد سخن رازي؛
• آيه تطهير و عصمت اهل بيت(ع)؛
• راستگويان در روايات؛

۱۱.آخرين پيشواي معصوم:

• مقدمه؛
• ديدگاه اماميه، درباره «مهدي موعود»؛
• غيبت و نيابت؛
• ولادت «مهدي موعود» از ديدگاه اهل سنت؛

۱۲.آثار وجودي و شيوه رهبري امام غايب:

• ابعاد امامت؛
• آثار وجودي امام غايب؛

۱.پايداري جهان؛

۲.هدايت نهاني؛

۳.حضور غيرعادي؛

۴.ملاقات‌هاي ويژه؛

۵.توسل و دعا؛

۶.لطف بودن وجود امام؛

۷.رهبري با واسطه.

بخش سوم:‌ معاد يا سراي آخرت

۱.كلياتي درباره معاد:

• واژه‌شناسي معاد؛
• جايگاه معاد، در اديان آسماني؛
• قرآن و جهان آخرت؛
• آثار و نتايج ايمان به معاد؛

۱.آرامش دل و تسكين خاطر؛

۲.تقوي و پاكدامني؛

۳.تعهد و احساس مسؤوليت؛

۴.ايمان به معاد و آينده نگري؛

۲.براهين اثبات معاد:

۱.برهان حكمت و غايت؛

• برهان حكمت، در آيات ديگر؛
• قيامت و غايت در كلام امام علي(ع)؛

۲.برهان عدالت؛

۳.برهان رحمت؛

۴.لزوم وفاي به عهد؛

۵.قيامت گزارش غيبي و قطعي الاهي؛

۳.معاد جسماني و روحاني:

• عقل و معاد روحاني؛
• عقل و معاد جسماني؛
• معاد جسماني و روحاني، از ديدگاه قرآن؛
• الف)‌ قرآن و معاد روحاني؛
• «رضوان الله» برترين پاداش اخروي؛
• حسرت جانكاه؛
• ب) قرآن و معاد جسماني؛
• آيا آيات مربوط به معاد جسماني، قابل تأويل است؟؛

۴.بررسي اشكالات و شبهات:

۱.معاد جسماني، اعاده معدوم است؛

۲.فرد ديگر، مثاب و معاقب خواهد بود؛

۳.شبهه آكل و مأكول؛

۴.معاد جسماني، تكرار حيات دنيوي است؛

• پاسخ به يك اشكال؛

۵.قيامت و تجسم اعمال:

• مقصود از تجسم اعمال چيست؟؛
• تجسم اعمال در آيات قرآن؛
• تجسم اعمال در روايات؛
• عقل و تجسم اعمال؛
• علم و تجسم اعمال؛

۶.قيامت و شفاعت:

• معناي شفاعت؛
• شيوه شفاعت؛
• نتيجه شفاعت؛
• قرآن و شفاعت؛
• مباني كلامي شفاعت؛

۱.رحمت گسترده خداوند؛

۲.قانون عليت در جهان؛

۳.دعاي پيامبران و مغفرت الاهي؛

۷.بهشت و دوزخ:

• آفرينش كنوني بهشت و دوزخ؛
• جايگاه بهشت و دوزخ؛
• چه كساني مخلد در عذابند؟؛
• كتاب نامه.

دربارهٔ پدیدآورنده

علی ربانی گلپایگانی

حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی، (متولد ۱۳۳۴ ش، گلپایگان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی، حسن حسن‌زاده آملی، حسین نوری همدانی، یحیی انصاری شیرازی و حسین مظاهری پیگیری کرد. پژوهشگر نشریات کیهان اندیشه، نور علم، کلام اسلامی و پیام حوزه از جمله فعالیت‌های وی می‌باشد.

او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌هاى علمیه، تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «الإلهیات فی مدرسة اهل‌ البیت»، «امامت در بینش اسلامی»، «وحی نبوی»، «وحی‌شناسی»، «بازاندیشی نقش پیامبر در پدیده وحی»، «علم پیامبران به حقانیت وحی»، «چگونگی وحی نبوت از دیدگاه قرآن و روایات»، «عصمت امام از نگاه خرد»، «مبانی حجیت روایات اهل بیت (ع)»، «هدایت و ضلالت از دیدگاه امام علی (ع)» و «حکومت ولایی از دیدگاه امام علی (ع)» برخی از این آثار است.

پیوند به بیرون

• وبگاه آدینه بوک
• وبگاه بای بوک
• دریافت متن pdf پیشگفتار کتاب از وبگاه خانه کتاب