آزادی تکوینی
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل آزادی تکوینی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
آزادی گاهی مقابل جبر است و مقصود از آن اینکه انسان فاعلی آزاد و مختار است و کس یا شیئی او را مجبور به اعمالش نمی‌کند؛ به عبارت دیگر، انسان از جهت خلقت و تکوین، موجودی آزاد است[۱]. این تعریف از آزادی، “آزادی تکوینی” یا “آزادی فلسفی - کلامی” است که در فلسفه و کلام به کار می‌رود؛ اما در این که آیا انسان حقیقتاً فاعل آزاد و مختار است، بین فلاسفه و متکلمان اختلاف نظر وجود دارد و در سده‌های اخیر از موضوعات پیچیده و جنجالی در غرب بوده است، به طوری که عالمان تجربی مانند فیزیک‌دانان و روان‌شناسان را نیز به چالش فراخوانده است.[۲]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ در فلسفه و کلام برای آزادی فلسفی تعاریف مختلفی ارائه شده است که این جا تنها به عناوین آن بسنده می‌کنیم: ۱- استقلال و عدم اجبار خارجی؛ ۲۔ خودانگیختگی؛ ۳۔ خود مجبورسازی؛ ۴- ضرورت دینی؛ ۵- ارادی بودن؛ ۶۔ فقدان مانع؛ ۷۔ قوه و قدرت؛ ۸- صدفه و علت‌ناگرایی؛ و پیش‌ناپذیر، ۱۰۔ علم و رضایت کامل، ۱۱۔ حکم عقل و روح؛ ۱۳- اتحاد مجبر و مجبور. (برای توضیح بیشتر، ر.ک: محمد حسن قدردان قراملکی، انسان و اختیار).
- ↑ قدردان قراملکی، محمد حسن، آزادی در فقه و حدود آن، ص ۲۳.