ضراء

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۳۸ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.


اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ضراء (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

ناخوشی، رنج[۱] در مقابل سرّاء (راحتی و رفاه). آنچه در آن ضرر و نقصان باشد[۲] یا حالتی زیان‌بار[۳].

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ[۴].

بأساء همانند ضرّاء به معنای رنج و محنت است؛ ولی ضرّاء رنج و نقصان در بدن و جان است؛ مانند بیماری و بأساء نقصان در مال است؛ مانند تهیدستی. سنت الهی بر بعثت انبیا و ابتلای انسان‌ها به شداید و ناگواری‌ها بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ در مال و جان تعلق گرفته است تا شاید این سختی‌ها آنان را به تضرع در درگاه الهی برانگیزد و به این وسیله دعوت و هدایت آنان با ایمان به خداوند و عمل صالح کامل گردد: وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا أَخَذْنَا أَهْلَهَا بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ[۵]؛ امّا امت‌هایی که این سنت الهی و رسم ابتلا را باور نکردند و آن را گردش طبیعی روزگار پنداشتند،قَالُوا قَدْ مَسَّ آبَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَالسَّرَّاءُ[۶] در غفلت کامل به عذاب الهی دچار شدند: فَأَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ[۷].

اعتقاد به اصل امتحان الهی در شداید و راحتی‌ها و صبر در آنها به معنای برخورد فعال و وظیفه‌مدار باعث دوری هر فرد یا اجتماع از افسردگی (هنگام شداید) و طغیان (هنگام رفاه و آسایش) می‌گردد [۸]

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۱.
  2. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۲۷.
  3. ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۴۸۳.
  4. «و به یقین برای امّت‌هایی که پیش از تو بودند (پیامبرانی) فرستادیم و آنان را به سختی و رنج دچار کردیم باشد که (به درگاه خدا) لابه کنند» سوره انعام، آیه ۴۲.
  5. «و ما در هیچ دیاری پیامبری نفرستادیم مگر آنکه مردمش را به سختی و رنج دچار کردیم باشد که (به درگاه خدا) لابه کنند» سوره اعراف، آیه ۹۴.
  6. «گفتند: به پدران ما (نیز) رنج و شادی رسیده است» سوره اعراف، آیه ۹۵.
  7. «ناگاه آنان را در حالی که خود آگاه نبودند فرو گرفتیم» سوره اعراف، آیه ۹۵.
  8. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۹۷.