منابع علم امام در قرآن (مقاله)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
منابع علم امام در قرآن عنوان مقاله‌ای است که به بررسی و دسته‌بندی منابع علم امام می‌پردازد.این مقاله توسط محمد تقی شاکر به زبان فارسی نوشته شده و در فصلنامه امامت‌پژوهی تابستان ۱۳۹۱ (شماره ۶) در ۲۲ صفحه منتشر شده است.[۱]
| منابع علم امام در قرآن | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | (نامعلوم) |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد تقی شاکر |
| موضوع | منابع علم امام |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه امامت‌پژوهی |
| وابسته به | بنیاد فرهنگی امامت |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | تابستان ۱۳۹۱ |
| شماره | ۶ |
| ناشر الکترونیک | بنیاد فرهنگی امامت |
چکیده مقاله
- نویسنده در چکیده مقاله می‌نویسد: «بنابر اعتقاد شیعه مرجعیت دینی و علمی پس از پیامبر تنها در اختیار ائمه(ع) است. مهم ترین سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود چرایی و دلیل این گفتار و ادعاست. مکتب تشیع با توجه به نقش امام پس از پیامبر خاتم ـ که نقش هدایت گسترده است ـ امام را دارای ارتباط و آگاهی از منابع عظیم الهی می‌داند و دانش او را فراتر از علم عادی، دارای مجاری و مبادی غیبی و لدنی برمی‌شمارد. قرآن و روایات، بر اثبات دیدگاه اتصال علم امام به خداوند سبحان دلالت می‌کنند. سرچشمه و منابع علم امام گسترده و متعدد هستند؛ از مهم ترین آن ها می توان به قرآن، روح القدس، جامعه، مصحف فاطمه(س)، صحف و کتب انبیا، عمود نور، الف باب، تحدیث (نقر و نکت) و اسم اعظم اشاره کرد.»
- وی در ادامه می‌نویسد: «مطابق رهنمود آیات و روایات، علم به احکام شریعت و نیز علم به قرآن توسط پیامبر اکرم (ص) به ائمه اطهار(ع) منتقل گردیده است؛ لذا نقش امام نسبت به این علوم، تبیینی و تفسیری است؛ یعنی امام شاخصی برای رفع اختلافات و ارائه و تبیین علوم انتقالی از پیامبر است.»
- در چکیده این مقاله آمده است:«امام علاوه بر جایگاه کمال بخشی و تحقق بخشیدنِ استمرار ختم نبوت، نقش هدایت خاص یا همان امامت به معنای ویژه آن را هم برعهده دارد و جایگاه و شأن هدایتی مخصوص امام، اقتضای علم و آگاهی مناسب با آن را می نماید. روایات، ارتباط با ملائکه و طرق دیگر مجاری علم امام را در همین راستا تبیین نموده اند. مسائلی مانند شهود و عرضۀ اعمال به امام و خبررسانی روزانه ای که آیات و روایات بر آن تاکید می‌کنند، از مصادیق جریان این هدایت و نقش امام در آن هستند.»[۲]
فهرست مقاله
- چکیده؛
- طرح مسئله؛
- مجاری علم امام؛
- الف) عنایات و علوم بی‌واسطه؛
- روح‌القدس
- اسم اعظم
- ب)علوم انتقالی از پیامبر
- قرآن
- مصحف علی(ع)؛
- جامعه؛
- الف باب؛
- صحف انبیا (جفر انبیا)؛
- ج) علوم با واسطه ملک؛
- مصحف فاطمه(س)؛
- خصوصیات و محتوای مصحف؛
- تحدیث (نکت و نقر) و الهام؛
- عمود نور؛
- مصحف فاطمه(س)؛
- نتیجه‌گیری؛
- فهرست منابع؛
- پی‌نوشت‌ها.
درباره پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی شاکر، پژوهشگر پژوهشگاه قرآن و حدیث ازجمله فعالیت‌های وی است.
او علاوه بر تدریس در حوزه‌های علمیه، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «چیستی روح‌القدس و آثار آن»، « پژوهشی در روایات الف باب»، « علم امام به قرآن و چگونگی آن»، « صحیفه جامعه و علم امام»، «منابع علم امام در قرآن و روایات» و «واکاوی نگاه فریقین به احادیث هزار درب دانش» برخی از این آثار است.[۳]