احترام در فقه سیاسی
معناشناسی
احترام به‌معنای تعظیم و بزرگ شمردن[۱]، بزرگداشت و گرامی داشتن است: ﴿ذَلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ﴾[۲].
در این آیه شریفه خداوند متعال، مؤمنان را به بزرگداشت شعایر الهی امر می‌کند و در آیات دیگر، شعایر الهی را نمادهای الهی (سمبل‌ها) معرفی می‌کند و به‌طور خاص از صفا و مروه و بُدْن (قربانی حج که به شکل ویژه و نمادینی در مقابل حجاج به سوی سرزمین منا رانده می‌شود) نام می‌برد: ﴿إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ﴾[۳]، ﴿وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُمْ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ﴾[۴].[۵]
احترام در فقه سیاسی
امروزه بزرگداشت روزهای ملی کشورها و ملت‌ها، همچنین سمبل‌ها و نمادهای فرهنگی و ملی در دستور کار دولت‌ها قرار دارد و هر ملتی که دارای فرهنگ و تمدن غنی‌تر و باسابقه‌تری باشد، اعیاد، روزهای بزرگ و سرنوشت‌ساز (ملّی) و نمادها و سمبل‌های بیشتری دارد. معمولاً دولت‌ها برای ایجاد وفاق ملّی و همبستگی اجتماعی، تقویت و بسط بنیادهای فرهنگی در جامعه از این نمادها و سمبل‌ها بسیار بهره می‌برند.
امتیازی که بزرگداشت شعایر الهی در اسلام دارد، جنبه عبادی و معنوی آنهاست که برای تقویت روح معنویت در مؤمنان تأثیری شگرف دارد که اعمال حج و تأثیرات آن بر مسلمانان، نمونه برجسته آن است: ﴿فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ﴾[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۳۶.
- ↑ «(حقیقت) این است؛ و هر کس نشانه‌های (بندگی) خداوند را سترگ دارد، بی‌گمان، این (کار) از پرهیزگاری دل‌هاست» سوره حج، آیه ۳۲.
- ↑ «بی‌گمان صفا و مروه از نشانه‌های (بندگی) خداوند است» سوره بقره، آیه ۱۵۸.
- ↑ «و (قربانی) شتران تنومند را برای شما از نشانه‌های (بندگی) خداوند قرار داده‌ایم، شما را در آنها خیری است» سوره حج، آیه ۳۶.
- ↑ سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۴، ص۳۷۳-۳۷۴.
- ↑ «بی‌گمان، این (کار) از پرهیزگاری دل‌هاست» سوره حج، آیه ۳۲.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۱۸۹.