احترام در فقه سیاسی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۰۰ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون احترام است. "احترام" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

احترام به‌معنای تعظیم و بزرگ‌ شمردن در امور سیاسی شامل برخی از امور مانند: [زرگداشت روزهای ملی کشورها و ملت‌ها، سمبل‌ها و نمادهای فرهنگی و ملی و ... می‌شود. امتیازی که بزرگداشت شعایر الهی در اسلام دارد، جنبه عبادی و معنوی آنهاست که برای تقویت روح معنویت در مؤمنان تأثیری شگرف دارد.

معناشناسی

احترام به‌معنای تعظیم و بزرگ‌ شمردن[۱]، بزرگداشت و گرامی‌ داشتن است: ﴿ذَلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ[۲].

در این آیه شریفه خداوند متعال، مؤمنان را به بزرگداشت شعایر الهی امر می‌کند و در آیات دیگر، شعایر الهی را نماد‌های الهی (سمبل‌ها) معرفی می‌کند و به‌طور خاص از صفا و مروه و بُدْن (قربانی حج که به شکل ویژه و نمادینی در مقابل حجاج به سوی سرزمین منا رانده می‌شود) نام می‌برد: ﴿إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ[۳]، ﴿وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُمْ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ[۴].[۵]

احترام در فقه سیاسی

امروزه بزرگداشت روزهای ملی کشورها و ملت‌ها، همچنین سمبل‌ها و نمادهای فرهنگی و ملی در دستور کار دولت‌ها قرار دارد و هر ملتی که دارای فرهنگ و تمدن غنی‌تر و باسابقه‌تری باشد، اعیاد، روزهای بزرگ و سرنوشت‌ساز (ملّی) و نمادها و سمبل‌های بیشتری دارد. معمولاً دولت‌ها برای ایجاد وفاق ملّی و همبستگی اجتماعی، تقویت و بسط بنیادهای فرهنگی در جامعه از این نمادها و سمبل‌ها بسیار بهره می‌برند.

امتیازی که بزرگداشت شعایر الهی در اسلام دارد، جنبه عبادی و معنوی آنهاست که برای تقویت روح معنویت در مؤمنان تأثیری شگرف دارد که اعمال حج و تأثیرات آن بر مسلمانان، نمونه برجسته آن است: ﴿فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ[۶].[۷]

منابع

پانویس

  1. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۳۶.
  2. «(حقیقت) این است؛ و هر کس نشانه‌های (بندگی) خداوند را سترگ دارد، بی‌گمان، این (کار) از پرهیزگاری دل‌هاست» سوره حج، آیه ۳۲.
  3. «بی‌گمان صفا و مروه از نشانه‌های (بندگی) خداوند است» سوره بقره، آیه ۱۵۸.
  4. «و (قربانی) شتران تنومند را برای شما از نشانه‌های (بندگی) خداوند قرار داده‌ایم، شما را در آنها خیری است» سوره حج، آیه ۳۶.
  5. سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۴، ص۳۷۳-۳۷۴.
  6. «بی‌گمان، این (کار) از پرهیزگاری دل‌هاست» سوره حج، آیه ۳۲.
  7. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۱۸۹.