شعبة بن حجاج بن ورد ازدی بصری
مقدمه
ابوبسطام شعبه بن حجاج بن ورد واسطی ازدی عتکی بصری در سال ۸۲ هـ [۱] در واسط متولد شد[۲] و در آنجا رشد نمود و بصره را برای زندگی برگزید.[۳] در این که وی مولای چه کسی بود، اختلاف وجود دارد. مشهور، او را مولای عتکی میدانستهاند.[۴]
او نزد چهارصد یا به قولی سیصد نفر از تابعین حدیث شنید که از جمله آنها حسن، طلحة بن مصرف و یونس بن عبید میباشد.[۵] از امام جعفر صادق(ع) و راویانی چون انس بن سیرین، اسماعیل بن رجاء و سلمة بن کهیل روایت نمود.[۶] راویانی چون سفیان ثوری و یحیی بن سعید قطّان از وی حدیث شنیدهاند.[۷]
وی از بزرگان حدیث، علم نحو[۸] و نیز از عالمان شعر و ادب به شمار میرفت، به طوری که اصمعی درباره او میگوید: من عالمتر از شعبه، در شعر ندیدم.[۹] نیز گفته شده که او کسی بود که حدیثی را تا دو بار نمیشنید، آن را ضبط نمینمود و برایش اتقان پیدا نمیشد.[۱۰]
ابن سعد و ابوحاتم او را توثیق کردهاند.[۱۱] شعبه اولین کسی بود که درباره علم رجال سخن راند.[۱۲] در عین حال دارقطنی گوید: وی به سبب مشغله زیاد، در حفظ متون و در اسمای رجال اشتباه میکرد.[۱۳] در زمان منصور و مهدی عباسی دو بار به بغداد سفر کرد[۱۴] و سرانجام به سال ۱۶۰ هـ [۱۵] در ۷۷ سالگی در بصره[۱۶] درگذشت. از جمله آثار وی تفسیر[۱۷] و غرائب[۱۸] میباشند.[۱۹]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۷/۲۰۳.
- ↑ الثقات ۶/۴۴۶.
- ↑ تاریخ بغداد ۹/۲۵۷.
- ↑ التاریخ الکبیر ۲ و ۴/۲۴۴.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۷/۲۰، ۲۰۳، ۲۰۹ و ۲۲۶ تاریخ بغداد ۹/۲۵۷.
- ↑ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۴/۳۳۹.
- ↑ المؤتلف و المختلف (دارقطنی) ۳/۱۳۸۱.
- ↑ شذرات الذهب ۱/۲۴۷.
- ↑ الاعلام ۳/۱۶۴.
- ↑ تاریخ بغداد ۹/۲۶۶.
- ↑ الطبقات الکبری ۷/۲۸۰ الجرح و التعدیل ۴/۳۷۰.
- ↑ تهذیب الکمال ۱۲/۴۹۴ و ۴۹۵.
- ↑ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۴/۳۴۵ و ۳۴۶.
- ↑ تاریخ بغداد ۹/۲۶۶.
- ↑ الثقات ۶/۴۴۶.
- ↑ الاعلام ۳/۱۶۴.
- ↑ کشف الظنون ۱/۴۵۱ و ۵/۴۱۷.
- ↑ الاعلام ۳/۱۶۴.
- ↑ فرهنگنامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۳۹۳-۳۹۴.