شعبة بن حجاج بن ورد ازدی بصری

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Wasity (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۵ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۴۳ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

ابوبسطام شعبه بن حجاج بن ورد واسطی ازدی عتکی بصری در سال ۸۲ هـ [۱] در واسط متولد شد[۲] و در آنجا رشد نمود و بصره را برای زندگی برگزید.[۳] در این که وی مولای چه کسی بود، اختلاف وجود دارد. مشهور، او را مولای عتکی می‌‌دانسته‌اند.[۴]

او نزد چهارصد یا به قولی سیصد نفر از تابعین حدیث شنید که از جمله آنها حسن، طلحة بن مصرف و یونس بن عبید می‌‌باشد.[۵] از امام جعفر صادق(ع) و راویانی چون انس بن سیرین، اسماعیل بن رجاء و سلمة بن کهیل روایت نمود.[۶] راویانی چون سفیان ثوری و یحیی بن سعید قطّان از وی حدیث شنیده‌اند.[۷]

وی از بزرگان حدیث، علم نحو[۸] و نیز از عالمان شعر و ادب به شمار می‌‌رفت، به طوری که اصمعی درباره او می‌‌گوید: من عالم‌تر از شعبه، در شعر ندیدم.[۹] نیز گفته شده که او کسی بود که حدیثی را تا دو بار نمی‌شنید، آن را ضبط نمی‌نمود و برایش اتقان پیدا نمی‌شد.[۱۰]

ابن سعد و ابوحاتم او را توثیق کرده‌اند.[۱۱] شعبه اولین کسی بود که درباره علم رجال سخن راند.[۱۲] در عین حال دارقطنی گوید: وی به سبب مشغله زیاد، در حفظ متون و در اسمای رجال اشتباه می‌‌کرد.[۱۳] در زمان منصور و مهدی عباسی دو بار به بغداد سفر کرد[۱۴] و سرانجام به سال ۱۶۰ هـ [۱۵] در ۷۷ سالگی در بصره[۱۶] درگذشت. از جمله آثار وی تفسیر[۱۷] و غرائب[۱۸] می‌‌باشند.[۱۹]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. سیر اعلام النبلاء ۷/۲۰۳.
  2. الثقات ۶/۴۴۶.
  3. تاریخ بغداد ۹/۲۵۷.
  4. التاریخ الکبیر ۲ و ۴/۲۴۴.
  5. سیر اعلام النبلاء ۷/۲۰، ۲۰۳، ۲۰۹ و ۲۲۶ تاریخ بغداد ۹/۲۵۷.
  6. خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۴/۳۳۹.
  7. المؤتلف و المختلف (دارقطنی) ۳/۱۳۸۱.
  8. شذرات الذهب ۱/۲۴۷.
  9. الاعلام ۳/۱۶۴.
  10. تاریخ بغداد ۹/۲۶۶.
  11. الطبقات الکبری ۷/۲۸۰ الجرح و التعدیل ۴/۳۷۰.
  12. تهذیب الکمال ۱۲/۴۹۴ و ۴۹۵.
  13. خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۴/۳۴۵ و ۳۴۶.
  14. تاریخ بغداد ۹/۲۶۶.
  15. الثقات ۶/۴۴۶.
  16. الاعلام ۳/۱۶۴.
  17. کشف الظنون ۱/۴۵۱ و ۵/۴۱۷.
  18. الاعلام ۳/۱۶۴.
  19. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۳۹۳-۳۹۴.